1
తన రూములో తన జాకెట్లు ఐరన్‌ చేసుకుంటున్న పావని తలెత్తింది. ‘‘ఏం నీలూ?’’ ఐరన్‌ బాక్స్‌ ప్లగ్‌ స్విచ్‌ ఆఫ్‌ చేసి అడిగిందామె.
తను ఆడగాలనుకున్నది పదిసార్లు రిహర్సల్స్‌ చేసుకుని ధైర్యంగా ఆ గదిలో అడుగు పెట్టిన టీనేజ్‌ దాటబోతున్న నీలిమ అధైర్యంగా ఆగిపోయింది. తను చెప్పబోయే దాన్ని పావని ఏ విధంగా తీసు కుంటుందోనని సంకోచిస్తోంది.
‘‘కూర్చో నీలూ!’’ చేతిలో జాకెట్టు పక్కన పెట్టి తిరిగొచ్చి మంచంమీద కూర్చుంటున్న మేనత్తను ఆశ్చర్యంగా చూస్తూ కూర్చుంది. నీలిమ. ఇలాంటపుడు నీలిమను ఓ వేదనా వీచిక చుట్టేస్తుంది. ఈ ఇంట్లో వ్యక్తి అయిన పావని తన రూము అనే ప్రపంచాన్ని సృష్టించుకుని తన వాళ్ళనే అతిధుల్లా ఎందుకు చూస్తుంది? ఈ పరాయి భావాన్ని ఎందుకు సంతరించుకుంటుందీమె!
తన అన్న కూతురు మాట్లాడక పోవడంతో నలిగిన బెడ్‌షీట్‌ని పరుపు క్రిందకి టక్‌ చేస్తోంది పావని.
నీలిమ అలోచిస్తోంది. ఎలా మొదలెట్టాలా? అని ఆలోచిస్తోంది. ఎలా చెప్తే పావని బాధపడకుండా వుంటుంది? అని ఆలోచిస్తోంది. ఈ సమస్యకు సున్నితమైన పరిష్కారం ఎలా ఇవ్వాలా? అని ఆలోచి స్తోంది.
‘‘ఏమిటి నీలూ?’’
‘‘ఏమీ లేదు ఆ రాధాకృష్ణుల విగ్రహం చాలా బావుంది ఎక్కడ కొన్నావు?’’
ఉలికిపాటుగా చూసింది పావని. ‘‘ఆదా? అదీ.... ఓ ఫ్రెండ్‌ ప్రజెంట్‌ చేసింది.’’
పావని ముఖంలో తడబాటు చెప్పింది నీలిమకు ఆ ఫ్రెండ్‌ ఎవరో.
ఈ మధ్య అక్కడక్కడ అతనితో తన మేనత్తను చూస్తోంది నీలిమ.
పావని లేచింది.
‘‘కూర్చో పావనీ’’ నీలిమ ఆమె చెయ్యి పట్టుకుంది. ఇద్దరి మధ్యా వయసు తేడా ఆరు సంవత్సరాలున్నా, ఒక ఇంట్లో పెరిగిన వాళ్ళు కావడంతో నీలిమ పావనిని ఒక్కోసారి పేరు పెట్టి పిలుస్తుంటుంది.
‘కిటికీ తలుపులు తీసొస్తాను ఉక్కగా లేదూ?’’
లేదన్నట్టు తలూపింది నీలిమ. ఉన్నది నిజమే కానీ, ఉక్కగా అది ఆమె శరీరానికి కాదు మనసుకి. అతనెవరో తెలుసుకోవాలి. తను చేయగలిగిందేమయినా వుంటే చేయాలి.
పావని కుషన్‌ మోడా లాక్కుని దాని మీద కూర్చుంది.
‘అత్త ఎంతందంగా వుంటుందీ! నానమ్మ ఆలోచించకుండా ఎంత సరైన పేరు పెట్టిందీ!’ తనతోటి ఆడపిల్ల అందాన్ని మనస్సులోనే ప్రశంశిస్తున్న నీలిమ అనుకుంది ‘ఈ అందం మగవాళ్ళను ఆకర్షించడంలో అర్ధం వుంది. పావని వయస్సు అందుకు లొంగిపోవడంలోనూ అర్ధం వుంది కానీ వాళ్ళ కోరిక, అత్త అందం ఈమె జీవితాన్ని కాజేయ కుండా చూడాలి’ అని.
‘‘ఉండు నాకు ఉక్కగా వుంది. కిటికీ తలుపులు తీనేసి వస్తాను’’ అని లేచి వెళ్ళి తలుపులు పూర్తిగా తీసి తిరిగొచ్చి మోడా మీద సర్దుకుని కూర్చుంది పావని.
ఈ సారి తను ఆధైర్యంతో కొన్ని నిముషాలైనా టెన్షన్‌తో గడపదల్చుకోలేదు మేనత్త ఎదురుగా వచ్చి కూర్చోగానే తన మనసులో మాటని బయట పెట్టేసింది నీలిమ.
పావని తృళ్ళిపడిరది.
‘‘చెప్పు పావనీ! అతన్ని నీతో చాలా సార్లు చూసాను అతనెవరు?’’
పాతికేళ్ళ పావని తలొంచుకుంది.
‘‘చెప్పత్తా! మనం చేసే ఏ పనికీ మనం తలవంచుకోవాల్సిన పని లేదు ఆది ఎవర్నీ ఇబ్బంది పెట్టనంతవరకు.’’
పావని మాట్లాడలేదు. ‘‘అత్తా! మన మనసుకు నచ్చిన వాళ్ళతో స్నేహం చేసే, హక్కు మనకుంది. అతనితో నువ్వు స్నేహం ఎందుకు చేస్తున్నావని నేనడగడం లేదు. అతడు నీకేమవుతాడో తెలుసుకోవాలనే కుతూహలం. అంతే!’’
పావని తెల్లటి బుగ్గల్లో ఎర్రటి షేడ్‌ క్షణం మెరిసి మాయమంది
మరుక్షణంలో ఆ కళ్ళలో బెదురు.
‘‘అతనికి నువ్వుంటే ఇష్టమే కదూ పావనీ!’’
పావని తలూపింది.
‘‘బావున్నాడు. ఏం చేస్తున్నాడు?’’
‘‘లెక్చరర్‌’’
‘‘చాలు. అతని కాళ్ళ మీద అతను నిలబడితే చాలు.’’
పావని కళ్ళల్లో బెదురు మెల్ల మెల్లగా తగ్గుతోంది.
‘‘మనం నమ్మే మనిషితో మనం ఎలా తిరిగినా తప్పేం లేదు. కానీ అత్తా! అలా తిరిగితే ఈ లోకం మన మనశ్శాంతిని దోచేస్తుంది. తొందరగా పెళ్ళి చేసేసుకోండి.’’
పంతొమ్మిదేళ్ళ తన అన్న కూతురి సలహాకి తృళ్ళిపడిరది.
నీలిమ ఏదో చెప్పబోయింది. నాయనమ్మ కేకలకు యిల్లు ప్రతిధ్వనించింది.
‘‘నీలూ! యిక్కడ కబుర్లాడుకుంటున్నారా? ఏదీ మీ అమ్మ? అన్నిటికీ నేనే చావాలి. సుమతికి పెళ్ళిచూపులంటే ఒక్కరికి, ఒక్కరి కంటే ఒక్కరికి చీమ కుట్టినట్లయినా వుందా? అడ్డాల్లో బిడ్డలుగానీ గడ్డాలొచ్చాక బిడ్డలవుతారా?’’ ఆఖరగా కొడుకుల మీద అస్త్రం వదిలి వెనక్కు తిరిగింది మహలక్ష్వమ్మ.
‘‘ఆరెరే నాయనమ్మా.. చిన్నత్తకు పెళ్ళి చూపులా? చెప్పవేం మరీ’’ నాయనమ్మ వెనకాలుగా ఆమె రెండు భుజాలు పట్టుకుని కుదిపేసింది నీలిమ.
నీలిమకు ఇంట్లో అశాంతి అంటే భయం. వున్నంతలో శాంతిగా బ్రతకాలనే కోరిక. కానీ ఆ పిల్ల కోరిక ఎప్పటికప్పుడు నాయనమ్మ తాతయ్యల ప్రవర్తనతో సమాధి అయిపోతూనే వుంటుంది.
‘‘ఆ మీరంతా ఈ సంగతి విని సంబరపడిపోతున్నారనీ.’’
ఆ విసురు ఎవరి మీదో నీలిమకు తెలుసు. నాయనమ్మ పెద్దదిలే ఏదో అంటుందని అమ్మ వూర్కోదు. అమ్మకు కూడా నలభయ్‌ ఏళ్ళ వయస్సు వచ్చేసింది. కోడలికి పెత్తనం అప్పజెబ్దామని నాయనమ్మకు తోచదు. దాంతో ఇంట్లో అశాంతి.
‘‘భలే దానివే నాయనమ్మా! సుమతత్తకి ఈ రోజు పెళ్ళి చూపులంటే ఆ తర్వాత పెళ్ళి.... పెళ్ళికి నాకో పట్టుచీర. ఎంత సంబరం!పద... పద ....’’
నీరసంగా లేచింది పావని.
***
‘‘నాయనమ్మా! ఆ అబ్బాయి ఏం చేస్తున్నాడు?’’
‘‘నా తలకాయ చేస్తున్నాడు. అన్నీ అనవసరపు మాటలు’’ భుజం మీద మనమరాలిచేతిని విసిరికొడుతూ అంది మహలక్ష్మి.
‘‘పోనీ అవసరమైన మాటలేవో చెప్పు నాయనమ్మా మాట్లాడేస్తాను.’’
కోపంగా చూసిందామె.
‘‘ప్లీజ్‌! ప్లీజ్‌! నాయనమ్మా అలా చూడకు భస్మమయిపోతాను. అమ్మో! జీవితంలో నాకు చాలా కోరికలున్నాయి నాకు బ్రతకాలనుంది. నాయనమ్మా.’’
‘‘కిలాడీ కబుర్లు చెప్పకుంటే ఆ ఇల్లు సర్దుకోకూడదూ! మీ అమ్మ నిన్ను ఎందుకూ పనికిరాని దాన్ని చేసింది.’’
పకపక నవ్వింది నీలిమ. ‘‘ఎందుకూ పనికిరాని దాన్నా! భలేదానివే. రేపు రాజీవ్‌ గాంధీ తరువాత నేనే ప్రైమ్‌ మినిష్టర్ని తెలుసా?’’
‘‘ఆఉ ఈ మొహాలే ప్రైమ్‌ మినిష్టర్లు అయ్యేది!’’
‘‘కానంటావా? ఇంతేనా!’’ నేలమీద కూలబడిరది తమాషాగా.
మనమరాలి చెయ్యి పట్టుకుని లేవదీసిందామె.
‘‘అవుతావులే వెళ్ళు. ఇప్పుడు హాలు నీట్‌ గా సర్దు’’.
‘‘థాంక్స్‌ నాయనమ్మా! అలా దీవించావు. ఇప్పుడు హాలు సర్దేయడ మేమిటి? హాలు మింగిసేంత శక్తి వచ్చింది. ‘‘
‘‘కానీ.... కానీ మరి’’ అనేసి లోపలికెళ్ళిందామె. నాయనమ్మ వెళ్ళాక ఓ నిట్టూర్పు విడిచి ఫ్రంట్‌ రూమ్‌లోకి నడిచింది నీలిమ.
***
‘‘చిన్నత్తా!’’
మిక్సీలో ఆపిల్‌ ముక్కలు వేసి ఆపిల్‌ జ్యూస్‌ వేసే ప్రయత్నంలో వున్న సుమతి ఏమిటన్నట్టు చిరునవ్వుతో చూసింది.
తనను ‘చిన్నత్తా’ అని పిలిచినప్పుడల్లా ముచ్చటగా వుంటుంది సుమతికి. ఎప్పుడోగాని అలా పిలవదు నీలిమ. పిల్చినప్పుడల్లా తమాషాకి కాకుండా
కాకుండా చాలా సిన్సియర్‌గా మరీ పిలుస్తుంది. నీలిమ తనకంటే మూడేళ్ళు చిన్నది.
పెళ్ళికొడుకు నీకు నచ్చాడా? అఖరి మేనత్త చేతిలో మిక్సీ ప్లగ్‌ తీసుకుని ప్లగ్‌ పాయింట్‌ లో వుంచుతూ అడిగింది నీలిమ.
సుమతి సిగ్గుపడలేదు. ఆమెకిది పదో పెళ్ళిచూపులు.
‘‘అమ్మకు నచ్చాడా?’’ ఎదురుప్రశ్న వేసింది సుమతి.
‘‘ఆఉ.. నాయనమ్మకు చాలా నచ్చాడు’’
‘‘అయితే నాకూ నచ్చాడు’’
‘‘అదేవిటీ’’ విస్తుబోయి చూసింది నీలిమ.
క్షణం మాట్లాడలేదు సుమతి.
‘‘నీకిష్టంలేకపొతే చెప్పు, నేను నాయనమ్మతో చెప్పాను’’
ప్రేమగా అన్నకూతురివైపు చూసిందామె.
‘‘చెప్పు సుమతీ! నాయనమ్మ కిష్టమై నువ్వు కాదంటే నాయనమ్మ గందరగోళం చేస్తుందనేగా నువ్వు ఆలోచిస్తున్నావు’’
ఆపిల్‌ జ్యూస్‌ తీసి గ్లాసులోపోసి ‘‘తాగుతావా?’’ అని అడిగింది. సుమతి ఈ టాపిక్‌ నుండి డివియేట్‌ అయిపోతూ.
‘‘వద్దు. అసలెవరికి తీసావు?’’
‘‘వదినకు’’
‘‘అమ్మకా? ఏం ఒంట్లో బాగలేదా? ఎప్పుడూ అమ్మకిలాటివి ఇష్టం లేదుగా
‘‘కొద్దిగా జ్వరం, ఇంకా ఆపిల్స్‌ వున్నాయి. మరలా తీస్తాను. నువ్వు తీసుకో’’ అంటూ సుమతి అందిస్తున్న గ్లాసును తోనేస్తూ -
‘‘మరి అమ్మ తిరుగుతూనే వుందే’’ అని ఆశ్చర్యపోయింది నీలిమ.
‘‘తిరక్కపోతే అమ్మ వదినకు మనశ్శాంతే మిగల్చదు. దాని కంటే ఇదేమేలు’’
‘‘వుండు ఇప్పుడే వస్తాను’’ అని జ్యూస్‌ గ్లాసు తీసుకుని వంటింట్లోకెళ్ళి పెళ్ళికొడుకు జనాభా బొక్కి వెళ్ళిన పింగాణి ప్లేట్లు కడిగిపెడుతున్న అమ్మను ప్రక్కకు లాగింది నీలిమ.
‘‘చూడు నాయనమ్మా! ఆమ్మకు బాగలేకపోతే నాకు చెప్పక్కర్లే? జ్వరం వస్తూవుంటే ఇలాంటి పనులు చేస్తే రేపటికి బాల్చీతన్నేస్తుంది. ఇంత సంసారాన్ని మన మీద వదిలేసి’’
‘‘ఏవిటి నీలూ ఆ అఘాయిత్యం... సుమతికి పెళ్ళివారొచ్చారని వస్తే’’
‘‘ఏం పెళ్ళివాళ్ళొస్తే....ఇంటి అల్లుడు కాదుగా వచ్చింది. వీళ్ళు కాకపోతే ఇంకొకళ్ళవుతారు? అయినా మేమంతా ఇంట్లో లేమా? మాకు చేత కాదా పనులు చేయడం! కాకపోతే బాగలేని వాళ్ళచేత కూడా పనులు చేయించే రాక్షసులమా మనం. ఏం నాయనమ్మా!’’
‘‘అంతేగదయితే నన్నాడిపోసుకోడానికి కాకపోతే-జ్వరం బిళ్ళేమైనా ఇవ్వలేదా?’’
తల ప్రక్కకు తిప్పుకున్న అత్త వైపు చురుగ్గా చూసి లోపలి కెళ్ళింది శకుంతల. ప్రక్క రూంలో నుండి అంతా వింటూనే వుంది సుమతి. ప్రొద్దుటినుండి నూటరెండు డిగ్రీల జ్వరంతో బాధపడుతూ తిరుగుతున్న వదినను చూస్తూ తను బాధపడుతూ వుందే తప్ప ఏమీ చేయలేక పోయింది. అమ్మకు తెలీకపోతేగా వదినకు జ్వరమని చెప్పడానికి. కోడలు తన పర్మిషన్‌ తీసుకుని వెళ్ళి పడుకుంటే ఆమెకేమీ అభ్యంతరం లేదు కానీ వదినకు అభిజాత్యం జాస్తి. నా ఒంట్లో శక్తి వున్నంతవరకూ చేస్తాను. శక్తి లేకపోతే ఎవరి పర్మిషన్‌ అవసరంలేదు ముసుగుతన్ని పడుకుంటాను అనేరకం. ఎవరికీ సర్దిచెప్పలేనని తెలిసి మౌనంగా వుండిపోయింది తను.
‘‘ఆఉ ఇప్పుడు చెప్పు’’ వేగంగా వచ్చి అంతే వేగంగానూ ఆడిగింది నీలిమ.
ఉలిక్కి పడిరది సుమతి.
‘‘ఏమిటి ఆ పరధ్యానం? పెళ్ళికొడుకు గురించి కలలా?’’
నవ్వింది సుమతి.
ఊహు పెళ్ళికొడుకు గురించి తియ్యటి కలలు రావడంలేదు.. అమ్మ గురించి ఆలోచిస్తున్నాను’’
జాలిగా చూసింది నీలిమ.
చిన్నప్పటినుండి సుమతి జీవితం బాగలేదు. నాయనమ్మకు అమ్మ మీద కోపం వచ్చినప్పుడల్లా కాస్త అల్లరి పిల్లయిన చిన్న కూతుర్ని కొట్టి వదిలి పెట్టేది. రెండేళ్ళనుండి పెళ్ళి పేరుతో నాన్న ఇచ్చే కట్నం నాయనమ్మ కళ్ళకు ఆననప్పుడల్లా సుమతి పుట్టుక సుమతి చేతుల్లో వున్నట్టు -
‘‘అరిష్టపుది. ఏదో బావుకుందామని నా కడుపున పుట్టింది’’ అనేది. నా కూతురు నా వస్తువే కదా అన్నట్టు నోటికొచ్చినట్టల్లా అని తను ఈ ఇంట్లో ఒక అనవసరమైన వస్తువు అనే భావం ఆమెలో కలగజేసింది. నాయనమ్మ.
‘‘చిన్నత్తా!’’ మిక్సీను కడగబోతున్న చిన్నత్త చేతిలో గ్లాను అందుకుని ప్రక్కన పెట్టేసి సుమతి చెయ్యి పట్టుకుంది.
‘‘చూడూ! నీ కిష్టంలేకపోతే చెప్పెయ్యి నేను నాయనమ్మ నొప్పిస్తాను.’’
‘‘ఇష్టమా! కాదా! అని ఆలోచించే స్టేజి దాటిపోయాను. ఎప్పుడెప్పుడు ఈ ఇంట్లోనుండి బయట పడ్దమా? అని ఆలోచిస్తున్నాను’’
చప్పున చేయి వదిలేసింది నీలిమ.
ఈ ఇంట్లో జనం యింత ఐశ్వర్యం వుండికూడా ఎంత హీనమైన పరిస్థితిలో వున్నారు! పెళ్ళిమీద, ఆ జీవితం మీద ఎన్ని తీపి కలలున్నా పెళ్ళయితే పుట్టింటిని, కన్నవారిని వదిలి వెళ్ళాల్సి వస్తుందనే భావం ప్రతి పెళ్ళికాబోయే పిల్లను బాధిస్తుంది. కానీ కేవలం ఇంటినుండి బయట పడడానికి పెళ్ళిచేసుకోవాలనుకునే దౌర్భాగ్యం ఈ ఇంటి ఆడపడుచుకు ఎందుకు కలిగింది? ఎక్కడుంది లోపం? ఈ ఇంట్లో మనుష్యులకు ఒకరి మీద ఒకరికి ప్రేమలు లేవా? వున్నాయి పుష్కలంగా వున్నాయి కానీ వాటిని ప్రదర్శించుకునే తీరులో వైరుధ్యము వుంది. అక్కడే వస్తోంది చిక్కు..
నిట్టూర్చింది నీలిమ.
‘‘కానీ సుమతీ! ఇది తెలివిగల్ల పనికాదు. ఈ ఇల్లు నీకు నాకు కూడా శాశ్వతం కాదు. ఈ విసుగునుండి ఏనాటికయినా బయటపడ్తాం. కానీ మనం వెళ్ళే ఇల్లు మాత్రం ప్రశాంతంగా వుండాలి. ఆ మనిషి, మన గుండెల్లోకొస్తున్న మనిషి, మన జీవితాన్ని పంచుకోబోతున్న మనిషి అతను మటుకు మనకు నచ్చాలి’’
ఈనాటి ఆడపిల్లలకు పెళ్ళంటే ఏవిటో బాగా తెలుసు. పుస్తక విజ్ఞానం కొంత, చలనచిత్ర విజ్ఞానం కొంత.
‘‘నిజమే’’ పొడిగా అని పూర్కుండిపోయింది సుమతి.
2
శకుంతలకు మొదట్లో తను కాపురానికొచ్చినప్పుడు మూడేళ్ళ పావనిని, సంవత్సరం సుమతిని చూసినప్పుడు కాస్త చిరాకన్పించింది. ఒక కూతురు, ఇద్దరు కొడుకులు వున్నారు కదా! ఈ వయస్సులో మరలా పిల్లల్ని కనడం ఎందుకూ? అని... కానీ రాను రాను ఆ పిల్లల మీద మమ కారం పెంచుకుంది.
మహాలక్ష్మి కోడలి మనసును ఈనాటికి గ్రహించలేదు. శకుంతలది కాస్త కచ్చితమైన నోరు. తన తప్పు లేకుండా ఎవరయినా ఏమైనా అంటే ఊరుకోదు.
‘‘మమ్మీ!’’
తల మీద దుప్పటి లాగి ఏమిటన్నట్టు చూసింది శకుంతల.
ప్రేమగా చూసింది తప్ప జవాబు చెప్పలేదు. మనిషికి ఆమాత్రం పలకరింపు చాలు కొండంత శక్తిని యివ్వడానికి.
‘‘హైజీరబ్‌ వ్రాయనామ్మా’’
‘‘వద్దులేమ్మా. వెళ్ళి చదువుకో పరీక్ష లొస్తున్నాయిగా’’
‘‘పది నిముషాలు కూడా వృధా చేయకుండా చదివేయడంలేదు గాని.... వుండు వస్తాను’’
కూతురిచ్చిన ఆటాల్జిన్‌ టాబ్లెట్‌ మ్రింగి, నొసటికి హైజీరబ్‌ రాయించుకుని పడుకుంది శకుంతల.
‘‘ఏమయినా తాగావా మమ్మీ’’
‘‘మాల్టోవా త్రాగాను. నాకు బాగుంది నువ్వెళ్ళి మీ నాన్నమ్మకేంకావాలో చూడు’’
‘‘నాన్నమ్మ సంగతి ఇప్పుడేమీ లేదు మమ్మీ. ఇక రెండు రోజులు పోతే- పెళ్ళివాళ్ళ దగ్గర నుండి ఉత్తరం రాకపోతే అప్పుడు కదా ఆమె నసకు నేను మందు వేయాల్సింది...’’ ఆగింది నీలిమ.
‘‘ఏదోలే మమ్మీ పాపం పెద్దదైపోయింది కదూ! ఆ వయసు వస్తే మనమూ అలాగే అయిపోతామేమో!’’
కొన్ని సంవత్సరాల ముందుకెళ్ళి ఓ క్షణం ఆలోచించింది శకుంతల.
‘‘మరీ ఇంతా?’’ అనేసి దుప్పటి కప్పుకుని పడుకుంది.
***
‘‘హాయ్‌ బావా! ఎప్పుడు రాక?’’ స్నేహితురాలింటి నుండి తిరిగొచ్చి తోటలో అతిధిని చూసి పలకరించింది నీలిమ.
చిర్నవ్వు నవ్వాడు హిమకాంత్‌.
‘‘ఆతిధ్యం పూర్తయిందా?’’
‘‘వూఉ నువ్వెక్కడ నుండి?’’
‘‘ఇంట్లో విసుగు కొంచెం మోతాదు మించిపోయిందిలే అలా కాస్సేపు రెక్కలు విప్పుకుని ఎగిరేసి వచ్చాను.’’
‘‘బాగా చదువుతున్నావా?’’
‘‘పరవాలేదు. పాస్‌ మార్కులు తెచ్చుకునేంత వరకు చదువుతున్నాను.
‘‘ఏం ఇంకాస్త ఎక్కువ చదివితే ఏం?’’
‘‘చదవొచ్చు కానీ చదవాలనిపించదు’’
నవ్వేసాడు హిమకాంత్‌.
‘‘ఎన్ని రోజులుంటావు? ఏదయినా పని మీద వచ్చావా?’’
‘‘చిన్న పని మీద ?’’ సిగిరెట్‌ నుసి వంగి ఏష్‌ లో వేస్తూ అన్నాడు,
‘‘ఊఉ తర్వాత’’
‘‘తర్వాత ఏంటి?’’
‘‘అదే నా ప్రశ్నకు ఒక్క దానికే జవాబు చెప్పావు. మరోదానికి కూడా చెప్పు’’
‘‘ఏవిటది?’’
‘‘అప్పుడే మర్చిపోయావా? అందుకే నేను ఎక్కువగా చదవంది. చదివి .... చదివి క్లాసులు తెచ్చుకుని మీ బుర్రలు యిలా పాడయిపోయాయి.
‘‘ఎన్ని రోజులుంటావు? ఎన్ని రోజులుంటావూ?’’
‘‘ఎన్ని రోజులుండమంటావు?’’
‘‘జీవితాంతం వుండిపో.... నీ కంపెనీ అంటే నాకు చాలా ఇష్టం.’’
తన అత్త కూతురి వైపు ప్రేమగా చూసాడు హిమకాంత్‌.
‘‘ఇక్కడ నాకు ఊపిరాడ్డంలేదు నా రూమ్‌ కెళదాం రా’’
నవ్వాడు అతను.
‘‘ఇంత పెద్ద హాలులో నీకు ఊపిరాడ్డంలేదా, మరి నీ చిన్న బెడ్‌ రూమ్‌లో వూపిరెలా ఆడ్తుంది?’’
‘‘అందుకే నిన్ను మొద్దబ్బాయ్‌ అన్నాను. హాలు వైశాల్యాన్ని కొలవకు.
ఇలా మనిద్దరం ప్రక్క ప్రక్కన కూర్చుని మాట్లాడుకుంటుంటే ఎవరయినా చూస్తారనుకో కథలల్లేస్తారు. ఇది రహదారి కదా మరి’’
‘‘పోనీ ఎదురుగా ఆ సోపాలో కూర్చోరాదూ!’’
‘‘ఎందుకు కూర్చోవాలి? నాకు ఇలాగే నీ ప్రక్కన కూర్చోవటం ఇష్టం.
‘‘అయితే అదిగో ఆ అందమైన ఫ్లవర్‌ వాజ్‌ పగలకొట్టాలని ఉంది. పగలగొట్టేయనా?’’
‘‘ఆ అందమైన ఫ్లవర్‌ వాజ్‌ ఖరీదు వందరూపాయలు. తప్పదు నువ్వు నీ కోరికను కంట్రోల్‌ చేసుకోవాలి.’’
‘‘అదే ఆ జవాబే నాక్కావాలి. అందుకే నీ కోరికను కూడా నువ్‌ కంట్రోల్‌ చేసుకోవాలి’’
కోరికలు ఎప్పుడూ నా కంట్రోల్‌ లోనే వుంటాయి. కానీ ఈ కంట్రోల్‌ చేసుకోవాల్సిన అవసరం నాకు కన్పించటం లేదు. ఇద్దరం ప్రక్క ప్రక్కన కూర్చుని కబుర్లు చెప్పుకున్నంత మాత్రాన ఎవరికీ నష్టంలేదు. ఆ ఫ్లవర్‌ వాజ్‌ బద్దలు కొడితే మాత్రం వంద రూపాయలు నష్టం’’
నవ్వాడు హిమకాంత్‌.
‘‘నూరు రూపాయలు నీకో లెక్కా’’
సూటిగా అతని కళ్ళల్లోకి చూసింది నీలిమ.
‘‘ఈ ఇంట్లో డబ్బు చాలా ఎక్కువే వుండొచ్చు కానీ అది నేను సంపాయించింది కాదు. నేనింకా చదువుకునే దశలోనే వున్నాను. రేపు నేను వెళ్ళబోయే యింటిలో యింత డబ్బు వుంటుందని గ్యారంటీ ఏమిటి? యీ రోజు ఫ్లవర్‌ వాజ్‌ పగిలిపోతే ఆఫ్టరాల్‌ వందరూపాయలనుకోడానికి’’
‘‘నేను సరదాకి అన్నాను నీలూ! అన్నీ డీప్‌గా తీసుకుంటావు నువ్వు. అయినా నీకేం ఖర్మ మీ నాన్న నీకోసం ఏ నాలుగు లక్షల పెట్టో ధనవంతుడయిన పెళ్ళికొడుకును కొంటాడు గానీ’’
నీలిమ సర్దుకుంది.
‘‘మా నాన్న పొడుగు కారున్న అబ్బాయిని, నోట్ల మీద నడిపించే అబ్బాయిని కొంటాడంటావా? ఆశలు పెంచుకోమంటావా? ఓ.కె. కానీ కాంచీ ఒకవేళ యీ వెధవ మనస్సు ఏ పేదవాడినో ప్రేమించిందనుకో...
కుతూహలంగా చూసాడు హిమకాంత్‌.
‘‘నీలిమా! నువ్వు తొందరపడి ప్రేమించవు. ఒకవేళ ప్రేమించావనుకో మీ నాన్నను కాదని, మీ నాయనమ్మను కాదని ఆ అబ్బాయిని పెళ్ళి చేసుకోగలవా?’’
‘‘నన్నింకా నువ్వు సరిగ్గా అర్థంచేసుకోలేదోయ్‌ నేస్తం! నా పెళ్ళి, నా జీవితం ఈ రెండిరటి మీద మటుకు ఎవ్వరికీ అధికారం లేదు. మిగతా వాటిల్లో కావాలంటే చెప్పు సెంట్‌పర్సెంట్‌ సర్దుకుపోతాను’’
‘‘అంటే....’’
హిమకాంత్‌కు అర్ధమైనా స్నేహితురాలి అంతర్యాన్ని ఇంకాస్త చదవాలనే కుతూహలంతో కాస్త అమాయకంగా నటించాడు.
‘‘చూడు కాంతీ! నన్ను సుఖ పెడ్తాడు అని నమ్మి ఏ మగాడి కయినా మనసు పారేసుకున్నాననుకో.... మా పెళ్ళివల్ల ఎవరికి నష్టం లేదనుకో.... ఇంతే సంగతులు పెళ్ళి చేసేసుకుని తర్వాత మీ అందరికీ చెప్తాను.’’
‘‘వెరీగుడ్‌. కానీ అతను తర్వాత నిన్ను మోసం చేస్తాడనుకో’’
‘‘మోసం చేస్తాడంటావా? అంత తొందరపడి పారేసుకోనులే మనస్సును. అయినా మోసపోవడానికి అవకాశాలున్నాయనుకో... అందుకేగా డిగ్రీ కోసం కుస్తీ పడ్తున్నాను’’
మెచ్చుకోలుగా చూసాడు హిమకాంత్‌ తన ఆత్తకూతురు వంక. వాస్తవానికి దగ్గరగా ఆలోచించే ఆడపిల్లలంటే అతనికి చాలా ఇష్టం.
‘‘సుమతి, పావని కన్పించలేదే’’ టాపిక్‌ మారుస్తూ అడిగాడు.
‘‘పావని నిన్ను పలకరించాలని కాబోలు రెండు సార్లు వచ్చింది. మనల్ని డిస్టర్బ్‌ చేయడం ఎందుకని కాబోలు మరలా వెళ్ళిపోయింది. పిలవనా?’’
‘‘వద్దులే. రెండురోజులుండాలనే వచ్చాను గెస్ట్‌రూమ్‌ ఖాళీగా వుందా?’’
‘‘ఖాళీగానే వుంది. లేకపోతేనేం నా రూమ్‌ నీకిచ్చి నేను హాల్లో పడుకుంటాను గానీ నిన్ను వెనక్కు పంపిస్తానా?’’
‘‘థాంక్యూ నీలూ!’’
మరో సిగరెట్టు అంటించుకోబోతున్న స్నేహితుడ్ని వారించింది.
‘‘నే నొచ్చాక ఇది మూడోది. మన ఆరోగ్యం మనమే పాడు చేసుకోవడమెందుకు? మన ప్రమేయం లేకుండా మనం వారించలేనివి సవాలక్ష జబ్బులున్నాయి వాటి నుండి ఎలాగూ తప్పుకోలేం.’’
నవ్వేసి ఊరుకున్నాడు హిమకాంత్‌.
‘‘కాంతీ! నాకు నమ్మకముంది ప్రయత్నిస్తే నువ్వీ హేబిట్‌ మానుకోగలవు ఏం?’’
‘‘ఏమో! నేను ఇంత వరకు ప్రయత్నించలేదు’’ అని సన్నగా నవ్వాడు.
‘‘పోనీ ఒకసారి ప్రయత్నించి చూడు.’’
‘‘ఓ.కే’’
‘‘టిఫిన్‌ చేశావా?’’ లేవబోతూ అన్న స్నేహితురాల్ని అన్నీ ఆయ్యాయన్నట్టు కళ్ళతోనే కూర్చో బెట్టాడు.
‘‘ఇంకేమిటి విశేషాలు?’’
‘‘విశేషాలా? మా చిన్నత్తకు పెళ్ళి చూపులయ్యాయి నిన్న.’’
‘‘వెరీ గ్లాడ్‌’’
‘‘పెళ్ళి కాదు. పెళ్ళి చూపులు... పెళ్ళి చూపులు అండర్‌స్టాండ్‌’’
‘‘పెళ్ళి చూపుల తర్వాత పెళ్ళి......
‘‘అఉ అంత తొందరగా మా ఇంట్లో జరగదు మా నాన్నమ్మకు నచ్చొద్దూ!’’ నాన్నమ్మ ఇంకా అలానే వుందా?’’
‘‘ఇంకా అలాగే వుందా అంటే నువ్వు మా ఇంటి కొచ్చి ఎన్నే ళ్ళయింది? పోయిన సంవత్సరమేగా!’’
నవ్వాడు హిమకాంత్‌.
‘‘ఆ సమ్మర్‌కి, ఈ సమ్మర్‌కి ఓ సంవత్సరం తేడా. సంవత్స రంలో ఎన్ని మార్పులయినా రావొచ్చు.’’
నిట్టూర్చింది నీలిమ.
‘‘ఉహుఉ మా నాన్నమ్మలో మార్పు ఒకేసారి రావాలి. ఆమె పోయినప్పుడు’’
‘‘నీలూ!’’
‘‘నిజం బావా! మరీ విసిగిపోయినప్పుడు ఫ్రాంక్‌గా చెప్పాలంటే. ఆమె చావును కోరుకుంటాను. మరలా అలా నా కన్పించినపుడు పశ్చాతాప పడతాననుకో అది వేరే విషయం.’’
మౌనంగా వుండిపోయాడు హిమకాంత్‌. ప్రతి మనిషి ఎదుటి వ్యక్తి గుండెల్లో తను నాలుగు కాలాలింకా బ్రతికితే బాగుండుననే ప్రలోభాన్ని కాన్ని కలిగించేలా ప్రవర్తించగలగాలి. ఏవిటిది? ఆమె ఎవరో కాదు ఒకనాడు ఆ ఇంటిని తన పూర్తి బాధ్యతగా స్వీకరించి చక్కదిద్దిన ఇంటి ఇల్లాలు ఇంత మంది సంతానానికి కారణమయిన స్త్రీ మూర్తి.
పైకి రాబోయిన చిన్న నిట్టూర్పును అణచుకుని లేచి నిలబడ్డాడు.
‘‘ఎక్కడకి?’’
‘‘ఒకతన్ని కలుసుకోవాలి.’’
‘‘ఐదున్నరకల్లా వచ్చేస్తావా?’’
‘‘ఎందుకు?’’
‘‘సినిమా కెళదాం.’’
క్షణం మౌనంగా వుండి, తర్వాత అన్నాడు హిమకాంత్‌-
‘‘నువ్వు నాకు పిన్ని కూతురువో... పెదమ్మ కూతురువో అయ్యుంటే బాగుండేది.’’
‘‘ఏం ఎందుకని?’’
అతను మరలా కూర్చున్నాడు.
‘‘చూడూ! నీతో సినిమా చూడ్డం, ఇంటి కొచ్చి దాని గురించి ఓ అరగంటన్నా చర్చించుకోవడం నీలూ! నా కది చాలా ప్రియమైన సంగతని నీకు తెలుసు కానీ జనాలకు మనిద్దరికీ సంబంధాలు అంటగట్టడం ఇంకా ప్రియమయిన సంగతయిపోతుంది. అందుకే అంటున్నాను అత్త కూతురుగా పుట్టి నన్ను ఇరుకున పెట్టేసావని.
నీలిమ పకపక నవ్విందేగానీ ఆ నవ్వు సంపూర్ణంగా లేదు. నవ్వులో నుండి నిట్టూర్పు.
‘‘చాలా విసుగ్గా వుంది కాంతీ... పావన్ని సుమతిని కూడా తీసుకొని సరదాగా వెళ్ళొద్దాం’’ రిక్వెస్టింగ్‌గా అంటున్న తన మేనత్త కూతురి వైపు జాలిగా చూసాడతను.
‘‘వద్దులే నీలూ! మీరందరూ వెళ్ళిరండి. ఇంటికొచ్చాక సరదాగా దాని గురించి మాట్లాడుకుందాం.’’
‘‘సుమతి, పావని ఈ మధ్య చాలా ముభావంగా మారిపోయారు. ముఖ్యంగా చిన్నత్త వాళ్ళతో నేను సినిమా ఎంజాయ్‌ చేయలేక పోతున్నాను.
‘‘సరేఉ వెళదాం రెడీగా వుండండి. నేను ఎగ్జాక్ట్‌గా ఐదు ముప్పావు కొస్తాను.’’
‘‘ఓ.కే’’ లేచాడు హిమకాంత్‌.
‘‘నువ్వు వెళుతున్నావంటే దిగులుగా వుంది కాంతి’’
‘‘ఏదీ, ఈ రెండు మూడు గంటలకీ!’’
‘‘ఆ నమ్మవా?’’
‘‘నువ్వు చెప్తే నమ్మాల్సిందేననుకో. కానీ నేనిక్కడ కొచ్చి చాలా రోజులయింది. మరి అన్ని రోజులూ-‘‘ నిశితంగా చూస్తూ ఆపాడు. హిమకాంత్‌.
‘‘అదా?’’ నవ్వింది నీలిమ. ‘‘అప్పుడు నువ్వు మీ ఊర్లో వున్నావు.. దగ్గర కొచ్చీ... నాతో కాస్త స్పెండ్‌ చేస్తే బావుణ్ననీ.... ఓ.కే. ఓ.కే.. వెధవ మనస్సు, వెళ్ళు... వెళ్ళు...’’
అతనికామె అర్ధం కాలేదు. అర్ధం చేసుకోవడానికి ప్రయత్నించే లోపలే పావని అటుగా వచ్చింది.
‘‘ఎప్పుడొచ్చారు?’’ పావని పలకరించింది హిమకాంత్‌ని.
‘‘కొద్ది సేపయింది.. బాగున్నారా?’’
బావున్నానన్నట్టు తలూపింది పావని.
బంధుత్వ పరంగా చూస్తే ఆ ఇంటికి చాలా దూరపు బంధువు హిమకాంత్‌, కానీ హిమకాంత్‌కి నీలిమకు మధ్య దూరం చాలా తక్కువ..మంచి స్నేహితులు వాళ్ళు.
‘‘వస్తాను’’ ఇద్దరికి చెప్పి టౌన్‌లోకెళ్ళాడు హిమకాంత్‌.
‘‘పావనీ! కాంతి వచ్చాడు పిక్చర్‌ కెళదాం వస్తావా?’’
‘‘పిక్చర్‌కా బోర్‌. ఇంకో రోజు వెళదాంలే నీలూ!’’
పిక్చర్‌ కెళదామంటే హాయ్‌ అంటే హాయ్‌ అని ఎగిరి గంతేసి వెళ్ళాల్సిన వయస్సులు ఆ ఇంట్లో వాళ్ళవి. కానీ వాళ్ళల్లో ఎందుకీ చిక్కటి స్థబ్దత? పావనికి భర్త చనిపోయుండొచ్చు. అది జరిగి కూడా ఐదారేళ్ళయిపోయింది. ఆమె కట్టు, బొట్టులో మార్పు లేదు. తన ప్రపంచము తను సృష్టించుకుంది కానీ వున్న ప్రపంచంలో నుండి దూరంగా పోవాలని ప్రయత్నిస్తోంది. అసూయా?.... మరి అలోచించలేకపోయింది నీలిమ.
‘‘సరేఉ కూర్చో పావనీ! నిన్న పూర్తిగానే మాట్లాడుకోలేదు మనం.’’
పావని గుండె వేగంగా కొట్టుకుంది.
‘‘కాంతి కూడా వున్నాడు మనకేమైనా హెల్ప్‌ చేస్తాడేమో ! నువ్వు ధైర్యం చేయాలి పావనీ.’’
‘‘వద్దు, వద్దు’’ తల అడ్డంగా వేగంగా వూపింది పావని. నీలిమ నిశ్శబ్దంగా మిగిలింది- పావని సూదిమొనంత అవకాశం యిచ్చినా దూరిపోగలదు నీలిమ. కాని ఎందుకో పావని అందుకు యిష్టపడ్డం లేదు.
‘‘అబ్బే లేదు.’’
‘‘ప్లీజ్‌ నీలూ! ఆ టాపిక్‌ మర్చిపో’’
అంటే.... అంటే పావని అతన్ని మర్చిపోబోతోందా?
3
‘‘శకుంతలా ఏవిటీ మురికి?’’
‘‘అయ్యో! నేను చూడలేదు ఇలా ఇవ్వండి కడిగితెస్తాను’’. అని అత్తగారి ముందు డైనింగ్‌ టేబిల్‌ మీద పురుగుపడిన బాంబే స్టీల్‌ ప్లేటు అందుకుని ప్రక్కనున్న సింక్‌ లో కడుగుతున్న శకుంతలకు వెనుక వచ్చిన బాణానికి ఒళ్ళు మండిపోయింది.
‘‘మీ అమ్మ నిన్ను మరీ పెంచిందేం’’
‘‘మా అమ్మ దగ్గర నేను పెరిగింది పదిహేనేళ్ళయితే, నేను మీ యింటికొచ్చి ఇరవై ఏళ్ళయింది’’ ఠపీమని అనేసి అంతే విసురుగా ప్లేటు అత్తగారిముందు పెట్టేసి వెళ్ళిపోయింది శకుంతల.
‘‘ఎం కాలమో! ఒక్క మాటనడానికి వీలులేదు. మా కాలంలో అయితే అత్తగారు ఎన్నడిగేది’’ స్వగతం చెప్పుకుంటున్న నాయనమ్మ దగ్గర కొచ్చింది.
ప్రక్కగదిలో చదవాలని కూర్చుని, అమ్మ నాన్నమ్మ మీద మరలా తిరగబడడంతో మనసు నిలవని నీలిమ-
‘‘మీ అత్తగారు నిన్ను యేమనేది నాన్నమ్మా?’’
అన్నీ నీకే కావాలే. ఆ రోజుల్లో ఎన్ని అన్నా కిక్కురుమనేది లేదు మేము’’
‘‘మనసులో బాధే కదూ నాన్నమ్మా!’’
‘‘బాధెందుకుండదూ?’’
‘‘ఆ బాధ మరొక్కరికి మనం పెట్టకూడదు కదా నాన్నమ్మా.’’
‘‘ఎందుకు పెట్టాలయితే’’
చిత్రంగా చూసింది నీలిమ.
‘‘ఇంకా ఎలా చెప్పాలి?’’
‘‘ఏంటి నాన్నమ్మ అమ్మ యేదో అంటోంది?’’
‘‘ఏముంది మామూలే. ముసిలి ముండను ప్లేటు కడుక్కోలేక కడిగీమన్నాను. మీ అమ్మకెంత కోపం వచ్చిందనీ’’ అన్నాన్ని విను రుగా కలుపుతూ అంది ముసలమ్మ.
నిస్సహాయంగా చూసింది నీలిమ.
ఇంకా ఎలా చెప్పాలి. అమ్మ మనసు అర్థం చేసుకునేలా ఎలా చెప్పాలి?
‘‘ఇప్పుడేమన్నాననీ మీ అమ్మను వెనకేసుకొస్తున్నావు?’’ ‘‘వెనకేసుకు రావడంలేదు. అదేవిటి అప్పుడే మజ్జిగేసుకున్నావ్‌, ఉండుండు ఈ పప్పుపులుసు వేస్తానుండు’’
ఆఉ అదొక్కటే కొరవయిం దిప్పుడు.’’
‘‘చాలా బావుంది నాన్నమ్మా! నేనన్నమంతా దాంతోనే తినేశాను. నీకసలు పెసరపప్పు పులుసు చాలా యిష్టం కదా’’ అంటూ మజ్జిగ గిన్నె ప్రక్కకునెట్టి గరిటతో పెసరపప్పు పులుసు నాన్నమ్మ ప్లేటులో వడ్డించింది.
ఆమె కోపాన్ని తగ్గించే మూడ్‌లో వుంది నీలిమ. అమ్మ విసిగిపోయి ఒకసారి ఎదురుతిరిగి యేమయినా అంటే నాన్నమ్మ ఎన్ని రోజులు ఆ ఇంట్లో అశాంతి క్రియేట్‌ చేస్తుందో నీలిమకు బాగా తెలుసు.
అందుకే ఆమెను కూల్‌డౌన్‌ చేసే ప్రయత్నం అది. శకుంతల విషయం వేరు. ఆమె దేన్నీ సాగతియ్యదు. అత్తగారు మరెలాటి దురును ప్రయోగాలు చేయనంతవరకు జరిగిపోయినదాన్ని తవ్వుకోదు. అప్పటి కప్పుడే మర్చిపోయి అత్తని పలకరించేస్తుంది.
***
‘‘సారీ నీలూ! నిన్ను డిసపాయింట్‌ చేసాను- వీలు కాలేదు’’ యింట్లో అడుగు పెడుతూనే అన్నాడు హిమకాంత్‌.
అప్పుడు టైమ్‌ పది.
‘‘అరె, వీలయితే నువ్వొస్తావని నాకు తెలుసు కదా! దానికి సారీ చెప్పడం ఎందుకు?’’
‘‘పోనీ మీరయినా వెళ్ళాల్సింది.’’
నవ్వింది నీలిమ.
ఇంట్లో సినిమా చూశాంలే, రా భోంచేద్దువుగాని.’’
‘‘మావయ్య భోంచేసారా? శకుంతలత్త యేదీ కనిపించదేం?’’
అమ్మ పడుకుంది. అందరి భోజనాలు పూర్తయ్యాయి. భోంచేద్దాం’’ సింక్‌ దగ్గరకు వెళ్ళి టవల్‌తో నిలుచుంది నీలిమ.
‘‘నువ్వింకా చేయలేదా?’’ చెయ్యి కడుక్కుంటూ అడిగాడు.
ఆకుపచ్చ చిన్న చిన్న పువ్వులున్న పింగాణీ ప్లేటో ఇద్దరికి చికెన్‌ ఫ్రైడ్‌ రైస్‌ వడ్డించి కూర్చుందామె.
‘‘నువ్వు చేసెయ్యాల్సింది. నీకు త్వరగా భోంచేసే అలవాటు కదా!’’
‘‘ఆలవాటేంలేదు. త్వరగా పని పూర్తి చేసుకోవాలని అంతే. ఈ రోజు నీ కంపెనీ వుందిగా?’’
‘‘పావని, సుమతి మీరంతా కలిసి భోంచేయరా? ఆ కర్రీ ఇలా జరుపు’’
‘‘తింటే తింటాం. లేకపోతే లేదు. తినాలని పట్టింపు, కోరిక అలాంటివేం లేవు.’’
‘‘ఎందుకని ముగ్గురు ఆడపిల్లలు కదా? సరదాగా వుండొచ్చుగా?’’
‘‘నాకూ సరదాగా ఉండాలనే వుంటుంది. కానీ ఏవిటో ఇంట్లో మనుష్యుల్లో బొత్తిగా ఉత్సాహం చచ్చిపోయింది.’’
అన్నం ఎగ్‌కర్రీతో కలుపుకుంటున్న హిమకాంత్‌ చేతులవేళ్ళు కదలిక క్షణం ఆగింది. తర్వాత తలెత్తి సాలోచనగా చూస్తూ అన్నాడు. ‘‘పాపం పావని అలా వుండడంలో న్యాయం వుందిలే నీలూ! ఏ పనీ లేకుండా- బి.యస్‌.సి. పాస్‌ అయింది కదా! ఉద్యోగం చేస్తుం దేమో అడుగు యేదో ఒక ఉద్యోగం చూద్దాం’’
‘‘ఉద్యోగమా?’’ ఉలిక్కిపడ్డట్టుగా చూసింది నీలిమ.
‘‘ఉద్యోగం వద్దులే కాంతీ! దానివలన చాలా బాధలున్నాయి. మనకు డబ్బుకేం లోటు లేదుగా?’’
‘‘డబ్బు కొరకు కాదు నీలూ! మనసుకు కొంత ఆనందమంటూ వుండాలి’’
‘‘ఉండాలి. నిజమే కానీ, ఉద్యోగంచేసే ఆడపిల్లకు చాలా సమస్యలు ఎదురవుతాయి. ప్రొద్దున నువ్వు వచ్చేసరికి నేను మా ఫ్రెండ్‌ యింటికి వెళ్ళానని చెప్పాగా. ఆమె ఉద్యోగంలో చేరాక మనశ్శాంతిని పోగొట్టుకుంది.’’
‘‘ఎం హిమా! బాగున్నావా? ఎప్పుడొచ్చావ్‌? అమ్మ-నాన్న కులాసానా?’’ తండ్రి రావడంతో సంభాషణ ఆపింది నీలిమ.
‘‘అంతా బాగున్నారు.’’
పరామర్శించి లోపలికెళ్ళిపోయాడు చంద్రశేఖర్‌ రెడ్డి.
‘‘ఇప్పుడు చెప్పు... కృష్ణవేణిగారి గురించి యేదో చెప్పబోయావు’’ భోజనం పూర్తయ్యాక తీరిగ్గా అడిగాడు.
‘‘బావా! ఒక వయస్సు దాటితే తల్లిదండ్రులంతా ఇలా అయిపోతారా?’’
‘‘ఎలా?’’
‘‘అదే మా నాన్నమ్మలా....’’
‘‘అందరూ ఎందుకు మారతారు’’ ఆమెకు కాస్త దూరంగా జరిగి కూర్చున్నాడు హిమకాంత్‌.
అతని భయానికి నవ్వుకుంది నీలిమ.
‘‘నీ మనస్సు స్వచ్ఛంగా వుంటే నీ శరీరం నా శరీరాన్ని అంటుకున్నంత మాత్రాన నా దృష్టిలో మాలిన్యం అంటదు’’ నవ్వేస్తూ అంది నీలిమ.
ఉలికిపాటును కప్పిపుచ్చుకుంటూ అన్నాడు.
‘‘ఊ అసలు విషయం చెప్పు’’ ఆ టాపిక్‌లోకి డీప్‌గా వెళ్ళి నీలిమచేత ఇంకా మాట్లాడిరచదల్చుకోలేదతను.
‘‘మా నాన్నమ్మే అనుకున్నాను. కృష్ణ వాళ్ళ అమ్మా నాన్న కూడా ఆ పిల్లనేం తక్కువ హింసించడం లేదు.’’
‘‘ఎందుకని?’’
‘‘ఏముందీ అనుమానం.’’
‘‘ఎవరిమీద?’’
‘‘కృష్ణవేణి మీదే కాంతీ. ఆ పిల్ల ఉద్యోగం చేయనంతకాలం ఆ పిల్లను డొక్కలో పెట్టుకుని చూసారు. అదేం చిత్రమో! ఉద్యోగంలో చేరాక ఆ పిల్ల ప్రాణం తోడేస్తున్నారు. మంచి చీర కట్టుకోకూడదు.... కోలీగ్స్‌తో సినిమా కెళ్ళకూడదు.’’
మౌనంగా వుండిపోయాడు హిమకాంత్‌.
‘‘నేను దిగులుగా, మౌనంగా కూర్చోనుంటే మా అమ్మ చాలా ఆనందంగా వుంటుందే నీలూ. సంతోషంగా వుంటే ముఖం మాడ్చే స్తుందే! ఎవరయినా అమ్మలిలా వుంటారా?’’ అని చాలా బాధపడిరది.
ఇంకా మౌనంగానే మిగిలిపోయాడు హిమకాంత్‌.
‘‘ఆఫీసుకు కూడా వెళ్ళాడట వాళ్ళ నాన్నగారు. అక్కడ దీనికి బాయ్‌ ఫ్రెండ్స్‌ వున్నా రేమోనని ఎంక్వయిరీ కూడా చేసాడట. సిగ్గుతో చచ్చిపోతోంది.’’
అతను మౌనంగా వున్నా ఆలోచిస్తున్నాడు.
‘‘ఏం మాట్లాడవు?’’
నోరు విప్పాడతను.
‘‘ఆ అమ్మాయిని మరలా పెళ్ళి చేసుకోమని చెప్పు.’’
‘‘పెళ్ళా? సరేలే ఇంకేమైనా వుందా? వాళ్ళమ్మ, నాన్న ఉరి పోసుకుని చస్తారు. ఆ పిల్ల అలాటి అఘాయిత్యం చేస్తుందేమోననే యీ నిష్టూరాలు.’’
‘‘నాకర్ధమయింది అందుకే పెళ్ళి చేసుకోమంటున్నాను.’’
‘‘కృష్ణ పెళ్ళి చేసుకుంటే వాళ్ళు చస్తామంటున్నారట.’’
‘‘చస్తారా? చావరు. సర్దుకుపోతారు.’’
‘‘సర్దుకుపోయే రకాలు కాదు.... చాదస్తాలు జాస్తి.’’
‘‘ఓ.కె. చావనీ, ఎప్పుడయినా చావాల్సిందే కదా!’’
తృళ్ళిపడ్డట్టుగా చూసి పక పక నవ్వింది నీలిమ-
‘‘భలే వాడివే....’’
‘‘పరవాలేదు నీలూ! అలాటి తల్లిదండ్రులు మిగలకపోయినా పర్వాలేదు. బిడ్డ సుఖం కంటే పరువు ముఖ్యం అనుకునే వాళ్ళవల్ల కృష్ణవేణి గారికి ఏమిటి లాభం? అశాంతి తప్ప.’’
‘‘బావా! ఇక్కడ లాభనష్టాలు బేరీజు వేయకు. వాళ్ళ కూతురు తప్పటడుగు వేస్తుందేమోనని భయపడ్తుండొచ్చుగా.’’
‘‘ఒప్పుకుంటాను. వాళ్ళల్లో వుండాల్సిందే... కాదనను. కానీ ఆమె భర్తపోయి సంవత్సరం అయిందిగా వాళ్ళు ఆమెకు పెళ్ళి చేయడానికి అసలు ప్రయత్నించారా?’’
‘‘ఊహు ఆ ఐడియా వాళ్ళకు లేదు.’’
‘‘అదే ఎందుకు లేదు? వాళ్ళకు తమ బిడ్డ సుఖం కంటే పరువు కావాలి. ఇది స్వార్ధం కాదా?’’
ఆలోచనలో పడిరది నీలిమ.
నిజమే! స్వార్ధమే. కుటుంబం - పరువు ప్రతిష్ట వీటికి మనసు, స్పందన వుండవు కానీ మనిషికుంటాయి. ఆ మనసుకు స్పందనలు కోరికలు, బాధ, సంతోషం అన్నీ వుంటాయి. దీని గురించి ఆలోచించరేం వీళ్ళు?
‘‘ఏం నీలూ! మాట్లాడవు?’’
‘‘కానీ కాంతీ! ఇద్దరు పిల్లల తల్లి. ఆ అమ్మాయిని ఎవరు చేసుకుంటారు?’’
‘‘ఇది మన సమాజంలో అడగాల్సిన ప్రశ్నే. దొరక్క పోవచ్చు కానీ ప్రయత్నం ఏదీ? ప్రయత్నించి ఓడిపోతే అది క్షమించ దగ్గ విషయం. లోకంలో అందరూ అదృష్టవంతులే వుండరు. దీర్ఘవ్యాధిగ్రస్తుల్ని నిస్సహాయంగా వదిలేసినట్టే వీళ్ళనూ వదిలేయాలి. అంతేకానీ ప్రయత్నిస్తే ఫలిస్తుందేమో! ఒకవేళ ఫలించినా సంతోషించక పోవడాన్ని ఏమంటారు?’’
‘‘ఐతే. . ఐతే.... నువ్వు చేసుకోగలవా?’’
క్షణం నిశ్శబ్దం తర్వాత హఠాత్తుగా స్నేహితురాలడిగిన ప్రశ్నకు తడవాటులేకుండా జవాబు చెప్పాడు హిమకాంత్‌-
‘‘ఎందుకు చేసుకోను ఆ అమ్మాయి నాకు నచ్చితే అభ్యంతరమేముంది?’’
నీలిమే ఆ జవాబుకు కాస్త తృళ్ళిపడిరది.
‘‘అయితే ఆమెను చూస్తావా?’’ అతన్నే చూస్తూ అడిగింది.
‘‘ఊహు ఇప్పుడు కాదు. నా గుండెల్లో ఓ అమ్మాయి వుంది. ఆ అమ్మాయి నన్ను కాదంటే అప్పుడు చూస్తాను.’’
తన రూమ్‌లో నుండి బయటకొచ్చింది మహలక్ష్మి.
‘‘ఏం నాయనా! పడుకోకూడదూ ప్రొద్దుపోలా?’’
‘‘పడుకుంటానమ్మమ్మా! ఏదో నీలిమ మాట్లాడుతుంటే. ‘‘
‘‘అర్ధరాత్రయినా ఏం మాటలే ఆవి?’’ గెస్ట్‌ రూమ్‌లో బెడ్‌ షీట్‌ వేసి కప్పుకోవడానికి పెట్టేసిరా నా రూమ్‌లో పడుకుందాం ఈ రోజు యిద్దరం.’’
మనుమరాలు కుర్చీలో నుండి లేచే వరకు ఆగి ఆమె గదిలోకెళ్ళిపోయింది.
‘‘మా నానమ్మకు మన మీద అనుమానం’’ అని సరదాగా నీలిమ నవ్వుతుంటే నల్లబడిన ముఖంతో లేచి నిల్చుని నేరుగా గెస్ట్‌ రూమ్‌లోకి కదిలాడతను.
‘‘అగు- బెడ్‌ షీటు తెచ్చిస్తాను.’’
‘‘వద్దులే నీలూ! అంత చలిగా లేదుగా. నువ్వెళ్ళి పడుకో!’’
ఇంత సెన్సిటివ్‌ మనసున్న అతని వైపు ముగ్ధురాలై చూసింది.
***
గెస్ట్‌ రూమ్‌లో పడుకున్న హిమకాంత్‌కు సడన్‌గా ఒక సందేహం వచ్చింది నీలిమ ఏమౌతుందని తనకింత చనువు. తన నాన్న చిన్నాయన
కూతురు బిడ్డ.. ఎంత దూరం....
హిమకాంత్‌కు నీలిమ వయస్సుకామె ఆలోచనా ధోరణి, విమర్శనా శక్తి సమయానుకూలంగా సర్దుకుపోవడం ఎప్పటికప్పుడు ఆశ్చర్యంగానే వుంటుంది.
శకుంతలతకు పెళ్ళయిన నాటి నుండి సంవత్సరానికో, రెండు సంవత్సరాలకో ఒకమారు ఈ ఇంటికి తను వస్తూనే వున్నాడు - చిన్న ప్పుడు ఒకరకంగా, ఇప్పుడొకరకంగా తనకి కాలక్షేపాన్ని అందిస్తూనే వుంది నీలిమ. కానీ.... కానీ.... తన మనస్సే మారుతూ వుంది. వయస్సు- తెచ్చే మార్పది.
4
‘‘ఒరే! ఓ వంద రూపాయలుంటే పంపించు’’ లోపలి గదిలో నుండి విన వచ్చిన తండ్రి కేకకు వాకిట్లోకొచ్చి నిలబడ్డాడు చంద్ర శేఖర్‌ రెడ్డి.
‘‘నిన్ననేగా నాన్నా వంద యిచ్చాను.’’
‘‘వంద రూపాయలు ఏం చేసిందీ నీకు లెక్కలు చెప్పాలా?’’ విసురుగా వచ్చిన బాణానికి విసుక్కున్నట్టుగా చూసాడు చంద్రశేఖర్‌.
‘‘లెక్క లెవరడిగారు?’’
‘‘నిన్న వంద రూపాయలిచ్చానంటే అర్ధం ఏమిటి? లెక్క అడగడం కాదా?’’
‘‘సరేలే పంపిస్తాను’’ కదలబోయిన కొడుకు కాళ్ళకు మాటలతో సంకెళ్ళు వేసాడు ఆ ముసలాయన.
‘‘ఏం దానం చేస్తావా?’’
‘‘ఎవరన్నారలా అని’’
‘‘ఆనక్కర్లేదు నాయనా! నీ తండ్రి తెలివితక్కువ తనం మమ్మల్నీ స్థితికి తెచ్చింది. బ్రతికినంతకాలం మామీద కొంత ఆస్తి వుండుంటే మీ దృష్టిలో మేమింత చులకనై పోముగా’’ మహలక్షమ్మ అందుకుంది.
‘‘ఏమిటమ్మా! మరీనూ... నీది నాది అని నేనెప్పుడన్నా అనుకున్నానా? పరాయివాళ్ళను చేసి మాట్లాడతావేం?’’
‘‘చూడండి.. చూడండి.. మనం వాడిని పరాయి చేసామంట.... ‘’
కొడుకు వైపు తిరిగిందామె.
‘‘మేము, సుమతి నీకు నీ పెళ్ళానికి భారమైపోయాము. ఆదే మా పేరున ఆస్థి వుండుంటే ఆ ఆస్థి కొరకన్నా మమ్మల్ని చూసుందురు కదా!’’
విలవిలాడినట్టుగా చూసాడు చంద్రశేఖర్‌. అతనికి తల్లి అలా మాట్లాడినప్పుడల్లా చాలా బాధగా వుంటుంది. కోపంగా ఏదో అనబోయి ఎప్పటికప్పుడే ఆగిపోతాడను. తను చిన్నప్పుడు తమ ఆరోగ్యం కొరకు, ఆనందం కొరకు, చిరునవ్వు కొరకు ఆమె పడిన ఆరాటం అతనికి గుర్తొస్తుంది. ఆమె ప్రేమ గుర్తొస్తుంది. వాళ్ళ సుఖాన్ని కాదనుకుని తమ సంతోషం కొరకు ఆమె చేసిన త్యాగాలు గుర్తుకొస్తాయి. ఆమె తమ ఆరోగ్యంకోసం నిద్రపోకుండా గడిపిన రాత్రులు గుర్తువస్తాయి.. అతను
మూగవాడై పోతాడు.
బ్యాంకు నుండి డ్రా చేసి తెస్తాను’’ అనేసి కదిలాడతను.
సుబ్బారెడ్డికి చాలా ఆస్థి వుంది, పొలాలున్నాయి. పెద్ద కొడుకుకు ఆయన చదువు చెప్పించలేదు. అందుకే చంద్రశేఖర్‌ రెడ్డి వ్యవసాయదారుడిగా ఆ ఇంటి పెద్దగా మిగిలిపోయాడు. రెండో కొడుకు దశరధ రామిరెడ్డిని మాత్రం ఇంజనీర్‌ని చేసాడు. ఇప్పుడతను విశాఖపట్టణంలో రెండుచేతులా సంపాయించుకుంటున్నాడు.
కొడుకు ఉద్యోగస్థుడై ఆస్థిపంపకం గురించి ఎత్తినపుడు సుబ్బారెడ్డి వయస్సు యాభై సంవత్సరాలు. మొదట్లో బాధపడ్డా తర్వాత సంతోషంగానే ఇద్దరికి పంచి ఇచ్చేసాడు సమానంగా. అప్పటికే పెద్ద కూతురు విమలకు, రెండో కూతురు పావనికి పెళ్ళిళ్ళు చేసేసారు. సుమతి పేర లక్షరూపాయలు బ్యాంకులో వేసేసారు. ఇది పదిహేనేళ్ళ నాటిమాట ...
ఇప్పుడిప్పుడే సుబ్బారెడ్డికి పశ్చాత్తాపం కలుగుతోంది. తన పేర కొంత డబ్బు బ్యాంకులో వేసుకో నుండుంటే బావుండేది అని. ఆనాడే భార్య మహలక్ష్మమ్మ చెప్పనే చెప్పింది. తనే పట్టించుకోలేదు. ‘‘మన అవసానదశలో కొడుకులు చూడరండీ మన కొరకు కాస్త పుంచండి’’ అని ఈ మధ్యే అతనికి సందేహం కలుగుతోంది. కొడుకు తనని నిర్లక్ష్యం చేస్తున్నా డేమోనని -
***
ఈ రోజెళ్ళిపోవాలా?’’ సూట్‌కేస్‌ సర్దుతున్న హిమకాంత్‌ దగ్గరకొచ్చి నిల్చుంది నీలిమ.
‘‘వెళ్ళొద్దా?’’
‘‘ఇంకో రెండు రోజులుంటే మరో నాలుగు ప్రచ్ఛన్న యుద్ధాలు చూడొచ్చు నువ్వు’’ అని పేలవంగా నవ్వుతున్న నీలిమ వైపు జాలిగా చూసాడతను.
‘‘ఆవన్నీ పట్టించుకోకూడదు నీలూ!’’
‘‘లేదు బావా! చాలా వరకు పట్టించుకోను. నేనూ మనిషినే కదా అప్పుడప్పుడు చాలా విసుగనిపిస్తుంది’’
‘‘తొందరగా పెళ్ళి చేసుకుని వెళ్ళిపో’’
‘‘అదే ఆలోచిస్తున్నాను. మా సుమతత్తకు పెళ్ళయితే లైన్‌ క్లియరైపోతుంది’’ అని మరలా అల్లరిగా నవ్వింది.
‘‘ఇలా నవ్వుతూ వుండు. నువ్వు దిగులుగా వుంటే చూడలేను’’
అతని వైపు ప్రేమగా చూసింది నీలిమ.
‘‘మరలా ఎప్పుడొస్తావు?’’
‘‘నీ పెళ్ళికి’’
‘‘పెళ్ళికి పెళ్ళికూతురు వచ్చిందా అన్నారట ఎవరో. అది.. నువ్వు చెప్పాలా?’’
తలెత్తి ఆమె కళ్ళల్లోకి చూసాడతను.
‘‘మరో ఆరు నెలల్లో బహుశా నెల్లూరుకు ట్రాన్స్ఫర్‌ కావొచ్చు. ఏ జూనియర్‌ కాలేజీకైనా ‘‘
‘‘హాయ్‌! ఇంత పెద్ద శుభవార్త ఇప్పుడా చెప్పేది?’’
చిరునవ్వు న్వవాడతను. సూట్‌కేస్‌ మూసేస్తూ అడిగాడు-
‘‘పావనికి పెళ్ళి చేయరటనా?’’
‘‘అదే నేనూ అనుకుంటున్నాను’’
‘‘ఏమని?’’
పావని ప్రేమ వ్యవహారం గురించి స్నేహితుడికి చెప్పి సలహా తీసుకుందామా అని క్షణం మనసులోకి ఆలోచన వచ్చింది కానీ పావని గురించి ఆమె పర్మిషన్‌ లేకుండా కాంతికి చెప్పే అధికారం తనకు లేదని విరమించుకుంది.
‘‘ఈసారి నువ్వు వచ్చినప్పుడు ఆ విషయం కాస్త సీరియస్‌గా డిస్కస్‌ చేయాలి. మనం నాన్నను ఒప్పించొచ్చుకానీ నానమ్మదే గొడవ’’
హిమకాంత్‌ మాట్లాడలేదు.
‘‘వీళ్ళిద్దరూ త్వరగా చచ్చిపోతే బాగుణ్ను బావా’’ అని గల గల నవ్వింది నీలిమ. ఆ నవ్వులో జీవంలేదు.
‘‘ఏమిటా వెకిలినవ్వు’’
నీలిమ వెనక్కు తిరగలేదు గానీ హిమకాంత్‌ మాత్రం తృళ్ళిపడ్డట్టుగా లేచి నిల్చున్నాడు.
తనకు ఎంతో అపురూపంగా వున్న ఆ నవ్వు ఆమెకు వెకిలిగా అన్పిస్తుందా? అసలు నీలిమ ప్రవర్తనలో వెతికినా వెకిలితనం కన్పి స్తుందా?
‘‘వెళ్ళొస్తానమ్మమ్మా’’
‘‘అలాగే నాయనా! అందర్నీ అడిగానని చెప్పు. తొందరగా పెళ్ళిచేసుకోరాదూ?’’
నీలిమకు నాన్నమ్మ సలహా ఇచ్చిన తీరు నచ్చలేదు. అక్కడ నుండి వెళ్ళిపోయింది.
‘‘వెళ్ళొస్తానత్తా’’
‘‘అన్నని వదినని ఒకసారి నేను రమ్మన్నానని చెప్పు హిమా! చూసి చాలా రోజులయింది’’ గేటు దగ్గరకు వచ్చాక అంది శకుంతల.
‘‘అలాగే చెప్తాను అత్తా. నువ్వు లోపలికెళ్ళు ఎండపడుతుంది’’ అనేసి వడివడిగా వెళ్ళిపోయాడు హిమకాంత్‌.
5
ఆ రోజు మరలా సుమతి పెళ్ళిచూపులు. ఈసారి కట్నకానుకలు ముందే మాట్లాడుకుని సుమతి ఫోటో చూసి నచ్చి మరీ పెళ్ళిచూపుల కొస్తున్నారు వాళ్ళు. అతను సుమతికి నచ్చితే ఈ పెళ్ళి జరిగిపోతుంది. అనే భావం ఆ ఇంట్లో అందరి మనసుల్లో వుంది. వాళ్ళ ఆస్థి, సాంప్రదాయం వృద్ధులకు నచ్చింది. రెండుచేతులా సంపాయిస్తున్న యింజనీరు పెళ్ళికొడుకు చంద్రశేఖర్‌ రెడ్డికి నచ్చాడు. అమ్మాయి పేరున నాలుగులక్షలు బ్యాంకులో వుంది. మీరు కాదంటే ఇంకో లక్ష అయినా పెట్టేట్టు చూస్తాను అని పెళ్ళి పెద్దన్నప్పుడు వాళ్ళ శక్తికి మించి ఒక్క పైసా కూడా వద్దన్న సుమతికి కాబోయే అత్తగారు నచ్చింది నీలిమకు.
‘‘ఏమ్మా నువ్వు మాట్లాడవు. సంబంధం నీకు నచ్చిందా?’’ అని నీలిమ అన్నప్పుడు నోరు తెరిచింది శకుంతల.
‘‘ఎందుకు నచ్చదమ్మా సుమతి ఈ చెరనుండి బయటపడబోతుంటే ఎందుకు నచ్చదు’’ అని కళ్ళనీళ్ళు పెట్టుకున్న తల్లి వంక ఆశ్చర్యంగా చూసింది నీలిమ.
కళ్ళు తుడుచుకుంది శకుంతల. కానీ గొంతులో ఇంకా కన్నీళ్ళు.
‘‘నామీద కోపం వచ్చినప్పుడు సుమతికి పడే తిట్లవర్షం సుమతిని ఆలక్ష్యం చేస్తున్నాననే భ్రాంతిలో నాకు మీ నాన్నమ్మ చూపించే నరకం తప్పిపోతుంది’’ బొంగురుపోయిన తన గొంతుని సర్దుకునే ప్రయత్నంలో నిశ్శబ్దంగా ఆగిపోయిందామె.
తమాషా ఏమంటే శకుంతలకు, సుమతికి మంచి స్నేహం వుంది. దాన్ని అర్ధం చేసుకోదు మహలక్ష్మమ్మ. పెళ్ళివారు రానే వచ్చారు.
మరలా హడావుడి మొదలయింది - ఎవరినీ ప్రశాంతంగా పని చేయనీలేదు మహలక్షమ్మ. టిఫిన్‌ ప్లేట్లలో సర్దుతున్న కోడల్ని,
‘‘ఆవేం ప్లేట్లు? ఇన్నేళ్ళ కాపురంలో ఎవరికి ఏ ప్లేటు పెట్టాలో తెలీదు’’ అని నసిగింది.
ఏ కళనుందో శకుంతల తిరిగి జవాబివ్వలేదు.
సుమతిని ముస్తాబు చేస్తున్న నీలిమ పైన విరుచుకు పడిరది - నీకిక్కడేం పని... వెళ్ళి ఆ టిఫిన్‌ సర్ధడం నువ్వు చూసుకుని మీ అమ్మను వాళ్ళ దగ్గరకెళ్ళమను. ఒంటరిగా వున్నారు వాళ్ళు.
చిన్నత్తకు ఐషేడ్‌ వేసేసి వెళతాను నానమ్మా’’
‘‘నువ్వెయ్యకపోతే పావని వేయదా ఏం?’’
‘‘పావనత్తను ఐదు నిముషాలు కూర్చోమను వాళ్ళ దగ్గర. నేను వచ్చేసి అమ్మను పంపుతాను’’
‘‘పావనా! మతిగాని పోయిందా నీకు.. లే.. లేచి వెళ్ళమంటుంటే’’
‘‘వెళ్ళు నీలూ!’’
‘‘ఆ కన్ను’’
‘‘ఒక కన్ను చాల్లే’’ నవ్వింది సుమతి - నీలిమ కూడా నవ్వింది.
ఈ నవ్వులు ముసలామెకు నచ్చలేదు.
‘‘ఏమిటా వెకిలి నవ్వులు’’
‘‘ఇంకో కన్ను సంగతి పెళ్ళికొడుకు చూసుకుంటాడులే అంటుంది సుమతి. అందుకే నవ్వుతున్నాను నాయనమ్మా’’ సుమతి నీలిమ వైపు సిగ్గుగా, చిలిపిగా, కోపంగా చూస్తే మహలక్ష్మమ్మ గుర్రుగా చూసింది.
నాయనమ్మను మాటల్లో పెట్టి ఇంకో కంటికి ఐ షేడ్‌ సుమతికి వేయడం పూర్తిచేసి లేచింది నీలిమ.
మెరూన్‌ కలర్‌ మైసూర్‌ సిల్క్‌ చీరలో మెరూన్‌ ఐషేడ్లో మెరూన్‌ లిపిస్టిక్‌తో ఈ రోజు నుమతి అందంగా వుంది. తలస్నానం చేసిన జుట్టు గాలికి ఎగురుతుంటే అమెరికన్‌ డైమెండ్‌ పాపిటబొట్టు మెరుస్తూ కొత్త అందాన్నిస్తోంది. ఈ రోజు నీలిమకు కూడా చక్కగా అలంకరించుకోవాలనిపించింది. చిన్నత్తకు పెళ్ళి కాబోతోందనే ఆనందంనుండి పుట్టిన కోరిక అది.
చిన్న చిన్న పూలున్న ఆనందకలర్‌కు పెద్ద పూలున్న కాంట్రాస్ట్‌ బార్డర్‌ గళ్ళు వున్న గార్డెన్‌ సిల్క్‌ చీర కట్టుకుంది.
మంచి పచ్చల చిన్న సెట్‌ పెట్టుకుంది. ఒక్కటే ఒక్క స్టోన్‌ వున్న పచ్చల పాపిటబొట్టు పెట్టుకుని నడుముకు సన్న గోల్డు చైను పెట్టుకుంది. అసలే అందంగా వుంటుందేమో ఎప్పుడూ అలంకరించు కోని నీలిమ అలంకారంలో ఇంకా అందంగా వుంది.
‘‘ఇప్పుడే వస్తానూ. ముద్దొస్తున్నావు. పెళ్ళికొడుకేమై పోతాడో’’ అని సుమతి బుగ్గమీద చిటికేసి పరుగెట్టబోతున్న అన్న కూతుర్ని పైట పట్టుకుని లాగింది సుమతి.
ఏమిటన్నట్టు వెనక్కు తిరిగిన నీలిమ పెదాలకు ఎరుపు లిప్‌స్టిక్‌ వేసి ‘‘ఆద్దంలో ముఖం చూసుకో’’ అంది.
‘‘ఏమైంది?’’ అర్ధం కానట్టు ముఖం పెట్టి అడిగింది నీలిమ.
‘‘ఎంతందంగా వున్నావో! బుగ్గచుక్క పెట్టనా? నా దిష్టే తగిలేలా వుంది’’
చిన్నగా నవ్వేసి అంది నీలిమ.
‘‘నా అందం సంగతి తరువాత నేను లోపలికెళ్ళకుంటే నానమ్మ ఢమరకం వాయించేస్తుంది’’
నీలిమ వంటింట్లోకెళ్ళేసరికి నానమ్మ కోడల్ని, రెండో కూతుర్ని శతశాపోత్సవం చేస్తోంది.
‘‘నానమ్మకు ఎప్పుడు ఎలా తిట్టాలో ఎంత బాగా తెల్సో!’’
‘‘ఏమే ముదినాపసానీ.. తీరిందా?’’
‘‘నాన్నమ్మా! నాన్న నిన్ను పిలుస్తున్నారు. పెద్దదిక్కువి నువ్వు వాళ్ళ దగ్గర కూర్చోకపోతే ఎలా అని విసుక్కుంటున్నారు.’’
‘‘విసుక్కుంటాడు ఎందుకు విసుక్కోడు. ఇక్కడ ఎవరు చేస్తారట.’’
‘‘ఇక్కడెవరైనా చేయవచ్చు’’
‘‘చే సేవాళ్ళకు చెల్లదు మాటలు’’
‘‘అది కాదు నాన్నమ్మా! ఆక్కడకు మేమెళితే ఏం మాట్లాడగలం చెప్పు? ఒకటి మాట్లాడబోయి మరొకటి మాట్లాడుతాం. నువ్వయితే.... నీ అనుభవం మాకెక్కడుంది?’’
ముసలమ్మ కూల్‌ అయింది. ‘‘ఆ వెళ్ళతానుగానీ ఈ పనులు కాస్త చూడు వీళ్ళవల్ల కావడంలేదు’’
అగింది. ఇద్దరి ముఖాలు మ్లానమయ్యాయి. శకుంతల ఏదో అనబోయి ఆగింది.
టేకిట్‌ యీజీ మమ్మీ. నీ కూతుర్నే కదా గొప్ప చేసింది. టేకిట్‌ యీజీ’’ శకుంతల నవ్వింది కానీ పాపని నవ్వలేదు.
‘‘నువ్వేమన్నా పూర్కుంటుంది. మేము ఒక్క మాటన్నా ఇంతెత్తున లేస్తుంది’’
‘‘నేను జోక్స్‌తో కొడతాను కదూ పెద్దత్తా చిన్నప్పటినుంచి. నువ్వు అలాగే అలవాటు చేసుండాల్సింది’’.
‘‘ఆ అలవాటు చేయడమా? నోరెత్తితే కళ్ళురిమేది?’’
‘‘నన్ను మాత్రం ఉరమడంలేదా ఏమి. దులిపేసుకోవడమే’’
‘‘దులిపేసుకోవడం నావల్ల కాదు’’
‘‘అవునూ! చిన్నప్పటినుండి మీ మమ్మీ ఇంతేనా?’’
‘‘మా మమ్మీనా?’’
‘‘అదే పెద్దత్తా.. మీ అమ్మ.. మా నాన్నమ్మ’’
ఈసారి పావని కూడా నవ్వింది.
‘‘మొదట్లో మరీ ఇంత నసలేదు’’ సర్దిన ప్లేట్లలో అన్నీ సరిగ్గా వున్నాయో లేదో చూస్తూ అంది శకుంతల.
‘‘నేను హెల్ప్‌ చేయనా’’ సుమతి కూడా వచ్చింది.
‘‘నువ్వు నీలిమ పెళ్ళికి హెల్ప్‌ చేద్దువుగానీ చీర నలిగిపోతుంది. ఈ కుర్చీలో కూర్చో’’.
నీలిమ తలెత్తింది.
‘‘రా.... రా.... చిన్నత్తా లోపలికిరా నాన్నమ్మను తరిమేసాను. చక్కగా పెళ్ళికొడుకు కబుర్లు చెప్పుకుందాం రా’’
‘‘అప్పుడే మా చిన్నాడబిడ్డకు పెళ్ళికళ వచ్చేసింది’’ శకుంతల కూడా చిన్నపిల్లై జోక్‌ వేసింది.
పావని ఒక్కసారి తలెత్తిచూసి తల దించేసుకుంది.
వీళ్ళు ఆనందించినంత సేపు లేదు కారాలు, మిర్యాలు నూరుతూ వంటింట్లో కొచ్చింది ముసలమ్మ.
‘‘కబుర్లు... కబుర్లు... కబుర్లతోనే సరిపోతుంది కాలమంతాను. టిఫిన్‌ ప్లేట్లు పంపించేదేమయినా వుందా?’’
‘‘రాహుకాలం అన్నారుగా అదిపోతే మీరు చెప్తే సుమతితో పంపిద్దామని చూస్తున్నాను’’ కరుగ్గా అంది శకుంతల.
‘‘అఉ అదిపోయి చాలా కాలమయింది. సుమతిని తీసుకుని ప్లేటు పట్టుకురా’’
‘‘పావనీ వెళ్ళమ్మా... ఆమ్లెట్లు పోసుకుని నేనొస్తాను’’
‘‘ఆదెందుకు? శుభమా అని .. ‘‘ ఆగిపోయింది మహలక్ష్మమ్మ.
శకుంతల, నీలిమ, సుమతి చప్పున పావని ముఖంలోకి చూసారు బాధగా- తెల్లటి పావని ముఖం కమిలి పోయింది. చేతిలో ప్లేటు క్రింద పెట్టేసి విసురుగా తన రూమ్‌లోకి వెళ్ళిపోయింది.
‘‘ఏమిటా మాటలత్తయ్యా’’
‘‘ఏమిటో వచ్చేసింది’’ తగ్గిపోతూ అంది మహలక్షమ్మ. ఆవిడని చూస్తే జాలేసింది నీలిమకు.
‘‘పద నాన్నమ్మా! నేను తెస్తున్నాను’’
మనవరాలి అలంకారాల వైపు ఎగాదిగా చూసి-
‘‘నువ్వొద్దులే ఇటివ్వు నేను తీసుకెళతా.. ఈ పనిపిల్ల ఇప్పుడే ఎక్కడ చచ్చిందో!’’
‘‘ఆకులు, పండ్లు తెమ్మని పంపాను. వంటామె వంటింట్లో హడావుడిగా వుంది’’ శకుంతల అంది.
‘‘సమయానికి మనుషులు దొరకరు. నువ్వు సుమతిని తీసుకునిరా శంకుతలా’’ ప్లేటు పట్టుకుని నడవలేక నడిచి వెళ్ళిందామె.
అమ్మ నిరాదరణకు నీలిమ బాధ పడిరదేమోనని చూసింది సుమతి.
ఒక్క క్షణం బాధనిపించినా కాళ్ళీడ్చుకుంటూ వెళుతున్న నాన్నమ్మను చూసి జాలిపడిరది నీలిమ.
‘‘నీలూ! అమ్మ మాటలకు బాధ పడ్తున్నావా?’’
సుమతికి తల్లి మీద కోపంగా వుంది. తన పెళ్ళి చూపుల కోసం ఇంతమందిని ఆవిడ బాధ పెట్టడం నచ్చలేదు.
‘‘నాన్నమ్మ అన్నదాంట్లో తప్పేం లేదు. ఎంత అనుభవంతో అన్నదో! ఆమె భయం ఆమెది- నేనే తప్పు చేసాను. మరీ ఇంతగా డెకరేట్‌ చేసుకోకపోవాల్సింది’’
సుమతి ఏమిటో మాట్లాడబోయింది. కానీ శకుంతల తొందరచేసి సుమతిని హాల్లోకి తీసుకెళ్ళింది.
నీలిమ పాపిట బొట్టు తీసేసింది.
లిప్‌స్టిక్‌ తుడిచేసింది.
ఆ అమ్మాయి నడుముకే అందం తెచ్చిన వెయిస్ట్‌ చెయిన్‌ను తీసేసింది. ఐ షేడ్స్‌ తుడిచేసుకుని కళ్ళు తెరిచేసరికి ఎదురుగా నాన్నమ్మ.
‘‘అదేవిటే. ముచ్చటగా వున్నావు. అన్నీ తీసేసావేం?’’ దిగులుగా అంది.
‘‘నానమ్మా! అన్నీ చెరిపేసుకున్నాను కదా! ఒక్కసారొచ్చి పెళ్ళికొడుకుని చూసొస్తా నాన్నమ్మా’’
మహలక్ష్మమ్మ కళ్ళు చెమ్మగిల్లాయి.
‘‘నీలమ్మా’’ నీలిమ తలను గుండెలకత్తుకుంది.
‘‘వెళ్ళు.... వెళ్ళు.... పాపం పావన్ని కూడా తీసుకెళ్ళు’’
‘‘అలాగే నాన్నమ్మా’’ ఒక్క గెంతులో పావని రూమ్‌లో వుంది నీలిమ.
పావని పడుకోనుంది.
‘‘నాన్నమ్మ రమ్మంది వెళదాం రా పావనీ’’
‘‘నేను రాను నువ్వెళ్ళు’’
‘‘పెళ్ళికొడుకుని ఒక్కసారి చూసొద్దాం రా పెద్దత్తా’’
ఏం? ఆమె రమ్మన్నప్పుడు రావాలి పొమ్మన్నప్పుడు పోవాలా?’’
‘‘పోనీలే పావనీ పెద్దది కదా!’’
పావని ఒక్క క్షణం ఆత్మ పరిశీలన చేసుకుంది. తన తల్లిని నీలిమ అర్ధం చేసుకున్నట్టు తనెందుకు అర్థం చేసుకోలేకపోతోంది. ‘‘పద’’ లేచింది పావని.
***
‘‘మా పెద్ద చెల్లెలు పావని’’ పరిచయం చేసాడు చంద్రశేఖరరెడ్డి
రెండు చేతులు జోడిరచింది పావని.
‘‘మా అమ్మాయి నీలిమ’’
నీలిమ కూడా నమస్కరించింది.
‘‘ఏం చదువుతున్నారు?’’
‘‘బి.ఏ. అయింది’’ జవాబు చెప్పి పెళ్ళి కొడుకునే చూస్తూ నిలుచుంది నీలిమ
‘‘కూర్చోమ్మా’’
ముగ్ధురాలయింది నీలిమ.
అంతవరకు అందంగా వున్నాడా? లేడా? అని పరిశీలిస్తున్న ఆమెకి అతను హఠాత్తుగా అందంగా వున్నట్టనిపించాడు. కోడలి వరసైన తనను అమ్మ అని పిలవడం ఎంత సభ్యత! ఎంత దగ్గరతనం!! ఆ ఆప్యాయత నచ్చింది నీలిమకు.
చిన్నత్త దగ్గరగా జరిగి- ‘‘పెళ్ళి కొడుకు బాగున్నాడు’’ గుసగుసగా అంది నీలిమ.
పాము చెవులు లాగున్నాయి అతనివి. చిన్నగా నవ్వి సైగ చేసి నీలిమని పిల్చాడు.
ఆమె బెరుగ్గా వెళ్ళి అతని ప్రక్కన నిల్చుంది.
‘‘నీ పేరేమిటి నీలిమ కదూ! మీ చిన్నత్త కూడా బాగుంది’’
అక్కడే రెండు అరచేతులు కలిపి ఎగిరి గంతేయబోయి నాన్నమ్మకు భయపడి ఆగిపోయింది నీలిమ. నీలిమకు అతని స్పోర్టివ్‌ నెస్‌ నచ్చింది.
అప్పటి నుండి మహలక్షమ్మకు మనసాగలేదు. ఆ పిల్లాడు నీలిమకేమిటో చెప్పాడు? ఏమి చెప్పాడో? నీలిమను లోపలికి రమ్మని సైగ చేస్తోంది.
నీలిమ చూసీ చూడనట్టు వూరుకుంది. ఆ పిల్లకక్కడ నుండి కదలాలని లేదు.
ఎప్పుడోగాని ఇలా అందరూ సంతోషంగా వుండడం ఈ ఇంట్లో ఆరుదు.
‘‘నీకు పై రాబడి ఎంతొస్తుందబ్బాయ్‌’’
నాన్న హఠాత్తుగా ఆడిగిన ఈ ప్రశ్నకి చంద్రశేఖర్‌ రెడ్డి ఉలిక్కిపడి పెళ్ళికొడుకు వేపు చూసాడు.
పెళ్ళికొడుకు నీళ్ళు నములుతున్నాడు.
చంద్రశేఖర్‌ రెడ్డి అతని ప్రక్కగా జరిగాడు. ‘‘ఏమీ అనుకోకండి పెద్దాయన’’ అన్నాడు.
తాతయ్య వయస్సులో అతను సుమతికి నాన్న అయ్యాడు.
‘‘పరవాలేదు’’ అన్నాడే గానీ అతని ముఖం యింకా చిన్నబోయే వుంది.
నీలిమకు భయమేసింది ఆ ముసలాయన ఇంకా ఏమడుగుతాదోనని ఒకమారు లోపలికెళ్ళి వెంటనే తాత దగ్గరకొచ్చి అంది-
‘‘తాతయ్యా! శివమోహన్‌ అంకుల్‌ నీకు ఫోన్‌ చేసాడు. ఫోన్‌ లైన్‌లో వుంది వెళ్ళు’’ అంటూ తను ముందుగా వెళ్ళి ఫోన్‌ క్రెడిల్‌ మీద నుండి తీసి ప్రక్కన పెట్టింది.
‘‘ఏవిటే ఆ పిల్లాడేదో అంటున్నాడు’’ మహలక్షమ్మ పట్టుకుంది.
‘‘వుండు నాన్నమ్మా బాదంఫీుర్‌ తాగాలి.’’
‘‘తాగుదువులేవే అబ్బా! ఆ పిల్లాడేమన్నాడో చెప్పవే’’
‘‘కట్నం చాలదన్నాడు’’
ఆమె ముఖంలో అప్పటి వరకున్న ఉత్సాహం పోయి చావుకళ వచ్చింది.
‘‘ఎంత కావాలట?’’
‘‘వుండు నాయనమ్మా బాదంఫీుర్‌ తాగనీ’’.
‘‘ఎవరూ తాగిపోరులేవే నీ బాదంఫీుర్‌’’
‘‘ఎందుకు తాగరు మీ ఆయన తాగేస్తాడు’’
ఆ ముసలాయనకు పాపం ఇలాంటివి ఇష్టం. అవి త్రాగితే పెద్ద వయస్సులో మోషన్స్‌ అవుతాయని భయంతో ఇవ్వదు మహలక్షమ్మ. బాదంఫీుర్‌ గ్లాసు పట్టుకుని తాతయ్యను ఉడికించడానికి అక్కడ నిల్చోనుంది నీలిమ.
‘‘చెప్పవే మొద్దా’’
‘‘ఇంకా యాభైవేలు కావాలట’’
‘‘పోనీలే చంద్రశేఖర్‌కి చెప్తాను’’
‘‘నాన్నివ్వకపోతే....’’
‘‘ఈసారి పూర్కోను. ఏడీ.. వాడేడీ?’’
‘‘ఆగాగు నాన్నమ్మా. ఇటివ్వు నీ చెవ్విటివ్వు!’’
‘‘ఎందుకే?’’
‘‘ఓ మంచి వార్త చెప్తాను.’’
‘‘నీ మొహం చెప్తావు.’’
‘‘నా మొహం లాంటి వార్త చెప్తాను.’’
ఆమె వంగింది.
‘‘పెళ్ళి కొడుక్కి కట్నం వద్దంట. చిన్నత్త నచ్చిందంటోచ్‌.’’
ఆమె ముఖం వెలిగిపోయింది.
‘‘నీలూ! ఫోన్‌ డిస్కనెక్ట్‌ అయింది. ఎందుకో అడక్కపోయావా?’’
‘‘ఎందుకయితే మన కెందుకులెండి. కావాలంటే మరలా చేస్తాడు. గానీ యిది విన్నారా! ఆ అబ్బాయికి మన సుమతి నచ్చిందంట.’’ ఆమె గొంతులో సంతోషం ఆగమన్నా ఆగడం లేదు.
‘‘చాలా సంతోషంగా వుందే. ఈ రోజన్నా నాకు బాదంఫీుర్‌ యివ్వవే లక్ష్మీ.’’
‘‘ఇదిగో నాన్నమ్మ తాతయ్యకు బాదంఫీుర్‌ యిచ్చేస్తున్నా. తిడితే ఒప్పుకోను.
‘‘మహలక్షమ్మ ఎప్పటిలా చిర్రుబుర్రు లాడలేదు. ‘‘మీ తాతకివ్వడానికి నాకు కష్టమటే.. కాకుంటే ఆ జ్యూస్‌ లు జలుబు చేస్తుందని భయంగానీ.’’
‘‘నీ కోసమే తాతయ్య తాగు’’ అంది నీలిమ.
నీలిమకు తాతయ్యను కొద్దిసేపు హాల్లోకి పంపకుండా ఆపాలనుంది.
చాదస్తంలో ఏదో మాట్లాడి కుదిరే సంబంధాన్ని వెనక్కు పంపు తాడని భయం.
‘‘మా నీలిమ తల్లి మంచిది’’ గ్లాసందుకుంటూ అన్నాడతను.
‘‘తాతయ్యా! నేను కాదు మంచి. మా నాన్నమ్మతో యిన్నేళ్ళు ఏగుతున్నావంటే ఆ మంచితనమంతా నీదే’’ మాటల్లో పెట్టింది నీలిమ.
‘‘దాని మాట కరుకే గానీ మనసు వెన్ననుకో... యింత తాపత్రయపడుతుందంటే ఎవరికోసం... మీ కోసమే... ఒక్క రోజు మీ నాన్నమ్మ పూర్లో లేకుంటే ఇల్లంతా చిన్న వోతుంది కదా!’’
ఆ ముసలాయన కూతురి పెళ్ళి కుదురుతుందన్న ఆనందంలో భార్య సుగుణాలను ఏకరువు పెడుతున్నాడు.
ఫోన్‌ మ్రోగింది.
‘‘మరలా శివుడు ఫోన్‌ చేస్తుంటాడు’’ అంటూ ఆయన లేచి వెళుతుంటే ముసి ముసిగా నవ్వుకుంది నీలిమ.
***
నీలిమ టైప్‌ క్లాసుకెళుతూనే అడిగింది సుహాసిని.
‘‘నిన్న రాలేదేం?’’
‘‘నిన్న మా ఇంట్లో ఫంక్షన్‌!’’
‘‘ఏం ఫంక్షన్‌’’
ఆటూ యిటూ చూసింది.
ఇంకా అందరూ రాలేదు. ప్రక్క సీట్లోకి యింకా ఎవరూ రాలేదు
‘‘మా సుమతికి పెళ్ళి చూపులు.’’
‘‘కుదిరి పోయిందా?’’
‘‘కుదిరినట్టే.. పెళ్ళి కొడుకు నాకు చెప్పాడు సుమతి నచ్చినట్టు’’ గర్వంగా అంది నీలిమ.
‘‘సుమతి కూడా వెళితే నీకు బోర్‌ కదూ!’’ అని ఆగి ‘‘పావనుందిలే అని తృప్తి పడిరది.
పరీక్షగా స్నేహితురాలి వైపు చూసింది. స్నేహితురాలి మనస్సేమిటో నీలిమకు తెలుసు.
‘‘మరి సుహాసినీ! నేనూ పెళ్ళి చేసుకుని వెళ్ళిపోతే పావనికి తోడెవరు?’’
‘‘మీ అమ్మ.....నాన్న’’ ఠకీమని జవాబిచ్చింది సుహాసిని.
‘‘మా అమ్మ నాన్న కూడా చనిపోతే....’’
‘‘చ.... అలా ఎందుకనుకోవాలి?’’
‘‘ఎందుకనుకో కూడదు. మనం చనిపోమా! చనిపోవడం సత్యం. దాక్కుంటే తప్పించుకోలేం.’’
‘‘నిజమే.. పాపం పావని.’’
‘‘పాపం.... పాపం అంటావే గానీ మరలా పెళ్ళి చేయరేమని అడగవేం?’’
‘‘మరో పెళ్ళా?’’
‘‘ఏం తప్పా?’’
డా? సోమి రెడ్డి జయప్రద
‘‘తప్పుకాదు. జీవితంలో ఆడది ఒకేసారి ప్రేమించాలి. నువ్వేనా సర్వస్వం అని చెప్పిన భర్త చనిపోయినంత మాత్రాన అతన్ని మర్చి పదేళ్ళు పోయి మరో మనిషి చెయ్యి పట్టుకోకూడదు’’ అసలు సిసలైన టీనేజ్‌లో నిలబడి మాట్లాడుతోంది సుహాసిని. టీనేజ్‌లో వున్నా మరో పదేళ్లు ఎదిగి అంది నీలిమ.
‘‘మరి మీ పెద్ద తమ్ముడు చనిపోయాడు కదా! చిన్న తమ్ముణ్ని తమ్ముడిగా ఎలా ప్రేమిస్తున్నావు? పెద్ద తమ్ముడ్ని మర్చిపోయావా!’’
తడబడిరది సుహాసిని.
‘‘అది వేరే ఇది వేరే’’
‘‘అంటే?’’
‘‘ఏమో బాబూ! నీతో మాట్లాడలేను గానీ ఈ నెలాఖరులో మన వూర్లో కమ్యూనిటీ హాల్లో వ్యక్తిత్వపు పోటీలు జరుగుతున్నాయి. టాఫిక్‌ ‘విధవ వివాహం మంచిదా? కాదా!’ అని. స్టేజ్‌ మీద దంచరాదూ-మన ఇన్‌స్టూట్స్‌లో యిద్దరు పేర్లిచ్చారు కూడా.’’
నిట్టూర్చింది నీలిమ.
‘‘స్టేజ్‌ మీదెక్కి నేను మాట్లాడలేని పిరికి దాన్ని పైగా నిన్నే ఒప్పించలేని బలహీనురాల్ని.... అయినా ఉపన్యాసాల వల్ల ప్రయోజనం ఏవిటిలే?’’
6
‘‘సుమతీ! చూడు.... చూడు చిన్న మామయ్య’’
సినిమా హాల్లో ఎంటరవుతూనే రిజర్వడ్‌ కౌంటర్‌ క్యూలో నిల్చోనున్న అతన్ని చూసి అరచినంత పని చేసింది నీలిమ.
‘‘చిన్నమామయ్యా ఆయనెవరు?’’
‘‘మీ శ్రీవారు’’ చిలిపిగా నవ్వింది.
అటు చూసి సిగ్గుపడి తలొంచుకుంది సుమతి.
‘‘వుండుండు టిక్కెట్స్‌ మనకు కూడా తీసుకోమని చెప్తాను.’’
‘‘వద్దొద్దు’’ కంగారుగా అంది సుమతి.
ఆమె గుండె వేగంగా కొట్టుకుంటోంది.
‘‘చూడు ఆడవాళ్ళ క్యూ ఎంతుందో! మనకు టిక్కెట్స్‌ దొరకవు’’
‘‘సరే నీ ఇష్టం’’ అయిష్టంగా ఒప్పుకున్నా మనసులో ఆనందంగా వుంది. కొత్తగా, తీయగా వుంది సుమతికి.
‘‘మావయ్యా!’’ ఉలిక్కిపడి ఇటు తిరిగాడతను.
‘‘మీరు... మీరు... నువ్వు’’ అతను క్యూ బయట కొచ్చాడు.
‘‘నువ్వు నీలిమవు కదూ!’’
‘‘గుర్తు పట్టారు థాంక్స్‌.’’
‘‘నిన్ను ఒక్క అరక్షణం గుర్తుపట్టలేకపోవడం కూడా నా మేధస్సు లోపమే.....’’
‘‘పర్వాలేదు మర్చిపోవడం సహజమే.’’
‘‘నిన్ను మర్చిపోవడం... దురన్యాయం.’’
‘‘ఏమని?’’
‘‘మా పెళ్ళి చూపులు రాయబారివి కదా నువ్వు.’’
‘‘ఓ థాంక్స్‌... మరో థాంక్స్‌ కూడా చెప్తాను మాకో సహాయం చేస్తే....’’
‘‘సహాయమా? బై ఆల్‌మీన్స్‌ ఏవిటి? అన్నట్టు ఒక్కదానివే వచ్చావేమ్మా!’’
ఆ ‘అమ్మా’ అనే పిలుపుకు పరవశించిపోయింది మరోసారి నీలిమ. పరవశంలో నుండి చప్పున అనేసింది.
‘‘మీ శ్రీమతి కూడా వచ్చింది’’
చప్పున గేటు వైపు చూసాడు హాసన్‌.
అంతవరకు వీళ్ళ వైపే చూస్తున్న సుమతి కంగారుగా తల వంచుకుంది.
అతను సన్నగా నవ్వాడు.
ఆ నవ్వు చాలా అందంగా వుంది.
‘‘మాకు టిక్కెట్లు తీసివ్వరా?’’
‘‘ష్యూర్‌ ష్యూర్‌ విత్‌ ప్లెషర్‌’’.
పదిరూపాయల నోటివ్వబోయింది నీలిమ.
నోటుతో పాటు ఆమె గుప్పిట ముడిచి నువ్వు డబ్బిచ్చేదేమిటన్నట్టు ఓ చూపు విసిరి క్యూలో కలిసాడు అతను. సుమతి దగ్గరకు నడిచింది నీలిమ.
‘‘నీలూ! అతను వరస టిక్కెట్లు తెస్తాడు కాబోలు’’
‘‘తెస్తాడు ఏమవుతుంది ? నువ్వు మామయ్య ప్రక్కన నేను నీ ప్రక్కన’’
‘‘వాళ్ళు ఒప్పుకున్నట్టు వుత్తరమైనా రాయలేదు. అప్పుడే మామయ్యేమిటి?’’
‘‘అదేదో కనుక్కోడానికేగా నిన్ను ప్రక్కన కూర్చోమంట’’
‘‘ఎవరయినా చూస్తే బాగుండదులే నీలూ!’’
‘‘చూడకపోతే బాగుంటుందా?’’
‘‘పాత జోక్‌’’
‘‘పోనీ క్రొత్త జోక్‌ వేయనా?’’
‘‘నీ జోక్స్‌ వద్దుగానీ, చెప్పు నువ్వతని ప్రక్కన కూర్చొనే పనైతేనే సినిమా కొస్తాను’’
‘‘లేకపోతే ఇటునుండి ఇదే ఇంటి కెళ్ళిపోతాను’’.
‘‘అలాగేలే నేనే మామయ్య ప్రక్కన కూర్చుంటాను సరేనా!’’.
‘‘ఓ.కే.’’
‘‘ఇదిగో చిన్నత్తా! మామయ్య నువ్వే తన ప్రక్కన కోర్చోవాలంటే మాత్రం నాకు తెలీదు. ఆ తర్వాత నీ ఇష్టం’’
‘‘మరీ గడుగ్గాయివయిపోతున్నావు. అవునూ డబ్బులు ఇచ్చావా? లేదా?’’
‘‘తీసుకోలేదు’’
‘‘ఆయన డబ్బు మనకెందుకు నీలూ!’’
క్షణం చిన్నత్త వంక చూసింది నీలిమ. ఇంకా అతని మీద దగ్గరతనం కలగలేదా చిన్నత్తకు. మరి తనకెందుకు ఆ భావం.
ఆతను టికెట్స్‌తో దగ్గర కొచ్చాడు.
సుమతి తలొంచుకుంది.
‘‘దొరికాయా?’’
‘‘దొరికాయి. ఈ రోజు దొరక్కపోతే ఫార్‌ద ఫస్ట్‌ టైమ్‌ ఇన్‌ మై లైఫ్‌.. బ్లాక్‌లో కొనుందును’’
ఫస్ట్‌ టైమా? బ్లాక్‌లోనా? ఎందుకు?’’
అమాయకత్వం నటిస్తున్న నీలిమ వంక చిరునవ్వుతో చూసాడు.
‘‘ఊరికే?’’
‘‘ఊరికే అనేది జవాబు కాదు’’
‘‘మరే జవాబు కావాలి?’’
‘‘మీ మనసులో జవాబు’’
‘‘నా మనసులో జవాబు మీకు తెలుసు’’
‘‘అదే చెప్పండి’’
‘‘నీకు తెల్సుగా నేను చెప్పడమెందుకు?’’
‘‘మా చిన్నత్తకు తెలీదుగా’’
‘‘మీ చిన్నత్తకు కూడా తెలుసు. కావాలంటే ఆడగండి’’
సుమతి గుండెల్లో నుండి ఏదో తీగలాంటి భావం శరీరమంతా ఆక్రమించినట్టయింది. ఇదో కొత్త అనుభూతి. జరిగిన పది పెళ్ళి చూపుల్లో ఏనాడూ కలగంది.
‘‘ఏం సుమతీ! నీకు తెలుసా?’’
తకొంచుకుని పళ్ళ బిగువున చిరునవ్వును దాచుకుని తలడ్డంగా వూపింది సుమతి.
‘‘తెలీదట మామయ్యా’’
‘‘తర్వాత అడుగు చెపుతుంది’’
‘‘నువ్వు చెప్పనంటావ్‌?’’
‘‘నేను చెప్తే అది అంత అందంగా వుండదులేమ్మా’’
‘‘ఓ.కే మామయ్యా! ఈసారికి వదిలేస్తున్నాను. సినిమా టైమ్‌ అయింది.. థాంక్స్‌’’
హసన్‌ వెనుక నీలిమ, నీలిమ వెనుక సుమతి నీలిమ ప్రక్కన కూర్చుంటుంటే హసన్‌ కాస్త నిరాశపడ్డాడనే చెప్పాలి.
‘‘మామయ్యా ! ఇప్పుడు ఫైట్‌ వస్తుంది చూడూ! ఆరు మంది గూండాలతో బంతాటాడ్తాడు హీరో’’
‘‘మామయ్యా! హీరో, హీరోయిన్‌ కలుసుకున్న శుభ సందర్భాన డ్యూయెట్‌ పాడతారు చూడూ. వాళ్ళకోసం ఒక్క ప్రేమ చూపూ చూసుకోరు మీరు చూసుకున్నట్టు... అంతా బ్రేక్‌ డాన్సులే. అవీ మన కోసం మనల్ని చూడమన్నట్టు’
ఇలా నీలిమ రన్నింగ్‌ కామెంటరీ మధ్య ఇంటర్వెల్‌ పడిరది.
‘‘నీలిమా! నీ దగ్గర నుండి చిన్న హెల్ప్‌ కావాలమ్మా’’
‘‘చెప్పేయండి మామయ్యా జెట్‌ స్పీడులో చేసేస్తాను’’
‘‘వద్దమ్మా నిదానంగానే చెయ్యి జెట్‌ స్పీడులో భయపడ్తుంది’’
‘‘భయపడ్తుందా? ఎవరు?’’
‘‘మీ సుమతత్త’’
సుమతి ఉలిక్కిపడిరది.
‘‘సుమతత్తా....’’
‘‘ప్లీజ్‌ నీలిమా! నువ్వేమీ అనుకోకపోతే మీ సుమతత్తను ఇటు పంపించవా?’’
‘‘మామయ్యా నేనేమో అనుకున్నాను. నాది కాదు మామయ్యా జెట్‌ స్పీడు అంటే నీది. కాని సుమతత్త ఒప్పుకోదు’’
‘‘ఏమి ?’’
చిరుచీకట్లో కూడా సుమతికి అతని చిరునవ్వు కంటి కొనల నుండి కన్పిస్తోంది.
‘‘ఎవరయినా చూస్తే బాగుండదట’’
‘‘మరి నువ్వు కూర్చోనున్నావుగా’’
‘‘నేను చిన్నపిల్లను కదా!’’ పక పక నవ్వింది నీలిమ. నవ్వు ఆపి అంది.
‘‘నేనడగను నాకు భయం.. మీరడగండి’’
‘‘ఆయితే ముందుకు వంగు’’
నీలిమ వంగీ వంగక ముందే నీలిమ వీపు తగలకుండా వంగాడతను.
‘‘సుమతిగారూ! ప్లీజ్‌ ఇలా రండి మీతో మాట్లాడాలి’’
‘‘...............’’
‘‘మాట్లాడటం అయిపోయాక మీ సీట్లోకి మీరెళ్ళిపోవచ్చు’’
‘‘రావమ్మా అత్తమ్మా, నేను బోర్‌ కొట్టేస్తానట మామయ్యకు’’ వంగే మాట్లాడిరది నీలిమ.
‘‘నువ్వెప్పుడూ బోర్‌ కొట్టవు. నిజంగా. నేను కొద్దిగా మీ అత్తతో మాట్లాడాలి.’’
‘‘కొద్దిగా నేమి? గంటన్నర మాట్లాడుకోండి’’
‘‘థాంక్స్‌. ప్లీజ్‌ రండి’’
సుమతికి అతని అభ్యర్థన తోసిపుచ్చాలని లేదు. అలా అని ఆ స్థలం నుండి ఇంచి కూడా కదలలేదు.
‘‘నీలిమా! నువ్వటు వెళితే మీ సుమతత్త యిలా వస్తుంది’’
‘‘మామయ్యా! మీరు నన్ను అవమాన పరిచేస్తున్నారు’’ హాస్యంగా అని ‘‘మిమ్మల్ని నేను మామయ్యా అని పిలచేస్తున్నాను’’ అంది.
‘‘బావుందా పిలువు’’
అంటే .... అంటే .... సుమతత్తను భార్యగా స్వీకరించినట్టే. ఇక నిరభ్యంతరంగా అతని ప్రక్కన సుమతికి నీటిచ్చేయొచ్చు. లేచింది నీలిమ
‘‘సుమతీ! లే ఇలారా’’
సిగ్గుతో శరీరం ఇంత భారమెక్కుతుందా? విస్తుపోతూ కొద్దిగా వంగింది సుమతి లేవను.
‘‘నీలిమా! మీ సుమతత్తను తమాషాగా పిలుస్తావే. కాసేపు అత్త అంటావు... కాస్సేపు సుమతీ! అంటావు. ఫన్నీగా వుంది’’
‘‘సుమతత్తకూ నాకూ పెద్ద ఏజ్‌ డిఫెరన్స్‌ లేదు కదా! అందుకే ఆలా అలవాటయి పోయింది. మీరు మాత్రం మా అత్తను సుమా! అని పిలవకండేం’’ నవ్వుతూ అంది.
‘‘సుమతి నాకు నచ్చిన పేరు’’ అతని గొంతులో మార్థవం-
లేవబోతున్న సుమతి మరలా సిగ్గుపడి లేవలేకపోయింది. ఏమంటున్నాడతను తన పేరు యిష్టమంటున్నాడా? అలా అనుకోగానే ఆ అమ్మాయిలో ఆనందం...
‘‘లే అందరూ చూస్తున్నారు’’
సుమతి లేచి ఇటు వచ్చేసింది. సినిమా జరుగుతోంది. సుమతి ఊహించినట్టు అతను సుమతి చెయ్యిమీద అతని చెయ్యి వేయలేదు. వంగి సుమతి ముఖం దగ్గరగా రాలేదు. సినిమా చూస్తూనే అన్నాడు. ‘‘నేను సూటిగా అడుగుతున్నాను. మీరు సూటిగా జవాబు చెప్పాలి. నేను మీకు నచ్చానా?’’
‘నచ్చారన్నట్టు’ తలూపింది సుమతి.
‘‘కానీ’’
సుమతి గుండెలు వేగంగా కొట్టుకున్నాయి. తన ప్రేమగాధ లేమైనా చెప్పి క్షమించమని అడుగుతాడేమో. ఇది కూడా ఫెయిల్‌ ఇంట్లో మరో నరకం అక్కరలేదు.
‘‘మా అమ్మ వాళ్ళ పద్ధతులు డిఫెరెంట్‌గా వుంటాయి అంటే ఒక నిర్ణయమైన అభిప్రాయముంది వాళ్ళల్లో’’.
కొద్దిగా జంకింది సుమతి.
‘‘భయపడొద్దు. ముందుగా చెప్పడంలో నా ఉద్దేశం....’’
‘‘చెప్పండి’’
‘‘అమ్మ, నాన్నలు పెద్దవాళ్ళు. ఇంతవరకు స్వేచ్చగా ఇది నా సంసారం అని ఏలినవాళ్ళు. ఇప్పుడు ఆ ఆధిపత్యాన్ని వేరొకరు స్వీకరిస్తే తట్టుకోలేరు.
‘‘వింటున్నారా?’’
‘‘ఆ’’
‘‘మొదట్లో కొద్దిగా మీరు మా అమ్మకు లొంగినట్టుగా వుంటే ఆమె మిమ్మల్ని బాగా ప్రేమిస్తుందని నా నమ్మకం. ఆమె చేయగలిగినంత వరకు పెత్తనాన్ని ఆమెకు వదిలేస్తే అందరం నిశ్చింతగా, ప్రశాంతంగా వుండొచ్చని నా ఆశ. ‘‘
ఆలోచిస్తోంది సుమతి. ఒక నరకంలో నుండి మరో నరకంలోకి పడబోతుందా? ఆమె హింసించే తీరు ఎలా వుంటుందో? సుమతి మెల్లగా అంది.
‘‘ఆమె... ఆమె... మీ అమ్మగారు కట్నం చాలనీ.... ఎక్కువద్దనీ అంటే మా ఇంట్లో అందరూ మెచ్చుకున్నారు. ఆమెను...
‘‘ఆ విషయాల్లో మా అమ్మ మిమ్మల్నేం విసిగించదు. కేవలం పెత్తనం కావాలి అంతే ఆమెకు’’
‘అంటే... అంటే... అమ్మలాగనా? ఎవరినీ ఏమీ మాట్లాడనీకుండానా? ప్రతిక్షణం విసుక్కుంటూ... విసిగిస్తూ....’
ఎలా అడగడం అతన్ని?’
సుమతి మనసులో చాలా సందేహాలు ఎలా వ్యక్తం చేయాలో తెలీకుండా... ఎలా వాటిని నొక్కి పెట్టాలో అర్థంకాకుండా ఆమె గుండె లోతుల్లో గరగరలాడ్తున్నాయి.
‘‘వింటున్నారా?’’
వింటున్నానన్నట్టు తలూపింది సుమతి.
‘‘సినిమా హాల్లో బాగుండదేమో కానీ తప్పలేదు నాకు. మీరేమైనా అనుకుంటున్నారా?’’
అనుకోవడం లేదన్నట్టు మరలా తలూపింది సుమతి.
‘‘మీరేదయినా మాట్లాడండి’’
సుమతి తడబడుతూ అంది.
‘‘మీరు నీలూతో మాట్లాడండి’’ .
‘‘నీలిమతో మాట్లాడొచ్చు. తెలివయిన అమ్మాయి. కానీ మన విషయాలు మనమే మాట్లాడుకుని నిర్ణయించుకుంటే మంచిది.’’
‘‘మీరెలా మాట్లాడినా నేనేమి అనుకోను. నిరభ్యంతరంగా అభిప్రాయం చెప్పండి, ఇది జీవిత సమస్య. మా వదిన మా ఆమ్మను అర్ధం చేసుకోక అన్నయ్య మాకు దూరమయిపోయాడు. అలా కాకూడదని అమ్మ కూడా నాకు మిగలాలనే ఆశతో చెప్పుకుంటున్నాను’’
ఈసారి సుమతి అతన్ని కొద్దిగా అర్ధం చేసుకుంది.
‘‘మీ అమ్మగారి గురించి పూర్తిగా చెప్పండి’’
ముందు సీటులో వాళ్ళు వెనక్కు తిరిగి చూసారు. వాళ్ళకు డిస్ట్రబెన్స్‌గా వుంది. మీరేమీ అనుకోకపోతే ప్రక్కనే మంచి రెస్టారెంట్‌ వుంది. వెళ్ళి మాట్లాడుకుందాం’’
సుమతి మరలా మాట్లాడలేదు.
‘‘లేవండి. నీలిమ కూడా మనతో వస్తుంది.’’
నీలిమ అంతా వింటూనే వుంది. కొంత స్పష్టంగా, కొంత అస్ప ష్టంగా ఆమె సినిమా చూడ్డంలేదు.
అతను లేచి నిల్చున్నాడు. సుమతి, నీలిమ అతని వెంట నడిచారు. పిక్చర్‌ రిజర్వ్‌డ్‌లో కూర్చున్న వాళ్ళు సగంమంది వెనక్కు తిరిగి చూసారు.
‘‘పది హేను రూపాయలు వేస్టు చేసారు’’ సినిమాహాల్‌ బయటకొస్తూనే అంది నీలిమ నవ్వుతూ.
నవ్వేసాడు హాసన్‌. సుమతి అతని వెనుకే నడుస్తోంది. ఆమె ఆలోచిస్తోంది. సినిమాహాల్లో ఎంటరయ్యేప్పుడున్న పరవశం ఇప్పుడు లేదు.
ఆలోచన... ఆలోచన... ఆలోచన... ఇరవైమూడేళ్ళకే ఆలోచించడం నేర్పిందామెకు వాళ్ళ కుటుంబ పరిస్థితి!
వెల్‌కమ్‌ రెస్టారెంట్లో కూర్చున్నారు ముగ్గురు. మరలా టాపిక్‌ మొదలు పెట్టడం కష్టమయింది హాసన్‌కు.
నీలిమకు అతను త్వరగా మాట్లాడేస్తే బాగుణ్నని వుంది కానీ తనే మొదలెట్టడం సభ్యత కాదనుకుంది.
మొదట సుమతే ధైర్యం చేసింది.
‘‘చెప్పండి’’
‘‘అమ్మ మమ్మల్ని చాలా ప్రేమగా చూసేది. కానీ తను చెప్పిన షర్ట్‌ కొనుక్కోకపోతే కోపం వచ్చేది. మా అన్నయ్య కొనేవాడు కాదు. దాంతో ఇంట్లో గొడవలు. నేను ఆమె కోసం కొనేవాడిని. ఆమె వున్నప్పుడు నాకు నచ్చకపోయినా వేసుకునే వాణ్ని. ఆమె లేనప్పుడు నేను ఆమెకు చెప్పకుండా నాకు నచ్చి కొనుక్కున్నవి వేసుకునే వాడిని. ఆమెకిష్టమయిన చొక్కా నాకిష్టం లేకుండా కొనుక్కున్నాననే సత్యం తెలిసిన ఆమె తనే నాకిష్టమైన చొక్కా తర్వాత కొనిచ్చేది.’’
‘‘అంటే నిరంకుశత్వమన్నమాట మా నానమ్మలా’’ నీలిమ అందుకుంది.
‘‘మీ నాన్నమ్మలానా?’’ కుతూహలంగా అడిగాడు.
టిఫిన్‌ తింటూ టూకీగా నానమ్మ సంగతి చెప్పేసింది నీలిమ. ఇలాంటి పరిస్థితిలో నానమ్మ మనస్తత్వాన్ని దాచి పెట్టుకుంటే తన చిన్న అత్తకు కాబోయే అత్తగారి మనస్తత్వం స్పష్టంగా తెలిసే అవకాశం తక్కువని అభిప్రాయపడిరది నీలిమ.
అతను చాలా ఓపిగ్గా విన్నాడు విని అన్నాడు..
‘‘మా అమ్మ గురించి చెప్పడంలో నేను విశదంగా చెప్పలేకపోయాననిపిస్తోంది. మా అమ్మ మనస్తత్వానికి, మీ నాన్నమ్మగారి మనస్తత్వా నికి చాలా తేడా వుంది.
మా అమ్మ శాసిస్తుంది నిజమే కానీ నసపెట్టదు. అందరూ ఆనందంగా వుండాలని, ఇంట్లో సరదాగా వుండాలని కోరుకుంటుంది. తన కోసం ఏదీ కోరదు. ‘నీకోసం, నీ మంచికోసం ఆరాటపడుతుంటే కాదంటావేమి?’ అనే కోపం అంతే!’’
‘‘అంటే.... అంటే మనిషికో అభిరుచి వుంటుందని ఆమె గ్రహించలేదన్నమాట.’’
‘‘ఎగ్జాక్టిలీ....మా వదిన ఒక రోజు ఎర్రటి పూలున్న నైలాన్‌ చీర కొనుక్కుంది. దాని ఖరీదు కేవలం నూట అరవైరూపాయలు - ఆరోజు నాకు బాగా గుర్తుంది ఎందుకంటే షాపింగ్‌కు నేనే తీసుకెళ్ళింది - ‘బిస్కట్‌ కలర్‌ చీరయితే నీకు బాగుంటుంది’ అంటుందమ్మ, వదినకు ఎర్రచీరే నచ్చింది.
నిజం చెప్పాలంటే అమ్మ సెలెక్ట్‌ చేసిన బిస్కెట్‌ కలర్‌ చీరే చాలా బాగుంది.
మా వదిన కొద్దిగా నలుపు.. ఎర్రచీర నొప్పదు, కానీ మా అమ్మ అర్థం చేసుకోవాలి. మా వదినకు అదెంత కోరికో! ఆస్ట్రాల్‌ నూట అరవై పోతే పోయింది అనుకోవాలి.
ఆలా అనుకోలేదు.
ఎర్రచీర కొనుక్కుందని మా అమ్మ మా వదిన్ని యేమీ అనలేదు కాని, ఆమెతో రెండు రోజులు పలకలేదు. వదినకది బాధ.’’
‘‘మీ వదినగారు ఎర్రచీర బదులు బిస్కట్‌ కలర్‌ చీర కొనుక్కోనుంటే తర్వాత మీ అమ్మగారు ఎర్ర చీర కూడా కొనిచ్చేవారు అవునా?’’
‘‘నీలిమా! చాలా చక్కగా అర్థం చేసుకున్నావు. ఆ చీర కాక పోయినా మరో ఎర్రచీర కొనిచ్చుండేది. మా వదిన్ని కష్టపెట్టాలనేది మా అమ్మ తత్వంకాదు. ఒక్క చీర కాదు పది చీరలయినా కొనిస్తుంది. తనని చిన్నబుచ్చకపోతే చాలు.’’
‘‘ఇంకా మా అమ్మకు మాకు ఒక జెనరేషన్‌ గ్యాప్‌ వుంది కదా! ఆవిడకు ఘంటసాల పాటలు- మెలోడియస్‌ సాంగ్స్‌ యిష్టం.
మా అన్నకు ఆన్నీ యింగ్లీష్‌ మ్యూజిక్స్‌ యిష్టం అదీ హై సౌండ్‌తో. అక్కడే వస్తుంది చిక్కు.. ఆవిడ ఎప్పుడోగాని తీరిగ్గా టేప్‌ రికార్డర్‌ ముందుండదు.
ఆ టైమ్‌లో ఆమెకు నచ్చిన తెలుగు పాటలు పెట్టలేదని విసుక్కుంటుంది. కోప్పడుతుంది. అయినా మా అన్నయ్య వినేవాడు కాదు, దాంతో యింట్లో అశాంతి.’’
‘‘మీరయితే మీ అమ్మగారు లేనప్పుడు మీ అన్నయ్య టేస్ట్‌ని ఎంజాయ్‌ చేసి, మీ అమ్మగారు ఉన్నప్పుడు ఆవిడకిష్టమయిన పాటలు పెట్టేస్తారు అంతేగా?’’ నీలిమ నవ్వుతూ అడిగింది.
‘‘అవును. నేను ఆమె వైపుగా కూడా కొంత ఆలోచిస్తాను. మాకు స్పీడ్‌ సాంగ్స్‌ ఎంతిష్టమో, అలాగే మా అమ్మకూ ఆమె ఇష్టముంటుంది గదా అని.’’
‘‘మీ మంచి మనస్సుకు జోహార్లు మామయ్యా! ఎందుకంటే ఎదుటివాళ్ళ ఆనందాల్ని గుర్తించినందుకు. అలాగే.... అలాగే మీ అమ్మగారు కూడా గుర్తించగలిగుంటే ఈ రోజు మీకింత మనస్తాపమూ ఉండేది కాదు.
కన్విన్సింగ్‌గా మాతో మాట్లాడాల్సిన అవసరమూ వుండేది కాదేమో!’’
‘‘నీలిమా! అమ్మ ప్రేమ అనేది దాని కదే సాటి. పోలిక లేదు. ఈ ప్రపంచంలో ప్రతి ఒక్కరికి ఆ ప్రేమ కావాలి. కానీ, అందులో ఇలా కొన్ని అవకతవకలంతే! పాపం ఆమె మా కోసం. ఎవరికి ఏదిష్టమో చేసి పెడుతుంది కాని, ఆమె అందరూ కలిసి భోజనం చేయాలంటారు. ఒక్కరు రాకపోయినా అలుగుతుంది. కోపంగా డైనింగ్‌ టేబిల్‌ మీద అన్నీ పడేసి తనూ తినకుండా వెళ్ళి పడుకుంటుంది. నాన్నగారు ఎంత బ్రతిమిలాడినా, నేనెంత నచ్చ చెప్పినా నన్నూ కసురుకుంటుంది. ఆమె దృష్టిలో మా అన్నయ్య ఎందుకు అందరితో కలిసి భోంచేయడు అనే బాధను కోపం రూపంలో చూపిస్తుందంతే.’’
‘‘మా యింట్లో కలిసి భోంచేయాలని కోరికున్నా ఒక్కోమారు అందరం అంటే నేను మా అమ్మ, మా పావనత్త, సుమతత్త, నాన్నమ్మ వున్నా ఏవిటో ఎవరికాకలయినప్పుడు, ఎవరికి ఇష్టం వున్నప్పుడు వాళ్ళొచ్చి భోజనం చేసి వెళుతూ వుంటారు. ఒక్కోమారు మీ అమ్మ గారిలా నాకూ అసంతృప్తి అనిపిస్తుంది కాని. ఎదుటి వ్యక్తుల మనస్తత్వాన్ని మనం మార్చాలనుకోవడం అవివేకం కదా!’’
నీలిమ మాటలువిని కొద్దిసేపు వూరుకుని అన్నాడు-
‘‘ఆవివేకమే. అందుకే ఇదంతా మీకు చెపుతున్నాను. ఇలాటివే చాలా మైనర్‌ థింగ్స్‌-కాలికి వేసుకునే బూట్లు వాళ్ళేదో ఫ్యాషన్‌కు కొనుక్కున్నారులే అనుకోదు. కంటికింపుగా లేని ఫ్యాషన్లేవిటి? అని విసుక్కుంటుంది.’’
‘‘మరలా తన కొడుకు నలుగురిలో గొప్పగా, దర్జాగా, వెలితి లేకుండా వుండాలని ఎంతయినా ఖర్చు పెడుతుంది.’’
ఇలా... ఇలా... అతను చెప్పుకుపోతున్నాడు.
మధ్య మధ్యలో నీలిమ మాట్లాడుతోంది.
సుమతి యేమీ మాట్లాడ్డంలేదు. వాళ్ళిద్దరి సంభాషణలో తనకు కావాల్సిన పాయింట్స్‌ యేరుకుంటోంది. ఒక్కోసారి భయపడుతోంది. ఒక్కోసారి సర్దుకోకపోవడానికి యేమంత పెద్ద విషయాలు కావని సంతోషిస్తుంది.
‘‘ఐస్‌ క్రీమ్‌ తీసుకుంటారా?’’
వద్దని ఇద్దరూ తలలడ్డంగా వూపారు.
‘‘హనీమూన్‌ ఐస్క్రీమ్‌ ఇక్కడ చాలా బాగుంటుంది.’’
చిలిపిగా నవ్వింది నీలిమ.
‘‘మీరు హనీమూన్‌ కెళ్ళినప్పుడు తిందురులే మామయ్యా!
ఇప్పుడదింత బావుండదేమో యేం సుమతత్తా.’’
‘‘హనీమూన్‌కా?’’ చిలిపిగా నవ్వాడతను.
తర్వాత సీరియస్‌గా అయిపోయి అన్నాడు. ‘‘మీ అత్త నన్నర్థం
చేసుకుని నన్నంగీకరించాలిగా?’’
కదిలిపోయింది నీలిమ.
సుమతి తరపున తనే అనేసింది.
‘‘మిమ్మల్ని కాదనేంత మూర్ఖురాలు కాదు మా సుమతి.’’
‘‘అంటే.... అంటే....’’ నీలిమ కళ్ళల్లోకి నిశితంగా చూస్తూ అడిగాడతను.
‘‘అంటే మీ అంత మంచి మనిషిని కాదనదు యేం చిన్నత్తా..’’
సుమతి తలవంచుకుని సిగ్గుపడిరది కొద్దిగా.
ఇప్పుడిప్పుడే సుమతికి ధైర్యం వస్తోంది.
‘‘మంచి మనిషనా? భలేవారే! ఈ నాలుగు నిముషాల్లో నేనేమర్థమయ్యానని మీకు.’’
‘‘అఫ్‌కోర్స్‌! నాలుగు నిముషాల్లో అర్ధంకావడం కష్టమే కానీ, ఈ నాలుగు నిముషాలు కూడా మన సాంప్రదాయపు పెళ్ళి చూపుల్లో మనకు దొరకడంలేదుగా.
ఇంకొక్క విషయం నాకు మీలో మంచితనం బోధపడిరదేవిటంటే. మీరింతగా ఫీల్‌ అవుతూ మా సుమతత్తను మీ అమ్మగారి మనస్తత్వం అర్థం చేసుకోమని మీరు అర్థిస్తున్నారు.
అలా చెప్పడం ప్రస్తుతం అవసరం లేదు కూడా. పెళ్ళయ్యాక మీ భార్యగా మిమ్మల్ని అర్ధం చేసుకోగలదు మా సుమతత్త, తప్పనిసరిగా మీ అమ్మ గారితో అడ్జస్ట్‌ అవుతుంది. లేదా మీరామెనప్పుడే కన్విన్స్‌ చేసుకోవచ్చు. అలాటి మీరు మీ మంచి మనస్సుతో నిజాన్ని నిర్భయంగా చెప్పారు.’’
‘‘ఇంతకూ మీ సుమతత్తకు నేనర్థమయ్యానా? అర్ధం కాలేదా?’’ సరదాగా అన్నాడు హాసన్‌.
‘‘చెప్పవమ్మా.... నిన్నే నన్ను కాదు’’ మోచేత్తో పొడుస్తూ అంది నీలిమ. సుమతి కోపగించుకున్నట్టు నీలిమవైపు చూసింది.
‘‘చెప్పండి’’ ఈసారి సీరియస్‌గా సుమతి వైపు తిరిగి అడిగాడు.
అర్ధమయ్యారన్నట్టు తలూపింది సుమతి.
‘‘ఏమర్ధమయ్యాను’’ ఈసారి గుండెల నిండా గాలి పీల్చుకుని చిలిపిగా అడిగాడు.
సుమతి మాట్లాడలేదు.
ఆమె గుండె ఆనందంతో నిండిపోయింది.
ఆ ఆనందం పొర్లిపోకుండా జాగ్రత్తగా కూర్చుందామె.
ఆమె ఆడపిల్ల.
‘‘నిన్నేనమ్మా పెళ్ళికూతురా?’’
‘‘నచ్చారని చెప్పాను గదా’’ చిన్నగా అంది సుమతి మంచినీళ్ల గ్లాసందుకుని.
‘‘చూడు మామయ్యా! మీకు మా సుమతత్త నచ్చింది. నచ్చిన అమ్మాయిని కూడా పోగొట్టుకోడానికి సిద్ధపడ్డారు మీ అమ్మగారి గురించి చెప్పి అంటే మీరు జీవితాన్ని ఆనందంగా, శాంతిగా మలుచుకోవాలను కుంటున్నారు. అలాటి మనిషి నీడలో హాయిగా గడిచిపోతుంది జీవితం. ఆ ఆనందం మధ్య ఈ చిన్న చిన్న సర్దుబాట్లెంత....? ఇదీ మా సుమతత్త అర్ధం చేసుకుంది. మా సుమతత్తకింత పొడవైన డైలాగ్స్‌ చెప్పడం చేతకాదు. మీరు తర్వాత నేర్పించుకుంటే నాకు తెలీదుగానీ- అందుకే ఆమె తరపున నేను చెపుతున్నాను. మా అత్త ఈ అభిప్రాయాన్ని సపోర్ట్‌ చేస్తూ సెకండ్‌ చేస్తుంది.’’
‘‘అంటే క్లాస్‌ ఎలెక్షన్స్‌లో లాగ చెయ్యెత్తుతుందన్న మాట. లేక పోతే లేదు. ఐదు నిముషాల టైమ్‌. నా జీవితంలోకి ఆమె రావడానికి, నాతోపాటు మా అమ్మ బలహీనతల్ని అర్థం చేసుకుని సర్దుకోవడానికి అంగీకరిస్తే ఐదే ఐదు నిముషాలకు కుడి చెయ్యి ఎత్తుతుంది. లేకుంటే నేనిటే బిల్‌ కట్టేసి వెళ్ళిపోతాను.’’
‘‘బిల్‌ కట్టి వెళతారు గదా! అయితే ప్రోబ్లమే లేదు. అయినా ఐదు నిముషాలెందుకు? ఒక్క నిముషం చాలు’’ చిన్నత్త వైపు కొంటెగా చూసింది నీలిమ.
ఆలోచించుకుని నిర్ణయించుకోవడానికి ప్రాక్షన్‌ ఆప్‌ సెకండ్‌ కూడా అక్కరలేదు సుమతికి. ఆమె అతని మనస్తత్వాన్ని ఎప్పుడో ప్రేమించేసింది. కానీ సంకోచ భారంతో చెయ్యెత్తడానికి మాత్రం నాలుగు నిముషాలు పట్టింది.
అతను సంతోషంగా చూసాడు.
సుమతి వైపు ప్రేమగా చూసాడు.
నీలిమ వైపు తిరిగి అన్నాడు.
‘‘ఇక నాకు భయంలేదు. ఈ సంతోషంలో హనీమూన్‌ ఐస్క్రీమ్‌ ఆర్డరిస్తున్నాను మీరొద్దనకూడదు.’’
‘‘మీరిద్దరూ తింటూ వుండండి. అదిగో ఆ ఎదురు షాపులో మా ఫ్రెండ్‌ నిల్చోనుంది. మాట్లాడేసి ఇప్పుడే వస్తాను. నాది కూడా మీ మైమరపులో తినేయకండేం’’ అంటూ వాళ్ళిద్దరికీ మనసువిప్పి మాట్లాడుకునే అవకాశం కల్గిస్తూ లేని ఫ్రెండ్‌ దగ్గరకు నడిచింది నీలిమ.
7
ఆ రోజు ఆ ఇంట్లోని వ్యక్తులంతా సమావేశమయ్యారు. సుమతి తమకు నచ్చిందని ముహూర్తాలు పెట్టుకుందామని హాసన్‌ తల్లిదండ్రులు చెప్పి పంపాక మహలక్షమ్మ తన పెద్ద కూతురు విమలకు, చిన్న కొడుకు దశరధరామ్‌కు రమ్మని ఫోనులు చేయించింది. విమల, పెద్దల్లుడు, చిన్న కొడుకు, చంద్రశేఖర్రెడ్డి, నీలిమ మహలక్షమ్మ, సుబ్బారెడ్డి అంతా కూర్చోనున్నారు. మొదట చిన్న కొడుకే అన్నాడు-
‘‘శాస్త్రులవార్ని పిలిపిస్తే ముహూర్తం ఎప్పుడు బాగుందో చూపించుకుందుము కదా!’’
‘‘చెప్పి పంపాము. ఈ పాటికి వస్తూ వుంటాడు’’ చంద్రశేఖర్‌ రెడ్డి అన్నాడు.
‘‘వాళ్ళు డబ్బుగా ఎంతడిగారు?’’ అడిగాడు తండ్రివైపు తిరిగి.
‘‘వాళ్ళంతా మీ ఇష్టమన్నారురా. మొత్తం నాలుగు లక్షలు మీరు పెట్టాలనుకున్నది ఏ రూపంలోనయినా పెట్టమన్నార్రా!’’
‘‘పరవాలేదే ఈ కాలంలో కూడా’’ అని నవ్వి,
‘‘అయితే అమ్మా ఒక లక్ష సుమతి పేరు మీద బ్యాంకులో వేస్తే నెల నెలా ఓ వెయ్యి రూపాయలొస్తాయి ఇంచుమించుగా. తన కిష్టమైనవి కొనుక్కుంటుంది ప్రతిదానికి చెయ్యిజాపకుండా.’’
ఏమంటారన్నట్టు భర్తవైపు చూసింది మహలక్షమ్మ.
‘‘అది మంచిపనిరా ......
తర్వాత వాళ్ళకి కారు లేదు. మారుతి కొనిద్దాం. ఏమంటా వన్నయ్యా?’’
‘‘అలాగే’’ అన్నట్టు తలూపాడు చంద్రశేఖర్‌.
‘‘అక్కడకు రెండు లక్షలయిపోయింది. నగలు ఒకటిన్నర లక్షన్నా లేందే ఏమొస్తాయి. ఒక రవ్వల సెట్‌ పెట్టి చిన్న చిన్నవి పెట్టినా.....’’ అంది విమల.
‘‘గుడ్డలకు వాళ్ళకు పెట్టేదయితేనేం? మనింట్లోకయితే ఏం? లక్ష రూపాయలన్నా కావాలి’’ మహలక్షమ్మ అంది.
వాళ్ళు మనకి సుమతికి నలభై వేలిస్తారుకదమ్మా’’ విమల తల్లినడిగింది.
‘‘ఇస్తారులే - లెక్క చెపుతున్నా’’ నసిగిందావిడ.
‘‘సోఫా సెట్‌, డ్రస్సింగ్‌ టేబిల్‌, గాడ్రేజ్‌ బీరువా, డబుల్‌ కాట్‌, డన్లప్‌ బెడ్స్‌, ఇంకా చిన్న చిన్న ఫర్నీచర్‌, దేముడి దగ్గరకు వెండి సామాను-ఆబ్బాయికి, సుమతికి వెండి పళ్ళేలు, గ్లాసులు వీటికంతా నలభయ్‌ వేలవుతుంది.’’
‘‘బడ్జెట్‌ దాటిపోయింది’’ నవ్వాడు చంద్రశేఖర్‌.
‘‘పెళ్ళన్నాక అనుకున్నట్టే ఎలా వీలవుతుంది? పదివేలటు ఇటు అయినా చూసుకోకూడదు గానీ’’ ఓరగా పెద్ద కొడుకువైపు చూస్తూ అంది మహలక్షమ్మ.
ఈ లెక్కలు యెక్కడకు దారి తీస్తాయోనని భయపడిరది శకుంతల.
‘‘రవ్వల సెట్‌ మానేసి, మంచి కెంపులు, మంచి పచ్చలు మంచి బులుగులు, మంచి ముత్యాలు, అమెరికన్‌ డైమండ్స్‌, మంచి నీలాలు సెట్స్‌ చేయిస్తే ఒక లక్షకొస్తాయి’’ చిన్నగా అందామె. అక్కడ ఎదిగిన మరిది వున్నాడు.
ఆ ఇంటి పెద్దల్లుడున్నాడు.
మహలక్షమ్మ తలెత్తి కోడలివైపొకసారి చూసి తల దించుకుందే గానీ జవాబు చెప్పలేదు.
చంద్రశేఖర్‌ వెనక్కు తిరిగి భార్యను మాట్లాడొద్దన్నట్టు సైగ చేసాడు.
క్షణం బాధపడ్డా ‘మాటలంతా పూర్తయి తమ మీద ఇంకా భారం పడబోతోందనుకున్నప్పుడు తిరగబడొచ్చులే’ అని సరిపెట్టుకుంది శకుంతల.
రవ్వల సెట్టు లేకపోతే వాళ్ళలో సుమతికి చిన్నతనం అని తేల్చి మారుతీ కారు ప్రపోజల్‌ మానేసారంతా.
మహలక్షమ్మకు మాత్రం మారుతీ కారిస్తే బాగుణ్ననే వుంది. పెద్ద కొడుకో, చిన్న కొడుకో ‘ఆ కారుకి నేనేసుకుంటాలే’ అని అంటే బాగుణ్ననే వుంది.
కానీ గంట గడిచినా వాళ్ళా ప్రసక్తికేపోలేదు.
‘‘నలభైవేలకు సుమతికి. పదివేలకు ఇంట్లో వాళ్ళకు పట్టుచీరలు కొనాలి కంచి కెళదాము. కంచిలో అయితే అదే డబ్బుకు ఒకచీర ఎగష్ట్రా వస్తుంది’’
‘‘యాభై వేలకీరోజుల్లో ఏమొస్తాయి. ఆరేడు వేలు లేందే పెళ్లి పట్టుచీర రాదంటుంటిరి. మా రోజుల్లో అయితే ఆరేడు వేలకు పాతికచీరలొచ్చుణ్ను’’
‘‘మీ కాలం సంగతి మాట్లాడకు నానమ్మా’’ గారంగా అంది నీలిమ.
‘‘నువ్వూరుకోవే నువ్వొకదానివి మధ్యలో’’
‘‘ఓకే. ఓకే.’’ నోటిమీద వేలేసుకుంది నీలిమ.
మరలా మొదటి కొచ్చారు లెక్కలకు.
‘‘నగలు ఒకటిన్నరలక్ష. ఫర్నీచర్‌కు యాభై వేలు. వాళ్ళకొక లక్షన్నర, మరి బ్యాంకులో వేయను యాభై వేలు తగ్గిందే’’
‘‘నేనిస్తా నా యాభై వేలు’’ పావని వెంటనే అనేసింది.
‘‘పోనీ యాభైవేలయితే నువ్విస్తావు ఇంకో అరవైవేలు బట్టలకు కావాలి కదా! అది వాళ్ళ లెక్కలో వేయడానికి లేదు’’ విమల అంది.
మహలక్ష్మమ్మ ఇంతెత్తున లేచింది.
‘‘చాల్లే నోర్మూసుకోండి. ఇంత బ్రతుకు బ్రతికి ఆడపిల్ల డబ్బు వాడుకోవాలా?’’ పావని చప్పున లేవబోయింది. నీలిమ ఆమె భుజంమీద చెయ్యి వేసి కూర్చోమంది. పావని కూడా సర్దుకుని కూర్చుంది.
ఇదంతా ముసలమ్మ గ్రహించింది.
‘‘అసలే అండలేని పిల్ల.... ఆ డబ్బన్నా లేకపోతే’’ ముసలమ్మ కళ్ళనీళ్ళు పెట్టుకుంది.
‘‘నానమ్మా’’ నానమ్మ కుర్చీ హాండిల్‌ మీద కూర్చుని కళ్ళనీళ్ళు తుడిచింది నీలిమ. ఈ అవశాన్ని వదులుకోదల్చు కోలేదు.
‘‘నానమ్మా! పావనికి పెళ్ళిచేస్తే....’’
నీలిమ ఎంత చిన్నగా ఆ మాట అన్నా అందరూ విన్నారు. అందరూ తృళ్ళిపడ్డారు. అందరూ నిశ్చేష్టులయ్యారు. ఒక్క విమల భర్త నందకిషోర్‌ రెడ్డి తప్ప..
‘‘చాల్లే నోర్మూసుకో’’ మొదట మహలక్ష్మమ్మే తేరుకుంది.
‘‘నువ్వు లోపలికి పో ముందు’’ ముసలాయన కసురుకున్నాడు.
వీటన్నిటినీ లెక్కచేయదల్చుకోలేదు నీలిమ.
‘‘ఏం? ఏమవుతుంది పెళ్ళిచేస్తే’’
‘‘అది మన సాంప్రదాయం కాదులే వూర్కో నీలూ!’’
‘‘సాంప్రదాయమా? మీరుచెప్పే సాంప్రదాయానికి నాకు నిర్వచనం తెలీదుగానీ అది తోడవుతుందా పెద్దత్తకు’’
పావనికి ఈ టాపిక్‌ అవమానంగా, భరించలేనిదిగా వుంది. కుర్చీలో కదిలింది.
‘‘మనమంతాలేమా దానికి’’
‘‘నువ్వేగా నానమ్మా అండలేరన్నది’’.
‘‘ఆండ... అండంటే నా ఉద్దేశ్యం...’’ తడబడిరదామె.
నిట్టూర్చి అంది -
‘‘అందరికి అన్ని అదృష్టాలుంటాయా?’’
‘‘వుండపు నానమ్మా, నిజమే. ఒకవేళ అదే అదృష్టం తిరిగి మనకు అందితే... అప్పుడు నువ్వేమంటావు?’’
‘‘నువ్వనేదేవిటే...’’
‘‘ఎవరయినా పావనిని పెళ్ళి చేసుకోవడానికి ఇష్టపడితే....’’
ఈసారి మహలక్ష్మమ్మకు అసహాయతలో నుండి కోపం పుట్టుకొచ్చింది.
‘‘పెద్ద ఆరిందా బయలుదేరింది’’ చేతులు బారచాపుతూ అంది.
‘‘నీలూ! లోపలికిరా’’ తలుపు చాటునుండి పిలిచింది శకుంతల తన బిడ్డ అవమానపడడం ఆమె మనసుకు కష్టం అన్పించింది.
‘‘నాకేం తెలుసుగానీ నానమ్మా ఇప్పుడు సుమతికి పెళ్ళయి వెళ్ళి పోతోంది. రేపు నేను వెళ్ళిపోతాను. విమలత్తను నాలుగు రోజులుండమన్నా ఇప్పుడే వుండదు. అప్పుడే ముంటుంది. రేపు మా సంసారాలెలా వుంటాయో! మాకు పావనిని మా దగ్గర వుంచుకునే స్వతంత్రం వుంటుందో! లేదో!
‘‘నీలూ!’’ అడ్డు పడిరది పావని. ఆమెకిదంతా అసహ్యంగావుంది.
‘‘నన్ను మాట్లాడనీ పావనీ....’’
‘‘ఏవిటే నీ అమాయిత్యం’’
‘‘ఆఘాయిత్యం కాదు నానమ్మా పచ్చి నిజం. రేపు నువ్వూ తాతయ్యా చచ్చిపోయాక- పావనికి ఎవరు తోడు’’
‘‘మేమంతా చచ్చామా’’ కోపంగా అంది శకుంతల.
‘‘మమ్మీ’’ ఆగింది నీలిమ... మరలా అంది -
మీరంతా వున్నారు మమ్మీ. నాకు మాత్రం లేదా ? సుమతికి మాత్రం లేదా? మరి ఎందుకీరోజు సుమతికి పెళ్ళంటే ఇంతానందంగా వున్నాం. ఎందుకామెకు పెళ్ళిచేయాలనింత ఆరాట పడ్డాము.’’
అందరి ముఖాలు నల్లగా పోయాయి. తనని నలుగురిలో అల్లరి పెడుతుందని పావని, తన కూతురు అల్లరి పడుతోందని శకుంతల - నిక్కచ్చిగా పావనిని నువ్వు చూడవన్నదని విమల- పావనికి పెళ్ళి చేస్తే నలుగురూ ఏమనుకుని పోతారోనని రెండవ అన్న, పెద్దన్న సాంప్రదాయానికి చిల్లి పడుతుందని ముసలివాళ్ళు. ఆ ఇంటి పెద్దల్లుడు మాత్రమే ప్రశాంతంగా వున్నాడు.
‘‘అత్తయ్యగారూ! నీలిమ చెప్పిందాంట్లో తప్పేముంది ఆలోచించండి’’
‘‘నువ్వూరుకో నాయనా!’’
‘‘ఏంటి నానమ్మా! ఆలోచించటానికి ప్రయత్నించవేం? పెద్ద మామ కూడా చెపుతుంటేనూ!’’ ఈసారి కోపంగా అంది నీలిమ.
‘‘ఏమిటే వూర్కున్న కొద్దీ మితిమీరిపోతున్నావు. ఆడకేదో నాకు నా కూతురి మీద ప్రేమ లేనట్టూ... నీకే పెద్ద అత్త మీద ప్రేమ ఏడ్చినట్టూ... రామ్మా పావనీ రా. నిన్నల్లరి పెడుతోందీ పాడుపిల్ల’’
చప్పున లేచి నిల్చుంది పావని. ఈ అవమానం నుండి తన్నెవరయినా తప్పిస్తే చాలన్నట్టుంది పావనికి- నీలిమ ఇంత చెపుతున్నా, బావ సపోర్ట్‌ చేసినా ప్రతిఘటిస్తున్న వాళ్ళ వైపు నుండే ఆలోచిస్తోంది పావని.
పావని, ముసలమ్మ లోపలికెళ్ళాక ఇక ఏం మాట్లాడాలో తెలీనట్టు ఐదు నిముషాలు కూర్చున్న అందరూ బిలబిల లేచి లోపలికెళ్ళి పోయారు.
***
8
పావని బజారుకెళ్ళి చీరలు తెచ్చుకుంది. చీరలన్నీ బాగున్నాయి. ఒక్కటి తప్ప.
‘‘ఎంతయ్యాయి?’’ అడిగింది నీలిమ.
‘‘రెండువేలా వంద’’
‘‘ఆరు చీరలు రెండు వేలయ్యాయా ? చాలా ఖరీదు’’ మామూలుగా నీలిమ తనకు తానుగా చీరలు కొనదు. శకుంతలగానీ, సుమతి, పావనిగాని వెళ్ళి తెస్తారు. ఖరీదులంతగా తెలియవు తనకు.
‘‘ఆవే కాదు అమ్మకు, నాన్నకు, వదినకు కూడా తెచ్చాను’’
‘‘ఏవీ?’’
చూపించింది పావని.
‘‘బావున్నాయి. నీ చీరల్లో ఆ పారెట్‌ గ్రీన్‌ తప్ప అన్నీ బాగున్నాయి. ఎవరి సెలెక్షన్‌’’
గతుక్కుమంది పావని. ఆమె ఉలికిపాటు నీలిమకు జవాబు చెప్పింది. తెలిసి కావాలని అడగలేదు నీలిమ.
నీలిమ ఆలోచిస్తోంది. అతనితో సినిమా కెళ్ళాలని, షాపింగ్‌కెళ్ళాలని, అతను సెలెక్ట్‌ చేసిన చీరలు కొనుక్కోవాలని ఇన్ని కోరికలున్న పావని అతనితో అందమైన బంధానికెందుకొప్పుకోవడం లేదు. కేవలం చీకటి సుఖం కొరకే అయితే ఈ రోజు పావని అతనితో షాపింగ్‌ కెళ్ళాల్సిన అవసరం లేదు.
‘‘ఏవిటీ.. చీరలు కొన్నావా? అప్పుడే ఎందుకూ? మొన్ననేగా కొన్నావూ?’’ సాగదీస్తూ వచ్చింది మహాలక్ష్మమ్మ. ఆమెకు భయం. కూతురు మంచి మంచి చీరలు కడితే ఎవడయినా వరించేస్తాడని...
నవ్వుకుంది నీలిమ.
మాట మారుస్తూ అంది పావని- ‘‘నీకీ చీర తెచ్చాను నచ్చిందామ్మా!!
నొసలు చిట్లించింది మహాలక్ష్మమ్మ.
‘‘నీకెన్నిసార్లు చెప్పాను నాకు తేవద్దని? విధవాడపిల్ల చేత బట్టలు కొనిపించుకుంటున్నారని నలుగురూ అనుకోవాలా? నా పెద్ద కొడుకు ఇంకా ఒకటీ అరా చీరలు కొని తెస్తున్నాడులే. అదీ కాని నాడు నిన్ను బిచ్చమెత్తుకుంటాను’’ కళ్ళొత్తుకుందామె.
ప్రక్కనే వున్న చంద్రశేఖర్‌కి తల్లి మాటలతో ఎత్తిపొడుపు బాధ పెట్టింది.
ఇలాటి సమయాల్లోనే అతని మనసు గాయపడ్తుంటుంది. వేరుగా వుంటేనే ప్రేమలు నిలుస్తాయనుకుంటాడతను.
అది వాళ్ళ స్వంత ఇల్లు. దాన్ని విడిచి వెళ్ళరు. అతన్ని వెళ్ళ నివ్వరు. తను ఎంత బాగా చూసి ఎన్ని సౌకర్యాలు అమర్చినా వాళ్ళకు అసంతృప్తి. చిన్న కొడుకు సంవత్సరానికో చీరకొని పంపినా ఆనందమే.
మొన్న సుమతికని కెంపుల్‌ సెట్‌ పంపించాడు దశరధరామ్‌. దాన్ని చుట్టుపక్కల వాళ్ళందరికీ చూపించి చిన్న కొడుకు పంపాడని గొప్పగా చెప్పుకుందామె.
అదే తను పెళ్ళి బడ్జెట్‌ ఐదు లక్షలకు పెరిగి బ్యాంకులో వున్న నాలుగు లక్షలకు మరో లక్ష జత చేయాల్సి వచ్చి చేస్తానని హామీ ఇచ్చినా అది వాళ్ళ కళ్ళలో పడలేదు సరికదా! శకుంతలచేత తనకు చీవాట్లు తప్పలేదు.
పెళ్ళివాళ్ళు పేచీ పెడితే సుమతి కొరకు తప్పదు ఇస్తాం. అడగని ఆడంబరాలకెందుకివ్వాలి అంటుంది శకుంతల - అది నిజమే
‘పాపం పావని ప్రేమగా తెచ్చింది కదా! తీసుకుని కావాలంటే మరో చీర తనకు కొనియొచ్చు కదా! అంతమాట అనేయడం ఎందుకు? పావని వాళ్ళ చేతుల్లో మరబొమ్మ అనుకుంటారు వీళ్ళు. ఏ సుఖము లేని ఆ పిల్ల నాలుగు చీరలు కొనుక్కోవడం తప్పా!’ అతని మనసు రోదిస్తోంది.
అతను మనసులోనే జాలిపడి నిట్టూర్చి తనను పరోక్షంగా తిట్టిన ఆమెను యేమీ అనకుండా లోపలికి వెళ్ళిపోయాడు. ఆమె అతని తల్లి. అది అతని బలహీనత.
అమ్మకు, నాన్నకు కొన్న బట్టలు అక్కడే పారేసి వదినకని కొన్న వెంకటగిరి జరీ చీర పట్టుకుని లోపలికెళ్ళింది పావని.
‘‘నాకా.. చాలా బావుంది పావనీ. కానీ ఇప్పుడు నా కెందుకమ్మా! సుమతి పెళ్ళికి నువ్వు ఒక పెద్ద చీర కొనుక్కోకపోయావా?’’ అని తిరస్కరించీ, తిరస్కరించక ఆనందించింది శకుంతల. ఇక్కడ బాధ పడలేదు పావని.
‘‘మొన్న నీకో చీర, సుమతికో చీర తెద్దామనుకున్నాను నీలిమకు తెచ్చినప్పుడు. కానీ మీ అన్న ఇచ్చిన డబ్బు చాలలేదు’’ గిల్టీగా అంది శకుంతల,
వదినా! ఎవరు తెస్తే ఏమిటి? ఏదున్నా లేక పోయినా మా అత్తగారిచ్చిన డబ్బు చాలానే వుందిగా’’ గిరుక్కున వెనక్కి తిరిగి వెళ్ళిపోయింది పావని.
ఆలా అనకుండా వుండాల్సిందని బాధపడిరది శకుంతల.
‘‘ఈ ఏడాది చీరలు చంద్రశేఖర్‌ తేలేదని బాధపడ్డావుగా నిన్న, ఇప్పుడు నీ కూతురిస్తోంటే తీసుకోవడానికేం? తీసుకో’’
మామగారి రూములోనుండి విన్పించిన ఈ మాటలు నేరుగా శకుంతల గుండెల్లో గుచ్చుకున్నాయి.
‘‘ప్రతి సంవత్సరం జనవరిలో అందరికి బట్టలు కొనిస్తారీయన. ఈ ఏడాది కాస్త లేటయితే... నోరుందని మాటలనేయడమేనా?’’ శకుంతల ఊర్కోలేదు. పావనితో మనసులో మాట అననే అనేసింది.
‘‘పోనీలే వదినా! అమ్మనాన్నల చాదస్తం నీకు తెలియందేముంది’’ అని పావని ఓదార్చినా, సుబ్బారెడ్డి భార్య కొత్తచీర కట్టుకుంటే చూడాలనే ప్రలోభంతో ప్రేమగా భార్యతో అన్న ఆ ఒక్క ముక్క శకుంతల చేత ఆరోజు ఉపవాసం చేయించింది.
***
9
‘‘అరే! నువ్వా నీలూ!’’ ఆశ్చర్యంగా చూస్తున్న హిమకాంత్‌ తల్లి విద్యాధరివంక నవ్వుతూ చూసింది నీలిమ.
‘‘నేనే.... నేనే అత్తయ్యా! మా క్లాస్‌ వాళ్ళం ఎక్స్‌కర్షన్‌కొచ్చాం మీ పూరికి. మిమ్మల్ని చూడాలనిపించి ఇలా వచ్చాను- కాంత్‌ లేడా ఇంట్లో’’
‘‘వున్నా డు పిలుస్తాను’’ అటూ ఇటూ చూసిందామె.
‘‘మిగతా పిల్లలేరీ?’’
‘‘ఇంటిని కిష్కిందగా మారుస్తారని నేనే తీసుకు రాలేదు’’ అని నవ్వి.....
‘‘వాళ్ళనెందుకు డిస్ట్రబ్‌ చేయడమని రిక్షాలో వచ్చేశాను’’ అని కుర్చీ లాక్కుని కూర్చుంది నీలిమ.
‘‘ఒంటరిగానా అమ్మో! మీ నాన్నమ్మకు తెలిస్తే ఇంకేమైనా ఉందా?
‘‘మీరు చెపితే తప్ప మా నాన్నమ్మకు తెలీదు’’ చిలిపిగా నవ్వింది నీలిమ.
‘‘నేను చెప్పనుగాని ఏమైనా తిన్నావా అలా వాడిపోయి ఉన్నావు?’’
‘‘సర్వ గడ్డీ తిన్నాం. వాడిపోవటానికి కారణం మీ పూరి ఎండలు’’
‘‘మీ వూరిలో ఎండలు లేవా?’’ విద్యాధరి నవ్విందీ సారి.
వున్నాయత్తమ్మా! కానీ ఆ ఎండలకు మా నాన్నమ్మ చూస్తే భయం. అందుకని అవి చల్లగా వుంటాయి.’’
‘‘భలేదానివే! వుండు కాఫీ తెస్తాను’’
‘‘కాఫీ వద్దు! చల్లగా మంచినీళ్ళు కావాలి. నే తీసుకుంటాలే ’’
‘‘నేనిస్తాలేమ్మా’’ అని వంటిట్లోకి వెళుతున్న విద్యాధరి వెనుకనే వెళ్ళి కుండలో నీళ్లు ముంచుకుని త్రాగింది.
‘‘సుమతి పెళ్ళయిపోయింది కదా! మరి నీకు చూస్తున్నారా సంబంధాలు?’’
‘‘ఆ ఆ వేటలోనే వున్నారు’’
‘‘అయితే త్వరలో మేము మీ వూరు వస్తామన్న మాట’’.
‘‘అంతాశపడకత్తయ్యా! ఇంక రెండు మూడేళ్ళు ఈ వేట మా నాన్నకు తప్పదు’’
అదేమిటమ్మా అలా అంటావు? చిదిమి దీపం పెట్టగల పిల్లవు. వెనక ఆస్తిపాస్తులు, మంచి బలగమున్న సంసారం నీకేం కొదవ నీలూ!’’
‘‘భలే దానివే అత్తయ్యా అతను నాకు నచ్చొద్దూ!’’
నీలిమ కళ్ళల్లోకి చూసింది విధ్యాదరి. ఆమెకు ‘ఈ పిల్ల తన కోడలయితే బాగుణ్ననుంది. నీలిమ అంటే ఆమెకు చాలా ఇష్టం. ఆ పిల్ల వెనక వున్న ఆస్థి మాట గురించి ఆమె ఎప్పుడూ ఆలోచించలేదు. ఆ ఆస్తే లేకపోతే యీ మంచి పిల్ల తన కోడలయ్యేది’ మనస్సులోనే నిట్టూర్చింది.
‘‘బావేడీ పిలువత్తయ్యా! కన్పించిపోతాను.’’
‘‘నీకు వాడి మీద వాడికి నీ మీద ఏ జన్మలో అభిమానమో ఇది’’. నీలిమ మనసులో ఏమైనా వుంటే బయటకు లాగాలని ఆమె తాపత్రయం.
‘‘బావ చాలా మంచివాడత్తయ్యా! నీ కోడలు సుఖపడుతుంది.’’
‘‘విద్యాధరి ఏదో అనబోయింది.
‘‘అనుకున్నాను నువ్వే అయ్యుంటావని.. నీ గొంతు నా కంత గుర్తు. కానీ నీలిమ మా ఇంటికి రావడమేవిటీ? అని నవలలో మునిగి పోయాను.
సంతోషంగా గదిలో నుండి హాల్లోకొచ్చాడు హిమకాంత్‌.
‘‘భలేవాడివే ఎందుకు రాను.... మా నాన్నమ్మ చనిపోతే వస్తూ వుండనా!’’
‘‘ఛ.. అవేం మాటలు’’ అడ్డుపడిరది విద్యాధరి.
‘‘నేను అనగానే ఆమె చనిపోతుందా?అలా అయితే మా నాన్నమ్మ చాలా సార్లు చనిపోయుండాలి.’’
‘‘అలా అనకమ్మా మీ ఇంటి పెద్ద దిక్కు.’’
నిట్టూర్చింది నీలిమ.
‘‘నిజమే అత్తయ్యా. ఆమె లేని ఇంటిని నేనూ ఊహించలేను. అలా అని ఆమె నసను భరించలేకున్నాను. మీ ఇల్లు చూడు ఎంత హాయిగా వుందో!
‘‘అయితే వుండిపో ఇక్కడే!’’
‘‘భలే దానివేనమ్మా, ఇక్కడ వుండను నీలిమకేం ఖర్మ.’’
‘‘అంటే....’’ స్నేహితుడి కళ్ళల్లోకి చూసింది నీలిమ.
‘‘మీ ఫ్రిజ్‌, టి.వి, వీడియో....’’
‘‘నేను పుట్టిన నాటికి ఫ్రిజ్‌ వుందేమో కానీ టి.వి వీడియోలు లేవు.’’
‘‘అలవాటు పడ్డాక వెనక్కెళ్ళలేం నీలూ’’
‘‘ఒక్కోసారి వెనక్కు కూడా నడవాలి బావా లేకపోతే మన శ్శాంతి వుండదు.’’
అతనేం మాట్లాడలేదు. విద్యాధరి కూడా మాట్లాడలేదు. కానీ ఆమెకు నీలిమను అడిగేయాలనుంది. నీలిమను ఈ ఇంటి కోడలిగా చేసుకోవాలనుంది....హిమ అన్నట్లు టివి ఫ్రీజ్‌ లేకుండా బ్రతకలేక పోతే వాళ్ళు తమ సౌకర్యాల కోసం కట్నం ఇవ్వక్కరలేదు కట్నం లాటి యీ పిల్లతో ఆ పిల్లకోసం అలాటివి కొనివ్వగల స్తోమతు వాళ్ళకుంది. కొంత కట్నం తెచ్చేపిల్ల తనకు దొరకొచ్చుగానీ నీలిమ లాంటి కోడలు దొరకదు.
‘‘ఇక వెళతానత్తయ్యా. మా వాళ్ళెదురు చూస్తుంటారు.’’
‘‘వెళ్తువులేమ్మా కాస్సేపు కూర్చో. టిఫిన్‌ తెస్తాను.’’
‘‘టిఫిన్‌కని కాదు. కానీ అత్తయ్యా మీతో హాయిగా ఓ రోజన్నా వుండాలనే వుంది. కానీ మా కోతి మూకకు తెలుసు నేను కాంతి ఇంటికీ వచ్చానని - కథలల్లేస్తారు... ఆ తర్వాత మీ అబ్బాయి బాధపడతాడు’’ చిలిపిగా చూసింది కాంతి వంక నీలిమ.
‘‘నువ్వు బాధపడవా?’’ రెట్టించాడు హిమకాంత్‌.
‘‘బాధపడను. ఎవరూ ఏదీ అనుకోకుండా ఎలా వుంటారు? అందరూ అనుకోవాలని బ్రతికితే అది బ్రతుకు కాదు. బానిసత్వమవుతుంది కాంతీ!’’
‘‘మరి నువ్వు మా అందరికి మంచి దానివిగానే పున్నావుగా నీలీ...’’
‘‘మంచి దాన్నే అంటారా మీరంతా అత్తయ్యా... నిజమా? అయితే నేను అదృష్ట వంతురాలినే, ఎందుకంటే మీ దృష్టిలో మంచిగా వుండాలని ప్రత్యేకంగా నేనెప్పుడూ ప్రవర్తించలేదు ఐయామ్‌ లక్కి’’ వాకిటవైపు ఒక్కడుగేసింది నీలిమ. ఆమె వెనకే ఇద్దరూ నడిచారు.
‘‘అబద్దం చెప్పకు నీ ప్రవర్తనని కానీ, నీ మాటల్ని గానీ నువ్వెప్పుడూ కంట్రోల్‌ చేసుకోవా? నిర్మొహమాటంగా అడిగేస్తావా? మీ నానమ్మ దగ్గర కూడా...’’
ఆలోచిస్తున్నట్టు చూసింది నీలిమ.
‘‘నాన్నమ్మ దగ్గరని కాదూ.... నిర్మొహమాటంగా అడగాలనిపించిన క్షణాలున్నాయిగానీ మిమ్మల్ని బాధ పెట్టడమెందుకని ఎప్పుడైనా కంట్రోల్‌ చేసుకుంటానంతే!’’
విద్యాథరి గుండెల్లో మరలా కోరిక, ఆశ.
ఎదుటి వ్యక్తిని నొప్పించని అమ్మాయి తన కోడలై తే... శేష జీవితమంతా నిశ్చింతే’’ భర్తలేని విద్యాధరి... భద్రత లేని విద్యాధరి... ఆశపడుతోంది.
‘‘నీ కొచ్చేవాడెవడో అదృష్టవంతుడు నీలీ.’’ మనస్ఫూర్తిగా అన్నాడు హిమకాంత్‌.
‘‘అదృష్టవంతుడేనంటావా?’’ అల్లరిగా చూసింది నీలిమ.
‘‘అ అవునూ నీకెలాటి వాడు కావాలో నా కెప్పుడూ చెప్పలేదు నువ్వు...’’
‘‘చెపితే అలాటి వాడినే చూసి పెడతావా? ముల్లోకాలైనా గాలించి ..’’ కళ్ళు పెద్దవి చేసి ముచ్చటగా చూస్తూ అంది నీలిమ.
‘‘ఆ తప్పకుండా. నీలిమ కోసం ఆ మాత్రం చేయనా?’’
‘‘అయితే రా కూర్చో నీతో చాలా చెప్పాలి’’ పెదవుల మీద అదే అల్లరి నవ్వుతో కళ్ళల్లో అదే ప్రేమ భావంతో వెనక్కొచ్చి కుర్చీలో కూర్చుంది నీలిమ.
‘‘చెప్పయితే.....’’ కాంతి కూడా వచ్చి మరో కుర్చీలో కూరున్నాడు.
విద్యాధరి కొడుకు ప్రక్కనే కూర్చుంది. నిజం ఒప్పుకోవాలంటే వాళ్ళిద్దరూ వయస్సులోగాని, చేష్టల్లోగాని, తల్లీ కొడుకుల్లా వుండరు. మంచి స్నేహితులు వాళ్ళు - చాలా చిన్న వయస్సులోనే పెళ్ళయింది విద్యాధరికి. కొడుకు రెండేళ్ళ వాడుగా వుండగానే ఒంటరిదైంది. అప్పుడు చదువుకుని టీచరయిన ఆమెకు ఒకే తోడు హిమకాంత్‌.
‘‘నంబర్‌ ఒన్‌... తెల్ల పావురంలా తెల్లగా వుండాలి... అమితాబ్‌ బచ్చన్‌లా పొడవుగా వుండాలి....’’
విద్యాధరి కొడుకువైపు చూసింది. చామన ఛాయకు ఒక ఛాయ ఎక్కువగా వున్న హిమని తెల్లటి వాడనటం. కళయిన ముఖమయితే మాత్రం ఏం - ఆమె నిట్టూర్చింది.
తన కొడుకు తన కళ్ళకు పొడవేగాని నీలిమ కోరుకున్నంత పొడుపు కాదు.
‘‘కొటేరేసిన ముక్కు, గుండ్రటి కళ్ళు, దొండపండులా పెదాలు. ఏం వింటున్నావా? ఏ మత్తయ్యా మీరూ వింటున్నారా?’’
‘‘వింటున్నానమ్మా చెప్పు.’’
‘‘మనసులో బాగా నోట్‌ చేసుకో కాంతి, తెల్లపావురం, అమితాబ్‌ బచ్చన్‌, దొండపండు ఇంకా.... ఇంకా ఏమిటబ్బా..... గలగలమాట్లాడాలి ‘‘
‘‘నాలా కాదన్నమాట!’’
‘‘పోల్చకు బావా’’
‘‘ఓకే... ఓకే... కాని నీలూ నువ్వూ మాట్లాడి, అతనూ మాట్లాడీ ఎవరు వింటారసలు.’’
‘‘అరే.... అదే గమ్మత్తు. ఎవరిది ఎవరూ వినకూడదు. అప్పుడే ఏ గొడవా రాదు.’’
‘‘ఆ రూట్లో వచ్చావా? ఆల్‌రైట్‌ ఇంకా చెప్పుమరి.’’
‘‘ఇంకానా... నీలా కోపం వుండకూడదు. నీలా నేనెంత అల్లరి చేసినా భరించాలి.’’
శ్రద్ధగా వింటోంది విద్యాధరి.
‘‘నీలా బుద్ధిమంతుడై వుండాలి- నీలా అమ్మను చూసుకోవాలి’’
‘‘అదేం కోరిక?’’
‘‘భార్య రాగానే తల్లిని మర్చిపోయే మగవాళ్ళంటే నాకసహ్యం’’
విద్యాదరి గుండెల్లో ఆశ చిక్కబడిపోయింది.
‘‘హిమ ఇంకాస్త తెల్లగా వుండి ఇంకా పొడవుగా వుంటే ఎంత బావుండేది’’ విద్యాధరి మనసు మూలిగింది.
‘‘కారు, ఉద్యోగం, డబ్బు ఎక్సెట్రాల గురించి చెప్పనేలేదు’’ నవ్వుతూ అన్నాడు హిమకాంత్‌ పైకి అలా వున్నా అంతర్గతంగా అతను ఆమె నుండి ఏదో కోరుకుంటున్నాడు, ఆశపడుతున్నాడు, నిరాశ పడుతున్నాడు, నిరాశకు అడ్జస్ట్‌ అవుతున్నాడు.
‘‘కారా? మర్చేపోయాను కాంతీ. పడవ లాటి కారు, ఏడంతస్థుల మేడ, కలెక్టరుద్యోగం’’ కిలకిల నవ్వింది నీలిమ.
నీలిమ వేళాకోళమాడుతుందో, వేళాకోళంలో వాస్తవాన్ని మిళితం చేసిందో బోధపడలేదు హిమకు.
విద్యాధరి గుండెల్లో ఆశ ఆరిపోయింది. తన ఇంటిమీద ఒక్క అంతస్తు కూడా లేదు.
‘‘చాలా కష్టమనుకుంటాను’’ కాంతి కూడా నవ్వాడు.
‘‘కష్టమంటావా? ట్రై చెయ్యి కాంతీ!’’
‘‘కారయితే డబ్బు పెడితే వస్తుంది. కానీ నీలీ.. ఏడంతస్థుల మేడ అంటే బాంబేలోనో, ఏ మహారాష్ట్రలోనో పట్టాలి’’
‘‘దేర్‌ యు ఆర్‌-రొట్టెలు తినడం కష్టంగానీ మంచి అందగాళ్ళు దొరుకుతారోయ్‌ కష్టం లేకుండా నీకు’’
‘‘కలెక్టర్ని చేసుకుని నువ్వు బాంబే వెళ్ళిపోతే మరి మాకు కన్పించపు కాబోలు. కలెక్టర్‌ కదా.. మీ ఆయనకు తీరొద్దూ’’
‘‘ఆమ్మో! మీ అందరినీ చూడకుండానా! వద్దులే కాంతి. బొంబాయి వద్దు.. దుబాయ్‌ వద్దు. దొంతేలు పిల్లాడిని చూడు’’
‘‘అదీ దూరమే. బొంబాయి వద్దంటే బిట్రగుంట దొరని చూస్తాలే దగ్గరగా వుంటావు మాకు’’
‘‘దొరా.. బిట్రగుంట దొరకాకుండా అమెరికా దొరెవరయినా ఇల్లరికానికొస్తారేమో చూడరా హిమా’’ జోక్‌ వేసింది విద్యాధరి.
‘‘ఇల్లరికం వద్దత్తయ్యా.. నాకిష్టంలేదు. వద్దనే వద్దతయ్యా’’ మురిపాలు పోయింది నీలిమ.
‘‘హమ్మయ్య దొరికావా?’’ ఐదుగురు లేడీ స్టూడెంట్లు బిలబిలమంటూ లోపలికొచ్చారు.
ఆశ్చర్యంగా చూసింది నీలిమ.
‘‘అరె మీరెలా వచ్చారు? యిల్లెలా తెలిసింది?’’
‘‘నువ్వు అడ్రస్‌ చెప్పావుగా. ఈ కావలి మహాపట్టణంలో ఇళ్లు కనుక్కోవడం ఏమంత కష్టం కాదులే. మీ బావ మంచి ఫేమస్‌ ఫిగర్‌లా వున్నారు. తొందరగానే దొరికిందిల్లు’’ అనేసి హిమకాంత్‌ నక్కడచూసి సిగ్గుపడిపోయారు.
‘‘పోనీలే నాకక్కడకొచ్చే కష్టం తప్పించారన్నమాట’’
‘‘నువ్వేమో యిక్కడ చక్కగా మీ అత్తయ్యతో, బావతో స్పెండ్‌ చేస్తున్నావ్‌. మేమక్కడ రోడ్డు వూడవలేక చచ్చాం’’
‘‘రోడ్ల సోషల్‌ సర్వీసా?’’ అడిగింది విద్యాధరి.
‘‘మా అత్తయ్య. బంగారత్తయ్య పరిచయం చేసింది నీలిమ.
‘‘నమస్తే’’
‘‘విశేషణమెందుకు మరలా’’ నవ్వింది విద్యాధరి.
విశేషణాలుండే అత్తలు చాలా తక్కువమందుంటారాంటీ. వున్న వాళ్ళకు కూడా చెప్పకపోతే ఎలా?’’
విద్యాధరి గుండెల్లో మరలా వెలిగిన ఆశ.
‘‘నువ్వదృష్టవంతురాలివే ఇంత మంచి అత్తయ్య వున్నందుకు’’ అనేసింది నీలిమ స్నేహితురాలు పాంచాలి.
‘‘మన అదృష్టమే అదృష్టం పంచభతృకా’’ జోక్‌ విసిరింది నీలిమ.
నీలిమ దగ్గరనుండి ఇప్పుడు జవాబొస్తుందనుకున్న విద్యాధరి నిరాశ పడిరది.
‘‘ఇంకేమయితే వెళదామా?’’ తొందర చేసింది పాంచాలి.
‘‘టీ తీసుకుని వెళ్దురు వుండమ్మా’’
‘‘లేదాంటీ మా ముక్కేశ్వరరావు కుప్పిగంతులేస్తుంటాడక్కడ’’ ముందుకు కదిలింది శిరీష.
‘‘అయితే హిమా! నువ్వెళ్ళి వాళ్ళనొదిలేసిరా’’
‘‘భలేదానివే అత్తయ్యా కాంతి మమ్మల్ని వదలాలా? ఒక్కొక్కరు ఒక్కొక్క శూర్పణఖ. మాకేం భయంలేదు వస్తాం అంటీ’’ అందరూ గడప దిగేసారు. అమ్మ, కొడుకు గడపలోనే నిల్చున్నారు. నాలుగడుగులు ముందుకేసిన నీలిమ వెనక్కు వచ్చింది.
‘‘ఈ మధ్య నువ్వు రావడమే లేదు బావా! నెక్స్ట్‌ సన్‌డే రా. తీరిగ్గా కబుర్లు చెప్పుకుని చాలా రోజులయింది. ఆంటీని కూడా తీసుకురా’’
‘‘అలాగే’’
‘‘బై అంటీ, బై కాంతీ’’
***
‘‘అదేవిటీ మీ ఆ త్తయ్యేమో హిమ అని పిలుస్తున్నారు, నువ్వేమో కాంతి అని పిలుస్తున్నావు నీ ముద్దు పేరా?’’ గుంభనంగా అడిగింది కాంచన.
‘‘మా బావ పేరు హిమకాంత్‌ పేరుని సగం సగం పంచుకున్నాం’’
‘‘కబుర్లు తర్వాత చెప్పుకుందాం త్వరగా నడవండర్రా అక్కడ మన ముక్కేశ్వరరావు ముక్కుతుంటాడు’’
వాళ్ళు భయపడ్డట్టే మిగతా పిల్లల్తో వ్యాన్‌ ఎక్కేస్తున్నాడు. ముకుందరావు మాస్టరు మాత్రం క్రింద నిల్చోనున్నారు. కళ్ళల్లో మిరియాలు నింపుకుని.
‘‘సారీ సార్‌ లేట్‌ అయింది’’
‘‘చేసేవి చేసేయడాలు మరలా సారీలు మీద సారీలు లారీల నిండా. ఒక పనికొస్తారు, పది పనులు చూస్తారు. ఒక కథ కాదు, ఒక కమామీషు కాదు తెలుగు లెక్చరర్‌ గారి ధోరణి సాగుతూనే వుంది. ఆమ్మాయిలంతా ఎక్కేసారని డ్రయివర్‌ వ్యాన్‌ స్టార్ట్‌ చేశాడు.
‘‘ఏయ్‌! ఆగవోయ్‌ బడుద్దాయ్‌ నేను క్రిందే వున్నాను’’
‘‘అయ్యో చూడలేదు.. సారీసర్‌ మీరు క్రిందే వున్నారా? ఎక్కారనుకున్నాను’’
‘‘ఇక్కడ మరలా సారీల మీద సారీలు లారీల నిండా. చావులమీద చావులయిపోయాయి నాకు’’ ఆయాసపడుతూ ఎక్కుతున్నాడు రిటైర్‌మెంటుకు ఇంకా పది నెలలే టైమున్న లెక్చరర్‌ గారు.
వ్యాన్‌లోనున్న టీనేజ్‌ పిల్లలంతా నవ్వుతున్నారు. వృద్ధాప్యం తమకు రాదన్నంత ధీమా ఆ ఆడపిల్లల్లో.
నీలిమ మాత్రం సీరియస్‌గా తన నానమ్మ నసని, ముకుందరావు గారి నసని బేరీజువేసి ఎవరి నస గొప్పదో తేల్చుకునే ప్రయత్నంలో వుంది.
***
‘‘ఇంత లేటయిందేం. మీకు తెలియక పోయినా ఆడపిల్లల్ని తీసుకు వెళ్ళిన ఆ అయ్యోరికన్నా తెలియక్కర్లా చీకటి పడకముందే ఇంటికి చేర్చాలని’’
వాకిట్లోనే తిట్ల అక్షింతలతో హారతి పళ్ళెంతో రెడీగా వున్న నాయనమ్మను చూసి గతుక్కుమన్నా ‘పాపం తన కొరకు ఎంతసేపటి నుండి ఎదురు చూస్తుందో’ అనే సున్నితమైన నిజం గుర్తించిన నీలిమ చిరునవ్వుతో జవాబిచ్చింది.
‘‘సోషల్‌ సర్వీస్‌ కదా నాయనమ్మా.. లేట్‌ అయింది’’
‘‘ఏమి సర్వీసులో పెళ్ళి కావాల్సిన పిల్లలకు’’
‘‘రేపు అత్తగారింటికెళ్ళాక ఇలాటి సర్వీసులు చాలా చేయాలా అని ఇది రిహార్సల్స్‌ నాయనమ్మా’’ ఉరికే జలపాతంలా లోపలికెళ్ళింది.
‘‘ఏమ్మా నీలూ! ఇంత పొద్దుపోయింది’’ అని అడిగిన తల్లికి మాత్రం నిజం చెప్పింది.
‘‘విద్యాధరి బాగుందా?’’
‘‘బాగున్నట్టే వున్నారు. ఇబ్బందులున్నట్టు లేదు’’ అని అగి-
‘‘ఆంటీ చాలా మంచిదమ్మా’’ అంది నీలిమ.
‘‘అవును. చాలా మంచిది. పాపం అన్నీ కష్టాలే పడిరది’’
‘‘ఎన్ని కష్టాలుపడ్డా కాంతిలాంటి కొడుకుని కని అదృష్టవంతురాలయింది’’.
‘‘అవును. ముత్యమంటి బిడ్డ’’ మనస్ఫూర్తిగా మెచ్చుకుంది శకుంతల.
***
10
రోజులు గిర్రున తిరిగిపోతున్నాయి. నీలిమ రెండోసారి బి. ఏ. పరీక్షలు వ్రాసి పాస్‌ అయింది. హిమకాంత్‌కు అనుకున్నట్టు ఈ ఊరికి ట్రాన్స్ఫర్‌ కాలేదు. కృష్ణవేణి నరకం అలా కొనసాగుతూనే వుంది. పావని జీవితంలో మార్పులేదు. ఈ ఆరునెలలలో జరిగిన ఒకే ఒక మార్పల్లా సుమతి పెళ్ళి. చంద్రశేఖర్‌ చాలా ఘనంగానే చేసాడు. అతని ఆఖరి బాధ్యత అది. నీలిమ పెళ్ళి తనిష్టం. ఎవరికీ జవాబు చెప్పాల్సిన అవసరం లేదు. నీలిమకు కూడా సంబంధాలు చూస్తున్నారు.
ఈ మధ్య నీలిమకు పావని ధ్యాస ఎక్కువయి పోయింది. ఎలాగయినా పావనిని అతనితో పెళ్ళికి ఒప్పిస్తే బావుణ్ను అని అను కుని బయట సిటవుట్‌లో కూర్చోనున్న పావని దగ్గర కెళ్ళింది. మరో కుర్చీ లాక్కుని కూర్చుంది పావని సోమిరెడ్డి జమున నవల ‘శివనృత్య’ చదువుతోంది. కళ్ళెత్తి నీలిమ వైపు చూసి నవ్వి, మరలా పుస్తకంలోకి తల దూర్చబోయి ఆగింది.
‘‘ఇదో నీలూ! ఈ పుస్తకం చదువు చాలా బాగుంది’’ వీరేంద్రనాధ్‌ నవల నీలిమ ముందుకు నెట్టి పుస్తకంలో తల దూర్చింది.
నీలిమ పుస్తకం చేతిలోకి తీసుకుందేగాని దాంట్లోకి తల దూర్చలేదు తన రెండో అత్త పావనివైపు దీర్ఘంగా చూసింది.
పావనమైన చర్మం, తెల్లటి శరీరఛాయ, మెరిసే కళ్ళు, నవ్వే పెదాలు, ఎవరైనాసరే చప్పున ఇప్పుడు పెళ్ళిచేసేసుకుంటారు. పావని ఎన్నుకున్న జీవితంలో ఏమి తృప్తి?
‘‘పావనీ!’’ పిలిచింది నీలిమ.
‘‘ఏం నీలూ!’’
‘‘నిన్న నేనతన్ని చూసాను. చాలా మంచాడనిపించాడు’’ ఉలికి పాటుగా చూసింది పావని.
‘‘నువ్వు మాట్లాడావా?’’
‘‘లేదు’’
పావని మాట్లాడలేదు. పుస్తకంలోకి తల దూర్చింది.
కానీ నీలిమకు తెలుసు పావని చదవడం లేదని.
‘‘అత్తా! నువ్వతన్ని పెళ్ళి చేసుకో. నీ వైపున నేను నిలబడి అందర్నీ ఎదిరిస్తాను.
ఈ మధ్య నాలుగైదుసార్లు ఆ ప్రస్తావన పావని దగ్గర తీసుకు రావాలని ప్రయత్నించింది. కాని పావని ఆ సంభాషణ రాకుండా జాగ్రత్త పడిరది. నీలిమను వేరే మాటల్లోకి దింపింది. నీలిమ ఒకమారు తనవల్ల ఎంత హింస ననుభవించిందో తెల్సింది కనుక. కాని ఈసారి తప్పలేదు పావనికి.
‘‘ఇప్పుడు నా వయసెంతనుకుంటున్నావు నీలిమా!’’ భయంగా అంది పావని.
‘‘ఇంత పిరికితనం పనికిరాదు పావనీ!’’
పావని తలొంచుకుంది.
‘‘చూడత్తా! నువ్వు మరో పెళ్ళి చేసుకుంటే భూకంపం రాదు లోకం మునిగిపోదు. నువ్వనుకున్నట్టు మీ అమ్మ నాన్న కూడా ఏమీ ఆవరు. వాళ్ళకు మరో పదేళ్ళు ఢోకా లేదు. వచ్చే మార్పల్లా నీ జీవితం లోనే. హాయిగా సుఖపడతావు. నువ్వతన్ని పెళ్ళి చేసేనుకో’’
విరక్తిగా నవ్వింది పావని.
‘‘లోకం నీ గురించి మాట్లాడుతుందా? మాట్లాడనీ. అది నువ్వు పట్టించుకోనంత కాలం ఆది నిన్నేం చేయదు. ఇదిగో ఇలా బెదిరిపోతేనే తరిమి కొడుతుంది. అసలు ఈ లోకం, ఈ మసుష్యులు నీకేం ఇచ్చారు. నువ్వు పెళ్ళి చేసుకోనంత మాత్రాన నిన్ను వూర్కే వుండనిస్తున్నారా? నీ గురించి మాట్లాడం లేదూ! ఆ మాట్లాడేదేదో రెండు సంవత్సరాల క్రితం నువ్వు పెళ్ళి చేసుకోనుండుంటే ఆ నాలుగు రోజులు మాట్లాడి నోర్లు మూసుకోనుందురీ పాటికి’’
‘‘నీలూ! నువ్వేగా ఆ ప్రయత్నమూ చేసావు ? ఇంటిలో ప్రతి ఒక్కరు నిన్ను చీదరించుకున్న విషయం నీకు తెల్సుగా. అనవసరంగా నా వల్ల నువ్వు మానసిక హింసననుభవించావు’’ బాధగా అంది.
‘‘అది అనవసరం ఎలా అవుతుందత్తా? నువ్వు... నువ్వు పిరికి
దానిలా నోరు మెదపక నా నోరు మూసావుగానీ లేకుంటే అందరి నోర్లు నేను మూయించి నీకు మంచి జీవితాన్ని తెరిపించేదాన్ని’’ నిట్టూర్చింది నీలిమ.
ఇద్దరి మధ్య కాసేపు నిశ్శబ్దం తర్వాత నీలిమే అంది....
‘‘ఇప్పుడు మాత్రం మించిపోయిందేమీ లేదత్తా! రెండు సంవత్సరాలు ఆలస్యంగా అతని నీడలో సేదదీర్తావు. అతను... అతను నిన్ను మర్చిపోలేదుగా’’
దెబ్బతిన్న భావం ఆమె కళ్ళనిండా.
‘‘సారీ పావనీ! నువ్వతనితో వున్నావని నేను నిన్ను దెప్పిపొడువడంలేదు. అతనితోనే పున్నా, అతన్ని పెళ్ళిచేసుకున్నా రెండు ఒకటే. నాన్నమ్మకీ విషయం తెలిస్తే ఎంత గొడవ లేవదీసుంద్తోననీ....’’
ఈసారి పావని కళ్ళల్లో మొండిధైర్యం. ‘‘మీ నాన్నమ్మకీ విషయము తెలుసు’’
‘‘నాన్నమ్మకు తెలుసా?’’ చాలా ఆశ్చర్యపోయింది నీలిమ.
‘‘తెలుసనుకుంటాను. చూసీచూడనట్టు ఊరుకుంటోందనుకుంటాను’’
నీలిమ గుండెల్లో నాన్నమ్మపట్ల, ఈ సమాజంపట్ల ఏహ్యభావం.
చూసీ చూడనట్టూరుకుంటుందా నాన్నమ్మ. ఎందుకని?
అరవయ్‌ అయిదేళ్ళ నాన్నమ్మ భావాల్లో ఇంత మౌఢ్యమా?
‘‘పావనీ! ఒక్క మాటడుగుతాను చెప్పు- ఇందులో నీకు నిజంగా సుఖం దొరుకుతుందా?’’
పావని కళ్ళల్లో ఇంకాస్త మొండితనం.
‘‘వదినకు అన్న దగ్గర సుఖం దొరుకుతుందా?’’ నీలిమ పసిపిల్ల అని కూడా యోచించకుండా అడిగింది పావని.
ఆ ఎదురు ప్రశ్నకు నీలిమ మనసులో కాస్త తత్తరపడిరది. కానీ వెంటనే సర్దుకుంది.
‘‘ఊ... అమ్మకు నాన్న దగ్గర సుఖం దొరుకుతుంది- ఇప్పుడు నా ప్రశ్నకు నువ్వు జవాబు చెప్పత్తా’’.
దొరుకుతోందన్నట్టుగా తలూపిన పెద్దత్త వంక ఆశ్చర్యంగా చూసింది నీలిమ.
‘‘పావనీ! సుఖమంటే.... పోనీ వదిలెయ్‌ సుఖానికి నిర్వచనం లేదు.... నీకు.... నీకు అతను నాకున్నాడనే గొప్ప ధైర్యం కలుగుతోందా?’’
ఈసారి పావని జవాబు చెప్పలేదు.
‘‘నీకేదయినా ఆపద వస్తే నిన్ను అతను ఆదుకుంటాడా?’’
‘‘నన్నాదుకోవటానికి నా వెనుక మీరంతా వున్నారుగా’’ ఆమె కంఠంలో కాఠిన్యం వ్యంగ్యం.
‘‘రేపొద్దున నాకు పెళ్ళయి వెళ్ళిపోతే... నాన్నమ్మ తాతయ్యల తర్వాత అమ్మా నాన్న కూడా చనిపోతే.... నీ అశాంతిలో, నీ ఒంటరితనంలో నీకతను అండగా నిలబడగలడా? లోకానికి నువ్వతని దానివని చెప్పగలడా?’’
‘‘ఆ అవకాశం అతను నాకిచ్చాడు నీలిమా! ఆ విషయం నీకూ తెలుసు. నేనే వద్దనుకున్నాను’’ ఎటో చూస్తూ అంది పావని.
‘‘అప్పుడు వద్దనుకున్నావు కానీ... కానీ పావనీ! నేను చెప్పేది అర్ధం చేసుకోవేం? అతను నిన్ను స్వీకరించటానికి ఇప్పుడు సిద్ధంగా లేడంటావా? లోకానికి నువ్వతని దానివని చెప్పలేడంటావా? అలాం టప్పుడు అతనితో నీ పరిచయాన్నెందుకు ఆపుకోలేకపోతున్నావు?’’
నిస్సహాయంగా ఏడ్చేసింది పావని.
‘‘ఏడ్వొద్దు పెద్దత్తా! ఏడుపు మన జీవితానికి పరిష్కార మార్గం చూపించదు. మనమే మన భవిష్యత్‌కి బంగారుబాట వేసుకోవాలి తప్పదు’’
‘‘లేదు... లేదు నీలూ! ఆ ఆలోచనే నాకింక రాదు. అతనితో తొందరపడ్డ మరుక్షణం నేను చాలా పిచ్చిదాన్నయిపోయాను. అతను నన్ను పెళ్ళి చేసుకుంటానన్నాడు. కానీ నేనే అందరికీ భయపడి నా జీవితాన్ని కాలరాసుకున్నాను. ఇక నా జీవితంలో మార్పురాదు. తెలిసీ అతని మంచితనానికి లొంగిపోయాను’’
కళ్ళు తుడుచుకుంటూ తనకంటే చిన్నదయిన నీలిమతో చెపుతున్నాననే భావన కూడా లేకుండా అంది.
ఆసహాయంగా, జాలిగా తన మేనత్త వైపు చూస్తూ వుండిపోయింది నీలిమ.
ఈమెను ఈ లోకం ఎంత భయ పెట్టిందీ!
ఆమెకు కావాలనుకున్న జీవితాన్ని ఆమె అందుకోవటానికి వీలు లేకుండా ఎలా బెదరగొట్టిందీ!
ఈ సమాజం - ఈ మనుష్యులు వార్ధక్యంలో ఈమెకు తోడు నిలుస్తారా?
ఎంత తెలివితక్కువగా ఆలోచించింది పావని ....
ముందు జీవితాన్ని ఎంత ఛిన్నాభిన్నం చేసుకుంది?
గాఢంగా నిట్టూర్చింది.
‘‘పోనీ పావనీ! నువ్వు చదువుకోరాదూ?’’
పేలవంగా నవ్వింది పావని.
‘‘ఈ వయసులో చదువా?’’
‘‘ఇరవయ్‌ ఆరేళ్ళు నీకు... ఏం వయనైపోయిందనీ?’’
‘‘ఇన్ని సమస్యల మధ్య నాకు చదువు తలకెక్కుతుందా?’’
‘‘అదే.... అదే పావనీ.... ఇన్ని సమస్యలన్నావే.... అంటే నీ జీవితమే నీకు సమస్యగా వుంది... అవునా! అలాంటి సమస్యల జీవితంతో నీకు సుఖమేం మిగులుతుంది? నీ భ్రమ కాకపోతే. నువ్వు నిండుగా బ్రతుకత్తా!
‘‘అంటే ఎలా?’’
‘‘అతన్ని - అదే మధుని పెళ్ళికి ఒప్పించి అతని భార్యవి అయిపో’’
‘‘ఇంకేమైనా వుందా?’’
‘‘ఏం.... ఏమైపోతుందట?’’
పావని మాట్లాడలేదు.
‘‘నాన్నమ్మ ఇంట్లోకి రానీదు. వెల్‌. వద్దు. ఈ ఇంట్లో నీకేం సుఖం వుంది కనుక? మూడేళ్ళుగా నీకతను తెలుసు. అతనికి అర్ధాంగి వయ్యావంటే అప్పుడు నీకో ఇల్లు, పిల్లలూ... ఎంతందంగా వుంటుంది పావనీ ఆ జీవితం?’’
పావని కళ్ళల్లో ఓ మెరుపు- ఓ తృళ్ళింపు - ఓ ఆనంద వీచిక. ఇంతలో అదే కళ్ళల్లో సంశయం.
***
సుమతి పుట్టింటికొచ్చింది. ఇంట్లో కొత్త సందడి.
రెండు సంవత్సరాల తర్వాత కూడా సుమతి కళ్ళల్లో కొత్తదనం.
‘‘చిన్నత్తా బాగున్నావా?’’ ఎదురొస్తూ పలకరించింది నీలిమ.
మెరిసే కళ్ళతో ప్రేమగా చూసింది సుమతి.
‘‘ఈ పిలుపు విని చాలా రోజులయింది నీలూ!’’
నీలిమ నవ్వేసింది.
‘‘మీ ఆయన ఎప్పుడొస్తాడట?’’ శకుంతల పలకరించింది.
అమ్మవైపు తిరిగింది. అమ్మను చూసి ఎన్ని రోజులయింది? అనుకున్న సుమతి గుండెల్లో ప్రేమవాహిని.
‘‘చిక్కిపోయావమ్మా’’ తల్లి చేతిలోని గాజులు కదిలిస్తూ అంది.
‘‘చిక్కిపోక? పోయే వయస్సేగాని వుండే వయస్సా?’’
‘‘నాన్నేరీ’’
‘‘పున్నారులే. మీ అత్తగారు బాగా చూస్తున్నారా?’’
చూస్తున్నారన్నట్టు తలూపింది సుమతి.
‘‘ఏం బాగ చూస్తారో! ఎండిపోయినట్టయిపోయావు’’
నీలిమ మనసులో నవ్వుకుంది.
ఒక రకంగా అత్తల మీద కోడళ్ళకు ప్రేమ కలగకపోవడానికి కారణం అమ్మలే....
‘‘అక్కేదీ!’’ చుట్టూ కలియచూస్తూ అడిగింది సుమతి.
చాలా రోజుల తర్వాత ఇంటికొచ్చిన ఆత్మీయురాలు సుమతి- ఇంట్లో ఉంటే పావని తప్పకుండా ఆ హాలులో ఉండేదే.
‘‘స్నేహితురాలింటికి వెళ్ళినట్టుంది’’
నాన్నమ్మ వైపు చూసింది నీలిమ. ఆమె ముఖం మలినమైవుంది. అలా ఆమె అన్నదేకాని తన రెండవ కూతురు తన కంట్రోల్‌ దాటి చాలా రోజులే అయిందనే వేదనననుభవిస్తోందామె.
పావని ఈ మధ్యనే తల్లి దగ్గర తిరుగుబాటు చేసింది. అంత వరకు గుప్తంగా వున్న ఆమె రహస్యపు ప్రణయం తల్లి ముందు బద్దలు చేసింది. మరోలా చెప్పాలంటే మహలక్ష్మమ్మ బిడ్డ గుండెల్లో సున్నితపు పొరల్ని తెగేదాకా లాగి తల్లి ముందే ‘అవును నేను తప్పు చేస్తు న్నాను’ అని నిర్భయంగా నిజం ఒప్పుకునే ఘనీభావస్థితికి ఆమెను తెచ్చింది.
మహలక్ష్మమ్మకు తెలుసు పావని ఇప్పుడెక్కడుందో!
***
ఆ రాత్రి విపరీతమైన మనోవ్యధతో తన అన్న కూతుర్ని అడిగింది సుమతి.
‘‘అమ్మ చెప్పింది నిజమేనా నీలూ!’’ మొదట అర్థంకానట్టుగా చూసింది. నీలిమ తర్వాత కించపడిరది. పావని గురించి సుమతికి నాన్నమ్మ చెప్పేయలేదు కదా!
‘అక్క ఇలా దిగజారుతుందని నేననుకోలేదు నీలూ’’ తన అనుమానం నిజమెందనే సత్యం తెలిసిన నీలిమ మనసులోనే నాన్నమ్మ మీద విసుక్కుంది.
అది కూతురయినా, మరెవరయినా నలుగురికి చెప్పుకోవడం. ఈ సమస్యకు పరిష్కారం కాదు. నాన్నమ్మకు ఆప్తురాలు సుమతయితే సుమతికి అప్తులు ఇంకొకరయితే, వాళ్ళకు మరొకరు ఆప్తులు.. అలా పావని రహస్యాన్ని బయటపెట్టడం మంచి పని కాదు.
‘‘నీలూ!’’
నీలిమ కళ్ళెత్తి సుమతి వైపు చూసింది. సుమతి కళ్ళల్లో దిగులు-వేదన-వాటి మధ్య కొద్ది అసహ్యం.
‘‘సుమతీ పావని దిగజారిబోయిందని కదూ నువ్వన్నాపు చిన్నత్తా! వాళ్ళిద్దరికి పెళ్ళి కాలేదు కనుకే కదూ నువ్వలా అన్నావు నువ్వు. నువ్వు చిన్నమామయ్యతో వున్నందుకు నిన్నెవరూ అలా అనడం లేదే!’’
చివ్వున తలెత్తింది సుమతి-ఆమె కళ్ళల్లో ఎరుపు జీరలు.
‘‘నీకేమైనా పిచ్చా! ఆయన నా భర్త .... ఎవరనగలరు నన్నా మాట.’’
కాస్త గర్వంగా, కాస్త కోపంగా అంది సుమతి.
‘‘అదే చిన్నత్తా నేను చెప్పేది. పావనిని అలా ఎవ్వరూ అనుకోకుండా వాళ్ళిద్దరికీ మనం పెళ్ళి చేసేస్తే ఎలా వుంటుంది?’’ ఆశగా చిన్నత్త కళ్ళల్లోకి చూసింది నీలిమ.
‘‘పెళ్ళా!’’ క్షణంకూడా ఆలస్యం చేయకుండా, ఆలోచించకుండా ఆమె నోటివెంట ఆశ్చర్యార్ధకం, నీలిమ పెదాల మీద విరక్తి నవ్వుని నిలిపింది.
‘‘ఏదో అసమాన్యమైన విషయం అయినట్లంతగా ఆశ్చర్య పోతావేం సుమతీ!’’
సుమతి మాట్లాడలేదు. ఇప్పుడు తన అన్న కూతురివైపు చూస్తూ ఆలోచించడం మొదలు పెట్టింది!
***
వేకువరేకులు విచ్చుకుంటున్న సమయంలో నిద్రలేని కళ్ళతో తన గదికొచ్చిన సుమతిని చూసి -
‘‘అప్పుడే లేచావేం సుమా!’’ అని పలకరించి దుప్పటి ముసుగు తీసింది పావని.
ఈ మధ్య మహలక్ష్మమ్మ పావని గదిలో పడుకుంటోంది. ఆరగంట క్రితమే ఆమె లేచి తలుపు తీసి దైనందిక కార్యక్రమంలో పడిపోయింది.
ఈ నిజం తెల్సిన సుమతి గుండెలు మండిపోతున్నాయి. తన అక్క జీవితం అలా అయిపోయినందుకే ఆమె మానస్సింకా రోదిస్తూనే వుంది.
‘‘అక్కా!’’ అలా పిల్చిన మరుక్షణంలో ఆమె కంఠం గద్గధికమై మరోమాట అందులో నుండి రాక కన్నీళ్ళు జలపాతాలై పోవడంతో బిత్తరపోయింది పావని.
‘‘ఏమైంది? ఏమైంది సుమా!’’
సుమతి మాట్లాడలేదు. ఆమె పూర్తిగా బరస్ట్‌ అయింది.
పావని గుండెలు వేగంగా కొట్టుకుంటున్నాయి. తన జీవితం సరే ఇలా తెల్లారింది. సుమతి జీవితంలో కూడా ఏదైనా అపశృతా!
‘‘అక్కా! అక్కా! నువ్విలా చెయ్యవద్దకా!’’ ఏడుస్తూ మాట్లాడుతోంది సుమతి.
పావని కనుబొమలు ముడివడ్డాయి. ఆమెకు కొద్దికొద్దిగా అర్థమవుతోంది. ఇంతవరకు పావని చాలా అమాయకత్వంలో వుంది. పెళ్ళి చేసుకుంటే నలుగురికి తెలుస్తుందని కాని తన కుటుంబం పరువు పోతుందని- ఇలా ఏదో అప్పుడప్పుడు కలుసుకుంటే అది రహస్యంగానే మిగిలి పోతుందని.....
సుమతికి ఎవరు చెప్పారు?
‘‘అతన్ని నువ్వు పెళ్ళి చేసుకోక్కా! కొద్దికొద్దిగా స్థిమితపడ్తూ.. సుమతి అంటుంటే పావని గుండెల్లో పొరలు మరలా ఘనీభవిస్తున్నాయి. అందులో సున్నితత్వం స్థానంలో మొరటుతనం.
చెల్లెలి వైపు తీక్షణంగా చూస్తూ అంది పావని-
‘‘ఆ తర్వాత నాకెదురయ్యే సమస్యలకు నువ్వు జవాబు చెపుతావా?’’
ఉలికిపాటుగా చూసింది సుమతి.
‘‘సమస్యలా?’’
‘‘అతనికి కాళ్ళు కడిగి కన్యాదానం చేయడానికి అమ్మా నాన్న సిద్దంగా లేరు సుమా! లోకులు హర్షించరని, అమ్మ కంటి తడి కూడా పెట్టింది. నేను నీవన్నట్టు అతన్ని పెళ్ళిచేసుకుంటే అమ్మ నన్ను ఇంట్లోకి రానివ్వదు. లోకం నన్ను హర్షించదు. అందరూ నన్ను వెలి వేస్తారట. అలా జరిగిననాడు నువ్వు నన్ను ఆదరిస్తావా?’’
సుమతి మాట్లాడలేదు. తన అక్కలోని క్రొత్త మనిషిని ఆశ్చర్యంగా చూస్తోంది బిత్తర పోయినట్లు చూస్తోంది.
‘‘పోని ఒకపని చేసి పెట్టు సుమ! ఇప్పుడు... ఇప్పుడయినా నా పెళ్ళికి అమ్మను ఒప్పించు’’
‘‘అమ్మనా’’ చాలా అసాధ్యమైన పని ఎవరయినా కోరితే చూసే చూపు సుమతి కళ్ళల్లో.
విరక్తిగా నవ్వింది పావని.
‘‘నాకు తెలుసు సుమా! అమ్మ వెయ్యి జన్మలెత్తినా ఒప్పుకోదు. ఈ నా చాటుమాటు వ్యవహారానికి సర్దుకున్న అమ్మ నా పెళ్ళికి మాత్రం సర్దుకోదు. అమ్మా-నాన్న ఒప్పుకోని పెళ్ళి నలుగురిలో ఆట వస్తువు. అవుతుంది. ఇందర్ని ఎదిరించి బ్రతికే సాహసం మీరిస్తారా చెప్పండి. నాకు జీవితంలో ఏ ఆటుపోట్లు తగిలినా మా సుమతి వుంది అని నీ దగ్గరకు పరిగెట్టగలిగే ధైర్యాన్ని నువ్వు నాకిస్తావా? చెప్పు సుమా!
నిర్వీర్యంగా చూసింది సుమతి.
అక్కకు ఏం జవాబు చెప్పాలో తెలియక నిశ్శబ్దంగా మిగిలి పోయింది. కిటికీ బయట వెలుగు రేకలు దిగంతాల్ని ఆక్రమించుకుంటు న్నాయి.
అక్కాచెల్లెళ్ళిద్దరూ నిశ్శబ్దంగా కళ్ళు తుడుచుకుని లేచారు.
‘‘ప్రేమించి, ఎదురుచూసి పెళ్ళి చేసుకోబోయే అతనుండగా పావనికి ఎవరి ఆండకావాలిట?’’ అక్క దగ్గర ఏమీ మాట్లాడలేక వచ్చిన సుమతి తన అన్న కూతురుతో తన గుండెల్లో బాధను పంచుకున్న సుమతి వంక విసుగ్గా చూస్తూ అంది నీలిమ.
‘‘నేను... అక్క ఆడిగిన ప్రశ్నకు ధైర్యంగా బదులివ్వలేకపోయాను నీలూ!’’ విచారంగా అంటున్న సుమతిని చూస్తే ఆమె కళ్ళల్లో విసుగు స్థానాన జాలి.
‘‘అంటే....అతను మోసం చేస్తే అప్పుడే.... అప్పుడేగా మన అండ కావాలి. పావనికి చెప్పు సుమతీ అప్పుడు ఆమెకు నేనుంటాను చెప్పు’’
విప్పారిత నేత్రాలతో తన అన్న కూతురి వంక చూసింది సుమతి. తనివ్వలేకపోయిన జవాబిది. తనకింకా, తన భర్త తాలూకు మనుష్యులు అగమ్యగోచరంగానే వున్నారు. ఎంతో దగ్గరగా వుంటున్నట్టే దూర భావాన్ని చూపిస్తున్నారు.
‘‘పోనీ నువ్వు నచ్చచెప్పు నీలూ! అయినా అతను మంచివాడంటావా?’’
సుమతి ఆక్కను మరలా పెళ్ళి చేసుకోమందేగానీ ఆమె గురించి కోటి భయాలు- అతని గురించి ఆమె భవిషత్తు గురించి, ఈ సమాజం గురించీ ...నిజానికి అక్క ఏ తప్పూ చేయకుండా, పెళ్ళి చేసుకోకుండా యిలానే మిగిలిపోతే బాగుణ్ననే కోరిక గుప్తంగా సుమతి గుండెల్లో వుంది.
‘‘నేను ప్రయత్నిస్తూనే వున్నాను. ఇంకొన్ని రోజులు పోయాక పావని అంగీకరిస్తుందనే నా నమ్మకం. కానీ ఈ లోపల మధు మనసు మారకుండా ఉండాలిగా’’ సాలోచనగా అంటున్న నీలిమ సుమతి గుండెల్లో చాలా ఎత్తుకు ఎదిగిపోయింది.
***
Comments
Post a Comment